Wyrok NSA z dnia 5 lutego 2020 r., sygn. I OSK 2014/19
Policja
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Przemysław Szustakiewicz Sędziowie Sędzia NSA Marek Stojanowski Sędzia NSA Mirosław Wincenciak (spr.) po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Komendanta Głównego Policji od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 kwietnia 2019 r., sygn. akt II SA/Wa 1871/18 w sprawie ze skargi L.C. na rozkaz personalny Komendanta Głównego Policji z dnia [...] sierpnia 2018 r., nr [...] w przedmiocie zwolnienia z zajmowanego stanowiska i przeniesienia do dyspozycji oddala skargę kasacyjną
Uzasadnienie
Zaskarżonym wyrokiem z 26 kwietnia 2019 r., sygn. akt II SA/Wa 1871/18, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, dalej jako "WSA", po rozpoznaniu sprawy ze skargi L.C. na rozkaz personalny Komendanta Głównego Policji, dalej jako "KGP", z [...] sierpnia 2018 r. nr [...] w przedmiocie zwolnienia z zajmowanego stanowiska i przeniesienia do dyspozycji, uchylił zaskarżony rozkaz personalny oraz utrzymany nim w mocy rozkaz personalny Komendanta Wojewódzkiego Policji w [...], dalej jako "KWP", z [...] czerwca 2018 r. oraz zasądził od KGP na rzecz skarżącego L.C. kwotę 497 złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.
W ocenie Sądu I instancji zaskarżony rozkaz personalny, a także poprzedzający go rozkaz personalny organu I instancji, podlegają uchyleniu, gdyż okazały się zasadne zarzuty skargi dotyczące naruszenia art. 7 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a., art. 75 k.p.a., art. 80 k.p.a. i art. 107 § 3 k.p.a. polegające na niewyjaśnieniu stanu faktycznego, które to naruszenia w rozumieniu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a., mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Analizując ustalony w obu rozkazach personalnych stan faktyczny Sąd zauważył, że jest on niepełny i nie odzwierciedla przebiegu zdarzeń, które legły u podstaw wydanych rozkazów, i szczególnie akcentowanej utraty zaufania. Analiza przepisów ustawy o Policji prowadzi do wniosku, że rozkaz personalny w przypadku zwolnienia policjanta z dotychczas zajmowanego stanowiska służbowego i przeniesienia do dyspozycji przełożonego właściwego w sprawach osobowych jest podejmowany w ramach uznania administracyjnego. W tego rodzaju sprawie sąd administracyjny jest zobowiązany do zbadania, czy podjęcie rozkazu personalnego zostało dokonane przez właściwego przełożonego oraz czy przy wydaniu przedmiotowego rozkazu personalnego nie przekroczono granic uznania administracyjnego. Pozostawienie tego uprawnienia uznaniowej decyzji organu nie oznacza, że ma on całkowitą swobodę w tym względzie. Innymi słowy mówiąc, właściwy przełożony wydając stosowny rozkaz personalny, jest związany regułami postępowania administracyjnego, które określają jego obowiązki w zakresie prowadzenia postępowania i orzekania. W ocenie Sądu I instancji przedmiotowy rozkaz personalny został podjęty przez właściwego przełożonego, którym był Komendant Wojewódzki Policji w [...], ale z przekroczeniem granic uznania administracyjnego, co oznacza, że miał on charakter dowolny. Sąd zgodził się z Komendantem Głównym Policji, że na podstawie art. 37a pkt 1 ustawy o Policji, policjanta można zwolnić z zajmowanego stanowiska i przenieść do dyspozycji, bowiem funkcjonariusz w czasie całej służby pozostaje w dyspozycji przełożonych, którzy w zależności od potrzeb mogą kształtować warunki służby, z tym zastrzeżeniem, że w sprawie muszą wystąpić rzeczywiste i konkretne zdarzenia przemawiające przeciwko pozostawieniu określonego funkcjonariusza na dotychczasowym stanowisku, a decyzji nie można przypisać cechy dowolności. Z taką sytuacją nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie. W bardzo obszernej decyzji, w której organ dokonał analizy przesłanek jakimi należy się kierować przy zwolnieniu policjanta z dotychczas zajmowanego stanowiska i przeniesieniu do dyspozycji, zabrakło uzasadnienia rzeczywistych i konkretnych przesłanek w odniesieniu do osoby skarżącego. W decyzji organu I instancji podano jedynie, "że w związku z zaistniałą sytuacją mającą miejsce w dniach [...] i [...] czerwca 2018 r. w A. w [...] na szkoleniu kadry kierowniczej garnizonu lubuskiego oraz towarzyszącym wydźwiękiem medialnym temu zdarzeniu, skutkującym utratą do podinsp. L.C. zaufania przez przełożonych, zachodzi konieczność zwolnienia ww. z dotychczas zajmowanego stanowiska i przeniesienia do dyspozycji". Wskazano też, że skarżący pełniąc służbę na stanowisku kierowniczym powinien powstrzymywać się od zachowań narażających Policję na utratę zaufania publicznego. W sprawie nie wyjaśniono natomiast jaka sytuacja miała miejsce w trakcie przedmiotowego szkolenia, czy przywołany wydźwięk medialny spowodowany był zachowaniem bądź postawą skarżącego, a co najważniejsze od jakich zachowań, narażających Policję na utratę zaufania publicznego, L.C. powinien się powstrzymywać. Przedmiotowy rozkaz personalny w żaden sposób nie wskazuje dlaczego nastąpiła utrata zaufania przełożonych wobec skarżącego. Nie została wskazana ani jedna rzeczywista i konkretna przyczyna ją powodująca. Natomiast Komendant Główny Policji w uzasadnieniu decyzji z [...] sierpnia 2018 r., utrzymującej w mocy rozkaz personalny wydany na podstawie art. 32 ust. 1 w zw. z art. 37a pkt 1 ustawy o Policji wskazał, że 28 czerwca 2018 r. Komendant Wojewódzki Policji w [...] wszczął przeciwko skarżącemu postępowanie dyscyplinarne o to, że [...] czerwca 2018 r. popełnił przewinienie dyscyplinarne polegające na naruszeniu dyscypliny służbowej w ten sposób, że w trakcie odprawy służbowej (szkolenia) kierownictwa Komendy Wojewódzkiej Policji w [...] i jednostek podległych odbywającej się w Domu Wypoczynkowym "B." w [...] nie wykonał polecenia służbowego i nie stawił się do służby w dniu [...] czerwca 2018 r. zgodnie z "Harmonogramem Szkolenia [...] [...].06.2018 r." zatwierdzonym przez insp. J.J., ówczesnego Komendanta Wojewódzkiego Policji w [...], tj. o czyn z art. 132 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji. Wskazana została zatem inna przyczyna utraty zaufania przełożonych wobec skarżącego niż w rozkazie personalnym Komendanta Wojewódzkiego Policji w [...], bowiem w dacie jej wydania postępowanie dyscyplinarne nie było jeszcze wszczęte. Przyjmując nawet za prawidłowe stanowisko organu II instancji, że uprawniony był do rozszerzenia argumentacji przedstawionej w zaskarżonej decyzji, to w uzasadnieniu brak jest wykazania realnej i konkretnej przyczyny akcentowanej utraty zaufania. Instytucja określona w przepisie art. 37a pkt 1 ustawy o Policji służy rozwiązaniu sytuacji, w której brak podstaw, by policjanta przenieść na niższe stanowisko służbowe, brak jest stanowisk równorzędnych, a dobro służby wymaga zwolnienia policjanta z dotychczas zajmowanego stanowiska. Dyspozycja wskazanej normy nie zawiera przesłanki "utraty zaufania". Jednakże jeżeli organ uznaje, że taka sytuacja zachodzi w przypadku skarżącego, to musi to jasno wynikać z ustalonego przez organ stanu faktycznego i znaleźć konkretyzację w uzasadnieniu decyzji wydanej w tym postępowaniu. Takiej argumentacji zaskarżony rozkaz personalny nie zawiera. Nie do zaakceptowania jest stanowisko Komendanta Głównego Policji, że "bezpośrednia przyczyna utraty zaufania przez Komendanta Wojewódzkiego Policji w [...] miała związek z sytuacją mającą miejsce w dniach [...] i [...] czerwca 2018 r. w [...] w [...], a okoliczności tego zdarzenia, jak również ocena zachowania skarżącego znalazła swoje odzwierciedlenie w postępowaniu dyscyplinarnym wszczętym przeciwko odwołującemu w dniu [...] czerwca 2018 r. Stąd też, już sam udział policjanta w zdarzeniu uzasadniającym wszczęcie postępowania dyscyplinarnego przeciwko policjantowi stanowi wystarczającą podstawę do podjęcia decyzji o zwolnieniu z zajmowanego stanowiska i przeniesieniu do dyspozycji przełożonego właściwego w sprawach osobowych." Analizując ustalony przez organy w obu rozkazach stan faktyczny Sąd stwierdził, że jest on niepełny i nie odzwierciedla przebiegu zdarzeń, które legły u podstaw wydanych rozkazów. Organy w ogóle nie odniosły się do sytuacji jaka miała miejsce w dniach [...]-[...]czerwca 2018 r. na szkoleniu w [...] (co się tam wydarzyło), jaki udział miał w niej skarżący oraz jak jego zachowanie lub postawa przyczyniły się do utraty zaufania przez przełożonego, zatem do meritum sprawy. Co więcej orzeczeniem (nieostatecznym) Nr [...] z dnia [...] stycznia 2019 (sprostowanym następnie postanowieniem z dnia [...] stycznia 2019 r.) Komendant Wojewódzki Policji w [...], na podstawie art. 135j ust. 1 pkt 4 ustawy o Policji, umorzył postępowanie dyscyplinarne wszczęte 28 czerwca 2018 r. wobec L.C. o czyn z art. 132 ust. 3 pkt 1 ustawy o Policji stwierdzając, iż czyn zarzucony obwinionemu w ogóle nie zaistniał. W ocenie Sądu skarżący trafnie podnosi, że decyzja o jego zwolnieniu z zajmowanego stanowiska została wydana przed zebraniem jakichkolwiek dowodów w sprawie, na co wskazuje data decyzji organu I instancji oraz, że uzasadnienia decyzji organów obu instancji nie odpowiadają wymogom przewidzianym w Kodeksie postępowania administracyjnego, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Organy Policji muszą pamiętać, że pomimo, iż w ich wyłącznej gestii pozostaje ocena przydatności danego funkcjonariusza do służby na określonym stanowisku i jeżeli zdaniem przełożonego dobro służby wymaga zwolnienia policjanta z konkretnego stanowiska w celu zapewnienia realizacji zadań przypisanych do tego stanowiska, organ może skorzystać z uprawnienia o jakim mowa w art. 37a pkt 1 ustawy o Policji, to jednak wskazane przyczyny zwolnienia muszą mieć przymiot obiektywnie istniejących i muszą być prawidłowo uzasadnione. I chociaż decyzja o zwolnieniu ma charakter uznaniowy, to nie może przybierać postaci dowolności, a w szczególności, jak w sprawie niniejszej, odrywać się od rzeczywistego stanu faktycznego. Oznacza to, że sprawa niniejsza wymaga rozpoznania od początku i w pełnym zakresie.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
