Wyrok NSA z dnia 3 kwietnia 2019 r., sygn. II OSK 1423/17
Przyjmowane w planie miejscowym ustalenia co do przeznaczenia i warunków zabudowy konkretnych nieruchomości oraz sposobu zagospodarowania określonego terenu pozostają w bezpośrednim związku z uprawnieniami i obowiązkami właścicieli nieruchomości, chronionymi przepisem art. 140 k.c., ale też regulacją art. 1 ust. 2 pkt 7 i art. 6 ust. 2 u.p.z.p.
Teza od Redakcji
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Zofia Flasińska (spr.), Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz, Sędzia WSA (del.) Kazimierz Bandarzewski, Protokolant starszy asystent sędziego Elżbieta Granatowska, po rozpoznaniu w dniu 3 kwietnia 2019 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej S. S.-S. i J. S. następców prawnych A. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 6 grudnia 2016 r. sygn. akt II SA/Bd 905/16 w sprawie ze skargi S. S.-S. oraz A. S. na uchwałę Rady Miasta T. z dnia [...] czerwca 2014 r. nr [...] w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Bydgoszczy, 2. zasądza od Miasta T. solidarnie na rzecz S. S.-S. i J. S. kwotę 550 (pięćset pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 16 grudnia 2016 r., II SA/Bd 905/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił skargę S. S. - S. oraz A. S. na uchwałę Rady Miasta T. z dnia [...] czerwca 2014 r. nr [...] w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Wyrok ten został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
S. S.-S. i A. S. wnieśli o stwierdzenie nieważności uchwały Rady Miasta T. z dnia [...] czerwca 2014 r. zatwierdzającej miejscowy plan gospodarowania przestrzennego obszaru w rejonie ulic: P. i R. w T. w całości bądź w części (w odniesieniu do terenu oznaczonego symbolem 79.07-MN6). Zaskarżonej uchwale zarzucili naruszenie: art. 140 w zw. z art. 144 k.c., art. 9 ust. 4, art. 15 ust. 1 i 2 oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 199 z późn. zm., dalej powoływana jako "u.p.z.p."), art. 64 ust. 1 i art. 21 ust. 1 w zw. z art. 64 ust. 1 Konstytucji poprzez naruszenie ich uprawnień wynikających z prawa własności działki położonej przy ul. C. [...]. W uzasadnieniu skarżący wskazali, że skarga dotyczy m.in. ustaleń zawartych w § 14 uchwały o treści: "Dla terenu, oznaczonego na rysunku planu symbolem 79.07-MN6, ustala się: (...)". Obszar ten sąsiaduje z obszarem oznaczonym symbolem 79.07-MN2, na którym położona jest nieruchomość skarżących, mieszcząca się na ul. C. [...]. Zgodnie z założeniami planu, teren oznaczony symbolem 79/07-MN6 to teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z dopuszczaniem zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, gdy tymczasem funkcje te na działce o tak małej powierzchni i w kształcie trapezu wykluczają się i mogą jedynie być realizowane alternatywnie. Przed zmianą przedmiotowego planu, od 2007 r. inwestor planujący inwestycję na tym terenie wielokrotnie wnosił o ustalenie warunków zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego wielorodzinnego, ale sądy - z uwagi na ustalenia zawarte w Studium - wskazywały, że realizacja takiej inwestycji na tym terenie jest niemożliwa z uwagi m.in. na konieczność ochrony uzasadnionych interesów osób trzecich dotyczących planowanej inwestycji. W związku z powyższym niezbędne i uzasadnione jest nadanie terenowi o symbolu 79.07-MN6 przeznaczenia "teren zabudowy jednorodzinnej". Z uwagi na kształt i niewielką powierzchnię tego terenu nie ma fizycznych możliwości wykorzystania go zgodnie z przeznaczeniem podstawowym (zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna) i dopuszczalnym (zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna), gdyż w przypadku wykorzystania go na cele dopuszczalne nie byłoby możliwości realizacji jego przeznaczenia podstawowego. Fakultatywność ustaleń może być przyczyną dalszych sporów i konfliktów.
Przedmiotowa zmiana planu zagospodarowania przestrzennego godzi w prawo własności skarżących. Realizacja założeń przewidzianych w planie, a nawet tylko zamieszczenie takich założeń w tym planie, obniża wartość posesji skarżących i ogranicza zagospodarowanie jej w przyszłości. Umiejscowienie planowanej inwestycji na przedmiotowych działkach spowoduje, że posesja skarżących zostanie zacieniona. Na obszarze objętym planem nie ma możliwości, aby zapewnić wystarczającą obsługę komunikacyjną planowanej inwestycji, a uciążliwość planowanej funkcji zabudowy dla mieszkańców działek sąsiednich, w tym skarżących, będzie bardzo duża.
W odpowiedzi na skargę Rada Miasta T. wniosła o jej oddalenie. W uzasadnieniu swego stanowiska organ wskazał, że skarżący nie posiadają legitymacji procesowej, ponieważ wszelkie ich obawy odnoszą się do przyszłości, czyli potencjalnej realizacji zapisów planu co do dopuszczalnej zabudowy wielorodzinnej na działce przy ul. C. [...]. Organ podkreślił, że dla dopuszczonej, w granicach terenu oznaczonego symbolem 79.07-MN6 zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej plan ustala parametry zabudowy takie jak dla zabudowy jednorodzinnej. Wbrew twierdzeniom skarżących, przedmiotowa zmiana planu nie godzi w ich prawo własności, nie obniża wartości ich posesji, jak również nie ogranicza zagospodarowania jej w przyszłości. Bezzasadne jest, na obecnym etapie, twierdzenie skarżących, że umiejscowienie inwestycji przy ul. C. [...] spowoduje, iż ich posesja zostanie zacieniona, a jej realizacja na ponad przeciętną miarę ograniczy dostęp światła do ich działki. Na etapie ustaleń planu argument o ograniczeniu ponad miarę dostępu światła do działki skarżących jest nieuzasadniony, gdyż kwestie te są rozważane przy wydawaniu decyzji o pozwoleniu na budowę.
Wszystkie położone przy ul. C. działki budowlane mają zabezpieczoną obsługę komunikacyjną z tej ulicy. Ul. C. jest drogą (ulicą) zaliczoną do dróg publicznych i klasie ulicy dojazdowej. Argument o uciążliwości planowanej funkcji mieszkaniowej na osiedlu mieszkaniowym (zabudowy mieszkaniowej jedno- i wielorodzinnej) należy uznać za bezzasadny. Ewentualne okresowe uciążliwości będą miały miejsce tylko w czasie fizycznej realizacji inwestycji, ale ich charakter ograniczy się tylko do czasu realizacji zabudowy i jest elementem nieuniknionym w procesie jakichkolwiek działań budowlanych.
Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że skarżący spełnili określone w art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r., poz. 446, dalej powoływana jako "u.s.g.") wymogi formalne uprawniające do wniesienia skargi na przedmiotową uchwałę. Stosownie do treści cyt. przepisu, każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego. Skarżący pismem z dnia 6 maja 2016 r. wezwali organ do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz. U. z 2016 r. poz. 7[...] - dalej przywoływana jako "p.p.s.a."), po czym w dniu 1 lipca 2016 r. wnieśli skargę do Sądu (art. 53 § 2 p.p.s.a.).
W następnej kolejności rozstrzygnąć należało kwestię legitymacji procesowej skarżących, tj. ustalić, czy zaskarżoną uchwałą został naruszony ich interes prawny. Skargę na uchwałę organu gminy może wnieść tylko podmiot, który zgodnie z normą prawa materialnego ma interes prawny lub uprawnienie. Istotą interesu prawnego jest związek z konkretną normą prawa materialnego, którą można wskazać jako jego podstawę, i z której można wywodzić swoje uprawnienia. Interes prawny winien być aktualny, obiektywnie istniejący w dacie wejścia w życie zaskarżonego aktu, bądź najpóźniej w dacie złożenia skargi. Nie może to być tylko interes przewidywany w przyszłości, hipotetyczny. Naruszenie interesu prawnego konkretnego podmiotu nie może polegać na tym, że uchwała mogłaby stwarzać zagrożenie wystąpienie naruszenia w przyszłości. Sąd I instancji stwierdził, że skarżący nie wykazali naruszenia przez zaskarżoną uchwałę tak rozumianego interesu prawnego. Zarzuty dotyczące immisji (zacienienie nieruchomości skarżących, zwiększenie się ruchu pojazdów, ograniczenie możliwości zagospodarowania ich nieruchomości) jedynie pośrednio nawiązują do statusu właścicielskiego skarżących. Są one jednak tylko hipotetyczne i nieskonkretyzowane. Postanowienia planu nie zawierają bowiem żadnych ograniczeń w zakresie korzystania z praw właścicielskich lub innych uprawnień skarżących. Z planu nie da się też "wyczytać" istnienia zagrożeń, które powołują skarżący. Plan zagospodarowania przestrzennego jest aktem planistycznym, a więc dokonuje swego rodzaju projekcji na przyszłość, w jaki sposób można zagospodarować dany obszar objęty planem, jakie jest jego przeznaczenie. Nie przesądza jednak o tym, czy i kiedy obszar objęty planem zostanie zagospodarowany zgodnie z określonym w nim przeznaczeniem. Uchwalenie planu zagospodarowania przestrzennego i jego wejście w życie nie jest równoznaczne z rozpoczęciem i powstaniem inwestycji w nim przewidzianych. Tymczasem skarżący prezentują stanowisko, które błędnie zakłada tożsamość pomiędzy planem zagospodarowania przestrzennego a realizacją na obszarze nim objętym określonej inwestycji. Również ocena, że na skutek uchwalenia planu wartość określonej nieruchomości obniżyła się albo czy korzystanie z nieruchomości w dotychczasowy sposób jest niemożliwe lub istotnie ograniczone, nie może być dokonywana w sprawie w postępowaniu ze skargi na uchwałę rady gminy, ponieważ tego rodzaju sprawy należą do właściwości sądów powszechnych.
Skargę kasacyjną od tego wyroku wniósł A. S. S., podnosząc zarzuty:
1. naruszenia prawa materialnego, tj. art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym poprzez błędną jego wykładnię polegającą na przyjęciu, iż uchwała Rady Miasta T. nr [...] z dnia [...] czerwca 2014 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta T. dla terenów położonych w rejonie ulicach P. i R. nie narusza interesu prawnego skarżącego oraz że skarżący nie wykazał naruszenia interesu prawnego, podczas gdy skarżący w dostateczny sposób wykazał naruszenie własnego interesu prawnego - poprzez wskazanie w jaki sposób plan narusza jego prawa oraz jaki interes prawny posiada w stwierdzeniu nieważności planu - co w konsekwencji spowodowało oddalenie przez Sąd I instancji skargi bez jej merytorycznego rozpoznania,
2. naruszenia przepisów postępowania mającego istotny wpływ na wynik sprawy, tj.: art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 106 § 5 p.p.s.a. poprzez niedokonanie przez Sąd I instancji rzetelnej i wnikliwej oceny całego materiału dowodowego, w postaci przedłożonych orzeczeń NSA i WSA dotyczących działki przy ul. C. [...], z których wynikają wielokrotne próby ustalenia przez organy Gminy T. warunków dla zabudowy wielorodzinnej na przedmiotowej nieruchomości z naruszeniem Studium oraz próby obejścia konieczności uwzględnienia założeń Studium przy wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy przez uchwalenie planu, co godzi w prawo własności skarżącego i narusza jego interes prawny - i w konsekwencji uznanie, iż skarżący nie wykazał naruszenia interesu prawnego.
Mając na uwadze powyższe, skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania według norm prawem przepisanych.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej wskazano, iż skarżący jest właścicielem działki znajdującej się przy ul. C. [...], która leży na terenie oznaczonym symbolem 79.07-MN2 i sąsiaduje z działką przy ul. C. [...], leżącą na terenie oznaczonym symbolem 79.07-MN6. Dopuszczenie na terenie oznaczonym symbolem 79.07-MN6 zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej stanowi bezpośrednie naruszenie jego prawa własności, gdyż dopuszczenie zabudowy o znacznie większych gabarytach niż obecnie dominująca wiąże się z ingerencją w jego prawo własności określone w art. 140 k.c. poprzez chociażby ograniczenie możliwości rozbudowy budynku na działce czy dobudowanie innego budynku (np. o przeznaczeniu gospodarczym), a także poprzez zakłócenie wykonywania swojego prawa własności w inny sposób, taki jak powstanie lub nasilenie immisji.
Sąd I instancji nie wziął pod uwagę całokształtu okoliczności powoływanych w skardze. W odniesieniu do nieruchomości znajdującej się przy ul. C. [...], obejmującej działki geodezyjne nr [...] oraz [...] z obrębu nr [...] w T., od 2001 r. prowadzone były postępowania administracyjne oraz wydane zostały decyzje w sprawie ustalenia warunków zabudowy dla przedmiotowego terenu, uwzględniające wniosek inwestora na budowę budynku mieszkalnego wielorodzinnego z parkingiem podziemnym na terenie obejmującym ww. działki. Skarżący w skardze do WSA w Bydgoszczy powoływał się na treść wyroku NSA z dnia 6 sierpnia 2009 r., sygn. II OSK 1250/08 oraz wyroku WSA w Bydgoszczy z dnia 14 grudnia 2011 r., sygn. II SA/Bd 608/11, które to orzeczenia dotyczyły sąsiedniej nieruchomości. Biorąc pod uwagę treść przedmiotowych orzeczeń wskazać trzeba, iż samo uchwalenie na danym terenie planu zezwalającego na wzniesienie zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej na nieruchomości przy ul. C. [...] nie powoduje automatycznie obowiązku wzniesienia takiego budynku przez inwestora, jednak z uwagi na okoliczności i wielokrotne (bezskuteczne) próby ustalenia warunków zabudowy dla przedmiotowego terenu zgodnie z zamierzeniem inwestora, racjonalnym jest stwierdzenie iż powstanie budynku mieszkaniowego wielorodzinnego na przedmiotowej nieruchomości w związku z uchwaleniem planu uznać należy za niechybne. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy uchybił tym samym art. 233 k.p.c. w zw. z art. 106 § 5 p.p.s.a., gdyż nie wziął pod uwagę w swoich ustaleniach stanu faktycznego dotyczącego przedmiotowych nieruchomości sprzed daty wniesienia skargi.
Skarżący wskazał, iż zarówno decyzja będąca przedmiotem skargi kasacyjnej w postępowaniu przed NSA o sygn. akt II OSK 1250/08, jak również plan dotyczą w istocie tego samego terenu zabudowy, na którym docelowo powstać ma taki sam budynek mieszkaniowy wielorodzinny. Decyzja o warunkach zabudowy jest niejako substratem dla miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w przypadku jego braku. W pierwszym jednak wypadku legitymację do skarżenia decyzji organu skarżący posiadał, w drugiej została mu ona odmówiona przez Sąd I instancji.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną Gmina Miasto T. wniosła o jej oddalenie i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania kasacyjnego.
W uzasadnieniu organ wskazał, że z twierdzeń skarżącego wynika, że dopuszczenie w planie zabudowy wielorodzinnej o znacznie większych gabarytach niż obecnie dominująca wiąże się z ingerencją w jego prawo własności określone w art. 140 kc, poprzez chociażby ograniczenie możliwości rozbudowy budynku na działce czy dobudowanie innego budynku (np. o przeznaczeniu gospodarczym), a także poprzez zakłócenie wykonywania prawa własności w inny sposób, taki jak powstanie lub nasilenie immisji. Powyższemu stwierdzeniu przeczy wprost zapis znajdujący się w § 10 pkt. 6 litera d uchwały Rady Miasta T. z dnia [...] czerwca 2014 r. Nie jest też prawdą stwierdzenie, że obecnie w okolicy wskazywanych działek występuje zabudowa jednorodzinna. Z rysunku planu wynika bowiem, że przedmiotowy obszar to teren zabudowany: budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi w układzie szeregowym (przy ul.: R. - 4 budynki, C. — 16 budynków, L. - 5 budynków), 2 kondygnacyjnymi, w części przyległej do ul. L. - budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi w układzie szeregowym (12 budynków) oraz 1 budynkiem jednorodzinnym w układzie wolnostojącym, 2 kondygnacyjnymi, przy ul. Ż. - 2 budynkami jednorodzinnymi w układzie wolnostojącym (2 kondygnacyjnymi) oraz budynkiem wielorodzinnym (5 kondygnacyjnym), stanowiącym element zabudowy wielorodzinnej dalszej części osiedla, przy ul. R. i ul. P. -16 budynkami wielorodzinnymi 5 kondygnacyjnymi, przy ul. W. - 2 budynkami mieszkalnymi wielorodzinnymi (5 kondygnacji, w tym 1 nowo zrealizowany) oraz budynkami o funkcji usługowej (pawilony 2 kondygnacyjne i nowo zrealizowany budynek usługowo-administracyjny w części zachodniej przy granicy cmentarza).
W piśmie z dnia 27 sierpnia 2018 r. pełnomocnik skarżącego poinformował, że skarżący zmarł, a jego następcami prawnymi są S. S.-S., J. S. i M. S.. S. S.-S. i J. S. zgłaszają swój udział w sprawie i podtrzymują skargę kasacyjną. Pełnomocnik skarżących kasacyjnie wskazał w tym pismie ponadto, że Prezydent Miasta T. w dniu 19 lipca 2018 r. wydał decyzję odmawiającą udzielenia Spółdzelni Mieszkaniowej "[...]" pozwolenia na budowę budynku mieszkalnego wielorodzinnego oraz budynku z garażami wielostanowiskowymi i wbudowaną osłoną śmietnikową w miejscu dawnej kotłowni osiedlowej przeznaczonej do rozbiórki na terenie nieruchomości przy ul. C. [...]. Inwestor wniósł odwołanie od tej decyzji, które zostało przekazane 17 sierpnia 2018 r. Wojewodzie [...]. Jest to kolejna w okresie 15 lat próba wybudowania przez Spółdzielnię budynku wielorodzinnego w sąsiedztwie działki skarżących, na terenie otoczonym niską zabudową jednorodzinną. Potwierdza to interes prawny skarżącego, który jest zagrożony w sposób rzeczywity, a nie potencjalny - jak wskazał Sąd I instancji.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna ma usprawiedliwione podstawy.
Zasadny jest zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym poprzez przyjęcie, że zaskarżona uchwała nie narusza interesu prawnego skarżących. Prawo do zaskarżenia uchwały rady gminy w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym przysługuje tym podmiotom, które wykażą się konkretnym, indywidualnym oraz aktualnym interesem prawnym wynikającym z określonej normy prawa materialnego i wskażą okoliczności świadczące o tym, że interes ten został naruszony kwestionowanym aktem. W przypadku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zasadniczo podmiotami legitymowanymi do jego zaskarżenia są właściciele nieruchomości położonych na terenie objętym planem. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 199 z późn. zm.) ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują, wraz z innymi przepisami, sposób wykonywania prawa własności nieruchomości. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 2 pkt 2 powołanej ustawy każdy ma prawo, w granicach określonych ustawą, do ochrony własnego interesu prawnego przy zagospodarowaniu terenów należących do innych osób lub jednostek organizacyjnych. Przyjmowane więc w planie miejscowym ustalenia co do przeznaczenia i warunków zabudowy konkretnych nieruchomości oraz sposobu zagospodarowania określonego terenu pozostają w bezpośrednim związku z uprawnieniami i obowiązkami właścicieli nieruchomości, chronionymi przepisem art. 140 k.c., ale też przepisami art. 1 ust. 2 pkt 7 i art. 6 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Również ustalenia planu dotyczące sposobu zagospodarowania i zabudowy nieruchomości sąsiednich mogą naruszać interes prawny właścicela nieruchomości, jeżeli będą miały wpływ na wykonywanie przez niego jego prawa własności.
W tej sprawie skarżące kasacyjnie S. S.-S. i J. S. - następcy prawni A. S. mają interes prawny w zaskarżeniu uchwały Rady Miasta T. z dnia [...] czerwca 2014 r. w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Skarżące są współwłaścicielami działki znajdującej się przy ul. C. [...], która leży na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej szeregowej oznaczonym w planie symbolem 79.07-MN2 i sąsiaduje z działką przy ul. C. [...], leżącą na terenie zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej oznaczonym symbolem 79.07-MN6. Teren zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej 79.07-MN6 jest niewielki, składa się zaledwie z trzech działek i na terenie tym dopuszczona jest zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna do dwóch kondygnacji naziemnych, lecz nie więcej niż 8 metrów ponad poziom terenu z parkingiem podziemnym (§ 14 pkt 1 i 6 lit. d uchwały). Obsługa komunikacyjna terenu 79.07-MN6 będzie zapewniona przez drogę 79.07-KD(D) 2, tj. ulicę C., przebiegającą wzdłuż nieruchomości skarżących. Zabudowa wielomieszkaniowa na terenie 79.07-MN6 będzie miała więc wpływ na zagospodarowanie i ewentualną zabudowę, dobudowę na działce skarżących. Zabudowa ta ponadto może mieć wpływ na wykonywanie przez skarżących prawa własności nieruchomości w dotychczasowy sposób, np. poprzez zacienienie działki, zwiększony ruch komunikacyjny. Te okoliczności świadczą o tym, że ustalenia planu co do możliwości zabudowy terenu 79.07-MN6 naruszają interes prawny właścicieli sąsiedniej nieruchomości znajdującej się przy ul. C. [...] (działka nr [...]).
Błędne jest stwierdzenie Sądu I instancji, że interes skarżących jest jedynie potencjalny, gdyż uchwalenie planu zagospodarowania przestrzennego i jego wejście w życie nie jest równoznaczne z rozpoczęciem i powstaniem inwestycji w nim przewidzianych. Ustalenia planu zawsze mają działanie potencjalne, gdyż przewidują jedynie możliwość realizacji danej inwestycji, a nie nakładają obowiązku jej realizacji przez inwestora. Przyjęcie takiego rozumowania prowadziłoby do wniosku, że ustalenia planu co do sposobu zabudowy nieruchomości nie mogą naruszać interesu właściciela nieruchomości sąsiedniej, bo nie od niego zależy realizacja inwestycji. Tymczasem właściciel nieruchomości sąsiedniej - zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy - ma prawo, w granicach określonych ustawą, do ochrony własnego interesu prawnego przy zagospodarowaniu terenów należących do innych osób lub jednostek organizacyjnych. Sam fakt, iż w planie miejscowym dopuszczono realizację danego rodzaju zabudowy przesądza o naruszeniu interesu właściciela nieruchomości sąsiedniej, która znajduje się w obszarze oddziaływania potencjalnej nowej zabudowy.
Strona skarżąca powołała w skardze orzeczenia sądów administracyjnych (wyrok NSA z dnia 6 sierpnia 2009 r., sygn. II OSK 1250/08 oraz wyroku WSA w Bydgoszczy z dnia 14 grudnia 2011 r., sygn. II SA/Bd 608/11) dotyczące prowadzonych postępowań administracyjnych o ustalenie warunków zabudowy, z których wynikało, że naruszenie interesu skarżących nie jest jedynie potencjalne, gdyż na nieruchomości sąsiedniej podejmowano próby rozpoczęcia procesu inwestycyjnego dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego wielorodzinnego. W piśmie procesowym z dnia 27 sierpnia 2018 r. pełnomocnik skarżących kasacyjnie wskazał, że Prezydent Miasta T. w dniu 19 lipca 2018 r. wydał decyzję odmawiającą udzielenia Spółdzelni Mieszkaniowej "[...]" pozwolenia na budowę budynku mieszkalnego wielorodzinnego oraz budynku z garażami wielostanowiskowymi i wbudowaną osłoną śmietnikową w miejscu dawnej kotłowni osiedlowej przeznaczonej do rozbiórki na terenie nieruchomości przy ul. C. [...]. Inwestor wniósł odwołanie od tej decyzji, które zostało przekazane 17 sierpnia 2018 r. Wojewodzie [...]. Okoliczności te potwierdzają fakt, iż od wielu lat podejmowano próby wybudowania na sąsiedniej działce budynku wielorodzinnego, co dodatkowo potwierdza naruszenie interesu prawnego skarżącego w zaskarżeniu ustaleń planu miejscowego dopuszczającego realizację takiej inwestycji.
Nietrafny jest zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 106 § 5 p.p.s.a. poprzez niedokonanie przez Sąd I instancji rzetelnej i wnikliwej oceny całego materiału dowodowego w postaci przedłożonych orzeczeń NSA i WSA dotyczących działki przy ul. C. [...]. Zgodnie z art. 106 § 3 p.p.s.a. Sąd może z urzędu lub na wniosek stron przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie. W myśl art. 106 § 5 p.p.s.a. do postępowania dowodowego, o którym mowa w § 3, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. Przepisy k.p.c. mają zastosowanie do postępowania dowodowego, o którym mowa w § 3, a więc uzupełniającego postępowania dowodowego z dokumentów. Sąd nie dopuszczał w tej sprawie żadnych uzupełniających dowodów z dokumentów, dlatego zarzut dokonania nieprawidłowej oceny dowodów w tym zakresie jest nieuzasadniony.
Mając na uwadze powyższe, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 205 § 1 p.p.s.a. uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Bydgoszczy. Sąd I instancji powinien rozpoznać merytorycznie skargę i odnieść się do zarzutów w niej podniesionych.
O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 203 pkt 1 p.p.s.a.
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
