Wyrok NSA z dnia 16 kwietnia 2019 r., sygn. I OSK 1643/17
Administracyjne postępowanie
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Wojciech Jakimowicz (spr.), Sędzia NSA Jan Paweł Tarno, Sędzia del. WSA Mariusz Kotulski, Protokolant starszy inspektor sądowy Kamil Wertyński, po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2019 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej U.T., A.K. i L.W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 stycznia 2017 r. sygn. akt I SA/Wa 839/13 w sprawie ze skargi U.T., A.K., L.W. i M.T. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [..] lutego 2013 r. nr [..] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 27 stycznia 2017 r., sygn. akt: I SA/Wa 839/13 po rozpoznaniu sprawy ze skargi A.K., U.T., L.W. i M.T. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [..] lutego 2013 r., znak: [..] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji, uchylił zaskarżone postanowienie oraz postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [..] października 2012 r. nr [..] oraz orzekł o kosztach postępowania sądowego.
Wyrok ten zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie postanowieniem z dnia [..] października 2012, znak: [..] po rozpoznaniu wniosku A.K., M.T., U.T. i L.W. odmówiło wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Naczelnika Dzielnicy [..] z dnia [..] lipca 1975 r., znak: [..] o sprzedaży lokalu mieszkalnego nr [..] położonego w W. przy ul. [..].
Organ wyjaśnił, że stronami postępowania nadzorczego są strony postępowania zwykłego zakończonego ocenianą w tym postępowaniu decyzją (bądź ich następcy prawni) oraz inne podmioty, jeżeli wykażą że ich udział w tym postępowaniu uzasadnia interes prawny. Uwzględniając powyższe stwierdził zaś, że o legitymacji wnioskodawców w niniejszej sprawie przesądził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który w wyroku z dnia 27 lutego 2012 r., sygn. akt: I SA/Wa 2398/11 oceniając decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [..] października 2011 r., znak: [..] w przedmiocie odmowy wszczęcia na wniosek J.B. (będącego spadkobiercą przeddekretowej właścicielki nieruchomości) postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Prezydenta m.st. Warszawy z dnia [..] czerwca 2008 r. (zmieniającej częściowo decyzję Prezydenta m.st. Warszawy z dnia [..] grudnia 2007 r. w przedmiocie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego do nieruchomości położonej przy ul. [..]) stwierdził, że rozpoznając wniosek dekretowy Prezydent m.st. Warszawy za następców prawnych dawnych właścicieli uprawnionych do uzyskania prawa użytkowania wieczystego gruntów przedmiotowej nieruchomości nie uznał ich spadkobierców, lecz spadkobierców I.Ś., która po wydaniu orzeczenia administracyjnego z 1952 r. nabyła, w trybie umów cywilnoprawnych zawartych w latach 1955 i 1956, od A.D. i spadkobierców W.D. roszczenia o odszkodowanie przewidziane w art. 7, 8 i 9 dekretu przysługujące w związku z wydaniem ww. orzeczenia. W ocenie Sądu nabyte wówczas roszczenia, nie obejmowały wszelkich roszczeń byłych właścicieli nieruchomości warszawskiej, ale wyłącznie roszczenia o zrekompensowanie przez organy administracji publicznej strat poniesionych przez właściciela nieruchomości przejętej na rzecz Skarbu Państwa, co z kolei było konsekwencją wydania negatywnego orzeczenia administracyjnego z 1952 r. Byt tych roszczeń (i ich konkretyzacja) związany był z istnieniem negatywnego orzeczenia administracyjnego wydanego w przedmiocie złożonego przez byłych właścicieli wniosku dekretowego. Z chwilą zatem wyeliminowania z obrotu prawnego z mocą wsteczną tego orzeczenia (skutek ex tunc decyzji nieważnościowej Samorządowego Kolegium Odwoławczego), istnienie tych umów w żaden sposób nie ograniczało praw dawnych właścicieli nieruchomości (ich spadkobierców) do uzyskania na zasadzie określonej w art. 7 ust. 2 dekretu użytkowania wieczystego gruntu, jak też przywróconego (na skutek restytucji stanu prawnego sprzed wydania ww. orzeczenia) prawa własności do posadowionego na gruncie budynku (art. 5 dekretu). Tych praw umowy te bowiem nie przenosiły. W sytuacji zatem, gdy w następstwie rozpoznania wniosku dekretowego złożonego przez byłych właścicieli hipotecznych, prawo użytkowania wieczystego gruntu tej nieruchomości nie zostało ustanowione na rzecz uprawnionych spadkobierców tych właścicieli, ale na rzecz osób trzecich (a taka sytuacja ma miejsce niniejszej sprawie), to spadkobiercy ci, mimo że nie byli adresatami podjętego w tym przedmiocie rozstrzygnięcia, mają niewątpliwie legitymację do uruchomienia postępowania nadzorczego w celu jego wyeliminowania z obrotu prawnego. Z tej przyczyny Sąd uznał wówczas, że odmową wszczęcia postępowania w sprawie z wniosku J.B. w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Prezydenta m.st. Warszawy z [..] czerwca 2008 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie naruszyło art. 157 § 3 k.p.a. poprzez nieuzasadnione okolicznościami sprawy jego zastosowanie, a także naruszyło art. 28 k.p.a. w zw. z art. 7 i 5 dekretu z 26 października 1945 r. poprzez błędne uznanie, że skarżącemu nie przysługuje w niniejszej sprawie przymiot strony, co miało wpływ na wynik sprawy. Naruszenia te zaś były konsekwencją wadliwie ustalonego stanu faktycznego i błędnej oceny materiałów dowodowych, w tym znajdujących się w aktach umów cywilnoprawnych z 1955 i 1956 r. dotyczących przelewu praw, co uzasadnia zarzut naruszenia przez organ nadzoru w toku prowadzonego postępowania wyjaśniającego zasad i obowiązków wynikających z art. 7, 77 § 1 i 80 k.p.a.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
