Wyrok NSA z dnia 11 października 2018 r., sygn. II FSK 3202/16
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Grażyna Nasierowska (sprawozdawca), Sędziowie: NSA Jolanta Sokołowska, WSA del. Agnieszka Krawczyk, Protokolant Szymon Mackiewicz, po rozpoznaniu w dniu 11 października 2018 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej P. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 19 maja 2016 r. sygn. akt I SA/Lu 1334/15 w sprawie ze skargi P. K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie z dnia 15 września 2015 r. nr [...] w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych za 2009 r. od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od P. K. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Lublinie kwotę 2 400 (dwa tysiące czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Zaskarżonym wyrokiem z 19 maja 2016 r. (sygn.akt I SA/Lu 1334/15) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie oddalił skargę P. K. (dalej: skarżący) na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie z 15 września 2015 r. w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów za 2009 r.
Wyrok ten zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym. Decyzją z 15 września 2015 r. wydaną na podstawie art. 233 § 1 pkt 2 lit. a) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm., dalej: - O.p.) Dyrektor Izby Skarbowej w Lublinie, po rozpatrzeniu odwołania skarżącego od decyzji Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w L. z 19 listopada 2013 r., ustalającej zobowiązanie w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów za 2009 r. w wysokości 95.129 zł, uchylił zaskarżoną decyzję w całości i ustalił zobowiązanie w tym podatku w kwocie 45.629 zł. W uzasadnieniu podał, że powodem wydania decyzji przez organ I instancji było stwierdzenie w toku postępowania podatkowego, że w 2009 r. skarżący poniósł wydatki niemające pokrycia w opodatkowanych bądź wolnych od opodatkowania źródłach przychodów i posiadanych wcześniej zasobach majątkowych. W uzasadnieniu odwołania podatnik podkreślił, że nie zgadza się z ustaleniami w zakresie sytuacji majątkowej w kontekście uzyskiwanych legalnych dochodów, zarobionych podczas pobytu w Wielkiej Brytanii w latach 90-tych. Kwestionował również przyjęcie wydatków na utrzymanie rodziny na podstawie danych statystycznych, co w jego ocenie jest krzywdzące i niezgodne ze stanem faktycznym. Nie zgadzał się z zakwestionowaniem przez organ pierwszej instancji najpierw faktu udzielenia w 1998 r. T. B. pożyczki, a następnie jej zwrotu w 2007 r. Kwestionował również ustalenia dokonane w zakresie kosztów budowy domu podatników przy ul. K. w L., przyjęte w oparciu o opinię powołanej w sprawie biegłej. Podatnik w treści odwołania złożył wniosek o powołanie kolejnego biegłego na okoliczność określenia rzeczywistej wartości kosztów budowy budynku mieszkalnego, wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Nie zgodził się z odmową przyjęcia po stronie dodatkowych przychodów środków finansowych, które uzyskiwał co miesiąc od rodziców oraz spłaty mieszkania dokonanej przez brata podatnika. Kwestionował również nieuznanie przez organ pierwszej instancji zawartej z P. S. umowy przedwstępnej dotyczącej sprzedaży lokalu o pow. 49,5 m2. Niezrozumiała dla podatnika jest również odmowa wiarygodności umów pożyczek z 25 sierpnia 2009 r. i 8 października 2009 r., zawartych pomiędzy A. W.-K., a T. R. Na poparcie swoich twierdzeń podatnik złożył wnioski dowodowe: przesłuchania w charakterze świadków: T. B. (okoliczność udzielenia i zwrotu pożyczki, wykonywania pracy w Wielkiej Brytanii), B. Z. i R. G. (okoliczność wykonywania przez stronę pracy zarobkowej w Wielkiej Brytanii), W. K. (okoliczność dokonywanych wpłat wkładów budowlanych na mieszkanie oraz spłat kredytu hipotecznego podatników), włączenia do akt postępowania akt sprawy dotyczącej ustalenia zobowiązania w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów za 2006 r. Po rozpatrzeniu sprawy organ odwoławczy stwierdził, że postępowanie zostało przeprowadzone zgodnie ze wskazówkami Trybunału Konstytucyjnego zawartymi w wyrokach z dnia 18 lipca 2013 r., sygn. akt SK 18/09 oraz z dnia 29 lipca 2014 r., sygn. akt P 49/13 w szczególności co do wykładni art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.). W pierwszej kolejności organ odwoławczy wskazał, iż postanowieniem z 23 kwietnia 2015r., Dyrektor Izby Skarbowej w Lublinie włączył do akt niniejszego postępowania akta postępowania przeprowadzonego w stosunku do małżonków K. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodu lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych za 2006 r. Organ odwoławczy nie stwierdził podstaw prawnych do powołania ponownie biegłego na okoliczność określenia rzeczywistych kosztów budowy budynku z tego względu, że strona nie dysponuje żadnymi dowodami mogącymi potwierdzić, że na budowę omawianej nieruchomości poniosła wydatki, w wysokości innej, (niższej) niż ustalona przez biegłą. W trakcie toczącego się postępowania zarówno w badanym roku podatkowym jak i w postępowaniu dotyczącym 2006 r. małżonkowie powoływali się na okoliczność przebywania w latach 90-tych w Wielkiej Brytanii, gdzie pracowali, co pozwoliło im zgromadzić znaczne oszczędności, które miały brać udział w finansowaniu, ponoszonych następnie wydatków. Ustosunkowując się do powyższych twierdzeń, organ odwoławczy dał wiarę, że podatnicy przebywali w latach 90-tych w Wielkiej Brytanii i osiągnęli z tego tytułu zadeklarowane dochody. Jednocześnie stwierdził, że brak jest dowodów na okoliczność przywiezienia tych środków do Polski, jak również dokumentów dotyczących ich ewentualnej wymiany na walutę polską. W ocenie organu należy rozróżnić okoliczność zarobienia w Wielkiej Brytanii środków finansowych, od okoliczności ich przechowywania do 2009 r., przez tak znaczny upływ czasu. Przedstawione powyżej wyliczenia nie pozostawiają wątpliwości, że podatnicy ponosili znacznie większe wydatki niż zadeklarowane dochody, i z jakiegoś źródła musiały być one finansowane. Dając wiarę zarobionym za granicą pieniądzom, organ przyjął, że mogły stanowić one źródło oszczędności zgromadzonych na dzień 31.12.2006 r. W konsekwencji powyższego organ odwoławczy odmówił przeprowadzenia wnioskowanych dowodów w postaci przesłuchania świadków na okoliczność przebywania i zarabiania pieniędzy przez podatników poza granicami kraju. Odnosząc się do zarzutu, nieuznania przez organ pierwszej instancji pożyczki udzielonej w 1998 r. T. B., a następnie zwróconej podatnikom w 2007 r. organ odwoławczy stwierdził, iż dając wiarę oświadczeniom podatników o zgromadzonych w latach 90-tych środkach finansowych, konsekwentnie uznaje, że przedmiotowa pożyczka mogła mieć miejsce. Zwrot pożyczki w kwocie łącznie 50.000 zł, został uznany za dodatkowy przychód podatników uzyskany w 2007 r. Ustalenie to pozostanie bez wpływu na badany rok podatkowy 2009. Odnosząc się do oświadczenia podatnika, że posiadał środki finansowe w gotówce, jednak z uwagi na upływ czasu trudno jest mu precyzyjnie wskazać konkretną wielkość, organ przyjął, iż biorąc pod uwagę charakter prowadzonej działalności gospodarczej podatnik mógł być w posiadaniu gotówki na początek i koniec każdego roku podatkowego, ale wobec braku dowodu wskazującego wprost na ich wysokość, przyjął się, że stan oszczędności gotówkowych na początek i na koniec każdego roku wzajemnie się zbilansował, nie wpływając w żaden sposób na wysokość ustalonych zobowiązań. W badanym roku podatkowym, w złożonym oświadczeniu o poniesionych wydatkach na utrzymanie rodziny podatnicy wykazali kwotę 26.100 zł.. W ocenie organu odwoławczego jest nieprawdopodobne, aby 4-osobowa rodzina przez cały rok żyła skromnie i oszczędnie za 26.100 zł, podczas gdy jednocześnie spędza urlop w Grecji, co stanowiło wydatek w kwocie 11.289 zł. Tego rodzaju wydatek pozostaje w oczywistej sprzeczności z argumentacją strony o oszczędzaniu na inwestycje w związku z prowadzoną działalnością. Organ pierwszej instancji dokonał weryfikacji przedłożonych przez podatników kserokopii faktur z rachunkiem bankowym strony i na tej uznał, że w badanym roku podatkowym podatnicy przeznaczyli 212.613,10 zł na wydatki bieżące oraz spłatę zadłużenia kart kredytowych. Odnosząc się do wysokości oszczędności, pochodzących ze źródeł opodatkowanych lub wolnych od opodatkowania, zgromadzonych przez małżonków K. na dzień 31 grudnia 2008 r. zgromadzonych w bankach organ odwoławczy uznał, że różnica (zmniejszenie) sald na rachunkach bankowych wg stanu na dzień 31 grudnia 2008 r. a 31 grudnia 2009r. pomniejszona o naliczone odsetki (uwzględnione w oddzielnej pozycji po stronie przychodów) stanowi przychód, z którego strona mogła finansować wydatki badanego roku podatkowego. Organ odwoławczy uwzględnił twierdzenie podatników, że małżonka podatnika otrzymała w 2009 r. pożyczki od T. R. w kwocie 40.000 zł. Wobec zgodnych oświadczeń stron, jak również okoliczności towarzyszących (ostatecznie zgłoszenie tego faktu do właściwego urzędu skarbowego), mając na uwadze treść wyroków Trybunału Konstytucyjnego, organ przyjął, że w 2009 r. strona uzyskała dodatkowy przychód w kwocie 40.000 zł. W oświadczeniu o wysokości i źródłach uzyskanych dochodów w 2009 r. podatnik wykazuje zadatek na mieszkanie w wysokości 50.000 zł uzyskany od P. S. W ocenie organu odwoławczego, skoro podatnik od początku postępowania w zakresie nieujawnionych źródeł dochodów powoływał się na fakt zawartej umowy przyrzeczenia sprzedaży mieszkania, trudno wobec tego zarzucić mu dopasowywanie dokumentów do ustaleń organu pierwszej instancji. W tych okolicznościach organ odwoławczy działając na korzyść małżonków K., zaliczył ww kwotę do przychodów 2009 r.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
