Wyrok NSA z dnia 4 stycznia 2017 r., sygn. I OSK 2151/16
W trakcie postępowania organy powinny także działać praworządnie oraz uwzględniać interes społeczny i słuszny interes wnioskodawcy. W tym kontekście, pamiętając, że zaskarżona uchwala ma charakter rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej, można mówić o obowiązku stosowania standardów odpowiadających standardom wyznaczonym przez zasady ogólne Kodeksu postępowania administracyjnego, w tym także art. 7 K.p.a.
Teza od Redakcji
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Roman Ciaglewicz (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Monika Nowicka Sędzia del. WSA Przemysław Szustakiewicz po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Prezydent m. st. Warszawy Zarząd Dzielnicy Śródmieście od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 marca 2016 r., sygn. akt II SA/Wa 1477/15 w sprawie ze skargi T. G. na uchwałę Zarządu Dzielnicy Śródmieście m. st. Warszawy z dnia [...] lipca 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zakwalifikowania do zamiany zajmowanego lokalu na lokal o większej powierzchni oraz umieszczenie na liście osób zakwalifikowanych na najem lokalu na czas nieoznaczony w trybie zamiany lokalu uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 16 marca 2016 r., sygn. akt II SA/Wa 1477/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu skargi T. G. stwierdził nieważność uchwały Zarządu Dzielnicy Śródmieście m. st. Warszawy z dnia [...] lipca 2015 r., nr [...], w przedmiocie odmowy zakwalifikowania do zamiany zajmowanego lokalu na lokal o większej powierzchni oraz umieszczenie na liście osób zakwalifikowanych na najem lokalu na czas nieoznaczony w trybie zamiany lokalu.
Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
Zarząd Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy, uchwałą z dnia [...] lipca 2015 r., nr [...], w sprawie rozpatrzenia wniosku T. G. o zamianę zajmowanego lokalu mieszkalnego na lokal o większej powierzchni, działając na podstawie § 6 ust. 1 pkt 2, § 8, § 45 pkt 5 statutu Dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy, stanowiącego załącznik Nr 9 do uchwały Nr LXX/2182/2010 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 14 stycznia 2010 r. w sprawie nadania statutów dzielnicom miasta stołecznego Warszawy (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 32, poz. 453 ze zm.) i § 24 ust. 1 w związku z § 8 ust. 1 pkt 1 lit. d) uchwały Nr LVIII/l 751/2009 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 9 lipca 2009 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 132, poz. 3937 ze zm. ) w § 1 odmówił zakwalifikowania T. G. do zamiany zajmowanego lokalu nr [...] przy ul. S. [...] w Warszawie na lokal o większej powierzchni oraz umieszczenia w/w na liście osób oczekujących na najem lokalu mieszkalnego na czas nieoznaczony w trybie zamiany lokali.
W uzasadnieniu uchwały podał, że skarżąca jest najemcą lokalu nr [...] przy ul. S. [...] w Warszawie na podstawie umowy najmu lokalu mieszkalnego z dnia 8 stycznia 2014 r. i wystąpiła z wnioskiem o zamianę powyższego lokalu na lokal o większej powierzchni. Omawiany lokal znajduje się na pierwszym piętrze w budynku z windą, składa się z 2 pokoi o powierzchni 21,99 m2 i wnęki kuchennej, powierzchnia użytkowa wynosi 34,95 m2. W lokalu zamieszkują dwie osoby, tj. skarżąca wraz z synem Ł. K. Powierzchnia mieszkalna na 1 osobę zamieszkującą wynosi 10,99 m2, zaś obowiązujące kryterium metrażowe kwalifikujące do zamiany lokalu wynosi nie więcej niż 6 m2 powierzchni mieszkalnej na osobę. Skarżąca motywuje swój wniosek trudną sytuacją mieszkaniową i zdrowotną oraz tym, że została uznana przez lekarza orzecznika ZUS za osobę częściowo niezdolną do pracy, która została spowodowana stanem narządu ruchu. W sprawie nie mają zatem zastosowania przepisy § 5 ust. 2 pkt 3 lit. a) uchwały Nr LVIII/1751/2009 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 9 lipca 2009 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy, które wyłączają stosowanie § 4 pkt 1 (kryterium metrażowego) w stosunku do osób pozostających w związku z warunkami mieszkaniowymi w wyjątkowo trudnej sytuacji zdrowotnej, rodzinnej lub społecznej obejmującej niepełnosprawność wnioskodawcy lub innej osoby uprawnionej do wspólnego zamieszkiwania, bowiem nie ma związku między stanem zdrowia skarżącej, a jej warunkami mieszkaniowymi. Zaznaczono, że skarżąca została uznana za osobę niezdolną do pracy częściowo z powodu stanu narządu ruchu i zamieszkuje z synem w 2 pokojowym lokalu położonym na pierwszym piętrze w budynku z windą, co nie powinno być przeszkodą w normalnym funkcjonowaniu i zamieszkiwaniu jej w tym lokalu. W związku z powyższym nie spełnia ona kryteriów określonych w przepisie § 4 pkt 1 uchwały, do stosowania którego odsyła § 8 ust. 1 pkt 1 lit. d. Dalej wskazano, że średni miesięczny dochód wnioskodawczym na jednego członka gospodarstwa domowego w okresie ostatnich 6 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku wyniósł 524,75 zł., a obowiązujące kryterium dochodowe w gospodarstwie wieloosobowym w dniu złożenia wniosku wynosiło 2253,95 zł (minimum dochodowe zostało zwiększone o 60% na podstawie § 5 ust. 3a uchwały Nr LVIII/1751/2009 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 9 lipca 2009r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy), zaś wniosek uzyskał negatywną opinię Komisji Mieszkaniowej.
Pismem z dnia 20 lipca 2015 r. skarżąca wezwała organ do usunięcia naruszenia prawa i stwierdziła, że przytoczone w uchwale normy prawne naruszają jej prawa do bezpiecznego życia.
W piśmie z dnia 7 sierpnia 2015 r., stanowiącym odpowiedź na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, organ wskazał na argumentację zawartą w uchwale z dnia 15 lipca 2015 r. Stwierdził, że nie ma możliwości dokonania zamiany zajmowanego lokalu na inny, większy lokal mieszkaniowy z mieszkaniowego zasobu m.st. Warszawy.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, skarżąca zarzuciła, że organ nie uwzględnił pogarszającego się stanu jej zdrowia i faktu roszczeń byłych właścicieli do nieruchomości.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej odrzucenie z uwagi na brak kognicji sądu administracyjnego, ewentualnie o jej oddalenie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie przypomniał uchwałę NSA z dnia 21 lipca 2008 r., sygn. akt I OPS 4/08, według której, uchwała Zarządu Dzielnicy odmawiająca zakwalifikowania i umieszczenia na liście osób oczekujących na najem lokalu mieszkalnego zasobu gminy, jest innym niż prawo miejscowe aktem z zakresu administracji publicznej, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 6 P.p.s.a. Sąd stwierdził, że jako podstawę prawną odmowy zakwalifikowania skarżącej do umieszczenia na liście osób oczekujących na najem lokalu mieszkalnego wskazano § 24 ust. 1 w związku z § 8 ust. 1 pkt 1 lit. d) uchwały Nr LVIII/l 751/2009 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 9 lipca 2009 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy. Zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 1 lit. d), w ramach mieszkaniowego zasobu mogą być dokonywane zamiany lokali z inicjatywy najemcy, jeżeli celem zamiany jest uzasadniona poprawa warunków mieszkaniowych poprzez zamianę na lokal o większej powierzchni mieszkalnej lub użytkowej, jeśli spełnione są kryteria określone w § 4, z zastrzeżeniem § 5 ust. 2 pkt 3 i § 5 ust. 3a. Stosownie zaś do treści § 4, lokale z mieszkaniowego zasobu mogą być wynajmowane osobom: 1) które są bezdomne albo pozostają w trudnych warunkach mieszkaniowych, przy czym za trudne warunki mieszkaniowe uznaje się zamieszkiwanie w lokalu, w którym na osobę przypada nie więcej niż 6m2 powierzchni mieszkalnej, a także zamieszkiwanie w pomieszczeniach nienadających się na stały pobyt ludzi w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, a nadto 2) w których gospodarstwie domowym średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza minimum dochodowego. Jednakże w myśl § 5 ust. 2 pkt 3 lit a), postanowień § 4 pkt 1 nie stosuje się do osób pozostających w związku z warunkami mieszkaniowymi w wyjątkowo trudnej sytuacji zdrowotnej, rodzinnej lub społecznej obejmującej niepełnosprawność wnioskodawcy.
Z uzasadnienia zaskarżonej uchwały wynika, że niewyrażenie przez organ zgody na umieszczenie skarżącej na liście osób oczekujących na najem lokalu spowodowane było tym, że nie ma związku między stanem jej zdrowia a warunkami mieszkaniowymi, mimo że została uznana za osobę częściowo niezdolną do pracy z powodu stanu narządu ruchu. Zamieszkuje w budynku z windą i nie powinno być przeszkód w normalnym funkcjonowaniu i zamieszkiwaniu jej w tym lokalu.
Zdaniem Sądu, organ nie podjął się oceny, poza wskazaniem jedynie na windę w budynku, jakie warunki mieszkaniowe występują w lokalu mieszkalnym skarżącej i nie dokonał analizy, czy te warunki stawiają ją w trudnej sytuacji do jej stanu zdrowia z uwzględnieniem rodzaju schorzenia i stopnia niepełnosprawności. Bezspornym jest, że orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 9 marca 2004 r., uznano T. G. za częściowo niezdolną do pracy z uwagi na schorzenia narządu ruchu. Nie budzi również wątpliwości fakt, że u skarżącej orzeczeniem Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności Starostwa Powiatu Warszawskiego z dnia [...] października 2001 r. nr [...], stwierdzono umiarkowany stopień niepełnosprawności. W zaskarżonej uchwale organ nie uwzględnił tego ostatniego faktu, a jest to o tyle istotne, że w § 5 ust. 2 pkt 3) lit. a) nie wskazano stopnia niepełnosprawności. Ponadto, organ nie dokonał oceny, która uwzględniałaby to, że w orzeczeniu stwierdzono, iż skarżąca porusza się przy pomocy kul łokciowych. Do oceny warunków mieszkaniowych, pod kątem sytuacji zdrowotnej, nie jest wystarczające ustalenie, że w budynku znajduje się winda. Skarżąca w części opisowej wniosku wskazała, że aktualnie zajmowany lokal mieszkalny, a konkretnie drugi pokój "ogranicza możność swobodnego poruszania się, zaś kuchnia o pow. 09,53 m² wyklucza bezpieczne poruszanie i przebywanie oraz przedpokój (...) Większy metraż pokoju, kuchni, osobne WC i balkon jest ważną kwestią, bym razem z synem - uczeń - żyła każdego dnia i nocy bezpiecznie i spokojnie bez lęku że mogę doznać uszczerbku na zdrowiu i życiu. To ważne". Tymczasem organ w uzasadnieniu uchwały całkowicie pominął ową kwestię, nie odnosząc się do tego faktu i nie podjął się analizy funkcjonowania skarżącej w lokalu mieszkalnym w powiązaniu do stopnia jej niepełnosprawności.
Reasumując Sąd stwierdził, że zaskarżona uchwała została wydana z istotnym naruszeniem przepisów § 5 ust. 2 pkt 3) lit. 3) uchwały Nr LVIII/1751/2009 Rady m.st. Warszawy z dnia 9 lipca 2009 r., bowiem organ nie wyrażając zgody na umieszczenie skarżącej T. G. na liście osób oczekujących na najem lokalu mieszkalnego, nie poddał w ogóle jakiejkolwiek analizie warunków mieszkaniowych w lokalu zajmowanym przez skarżącą w zestawieniu z jej trudna sytuacją zdrowotną obejmującą niepełnosprawność. Powyższy sposób załatwienia sprawy nie spełnia także standardów obowiązujących w państwie prawa. Choć Zarząd Dzielnicy prowadząc postępowanie w przedmiotowej sprawie był zobowiązany stosować przepisy materialne zawarte w ww. uchwale, to jednak organ władzy publicznej nie powinien tracić z pola widzenia zasad określonych w art. 6 i art. 7 K.p.a.
Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wywiódł Prezydent m. st. Warszawy Zarząd Dzielnicy Śródmieście. Wyrok zaskarżył w całości i zarzucił naruszenie przepisów:
1) art. 134 § 1 P.p.s.a. poprzez nierozpoznanie sprawy, co do istoty, w wyniku błędnej oceny stanu faktycznego tj. stwierdzenie, iż organ nie dokonał prawidłowej oceny wniosku skarżącej, naruszając przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego,
2) art. 174 pkt 1 P.p.s.a poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie § 8 ust. 1 pkt 1 lit. d w zw. z § 4 i 5 ust. 2 i 3a uchwały Nr LVIII/1751/2009 Rady m. st. Warszawy z dnia 9 lipca 2009 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy i przyjęcie, że T. G. znajduje się w związku z warunkami mieszkaniowymi w stosunkowo trudnej sytuacji zdrowotnej, a organ rozpatrując wniosek zmianę naruszył ww. przepisy;
3) art. 174 pkt 2 P.p.s.a. poprzez przyjęcie, iż organ nie przeprowadził postępowania dowodowego w sprawie, czym naruszył między innymi art. 7 Kodeksu postępowania administracyjnego.
W oparciu o powyższe zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.
Pismem z dnia 1 czerwca 2016 r. pełnomocnik organu oświadczyła, że zrzeka się rozprawy.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną skarżąca wniosła o oddalenie skargi kasacyjnej oraz zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu i oświadczyła, że nie zostały one pokryte w żadnej części. Zarządzeniem z dnia 11 lipca 2016 r. odpowiedź na skargę kasacyjną została zwrócona pełnomocnikowi skarżącej z pouczeniem o treści art. 66 § 1 P.p.s.a. Pismem z dnia 22 lipca 2016 r. pełnomocnik skarżącej wniosła o rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym oraz o oddalenie skargi. Nadto, wniosła o zasądzenie kosztów udzielonej pomocy z urzędu w II instancji i oświadczyła, że nie zostały one pokryte w żadnej części.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna ma usprawiedliwioną podstawę.
Przepis art. 183 § 1 P.p.s.a. stanowi, że Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak pod rozwagę nieważność postępowania. Nie zachodzą okoliczności skutkujące nieważność postępowania, określone w art. 183 § 2 pkt 1 - 6 P.p.s.a., należy zatem ograniczyć się do zarzutów wyartykułowanych w podstawie skargi kasacyjnej.
Zarzut naruszenia art. 134 § 1 P.p.s.a. jest bezpodstawny. Orzekanie o istocie sprawy, o którym można mówić w kontekście art. 134 § 1 P.p.s.a., to orzekanie w granicach sprawy. Zgodnie z art. 134 § 1 P.p.s.a., sąd rozstrzyga w granicach sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Sąd pierwszej instancji orzekł w granicach sprawy. Granice te wyznaczają wydane w sprawie akty administracyjne. Zaskarżona uchwała została wydana w sprawie zakwalifikowania do zamiany lokalu mieszkalnego należącego do zasobu mieszkaniowego gminy, na podstawie § 24 ust. 1 w związku z § 8 ust. 1 pkt 1 lit. d uchwały Nr LVIII/l 751/2009 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 9 lipca 2009 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 132, poz. 3937 ze zm.). Sąd pierwszej instancji określił charakter tego aktu, wskazując, że chodzi inny, niż prawo miejscowe akt z zakresu administracji publicznej, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 6 P.p.s.a. Kontrola sądowa, jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, odnosiła się do zaskarżonej uchwały. Sentencja wyroku także polegała na zastosowaniu dyspozycji z art. 147 § 1 P.p.s.a. do uchwały Zarządu Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy z dnia [...] lipca 2015 r., nr [...]. Ponadto, z uzasadnienia zaskarżonego wyroku nie wynika, aby Sąd, wbrew regule z art. 134 § 1 P.p.s.a., przyjął, że jest związany zarzutami i wnioskami skargi.
Dwa pozostałe zarzuty wskazują jako naruszone przepisy art. 174 pkt 1 i 2 P.p.s.a. co jest oczywiście wadliwe, gdyż wojewódzkie sądy administracyjne rozpoznające skargi nie stosują tych przepisów. Są one przecież przepisami z zakresu postępowania odwoławczego. Nie było zatem możliwe naruszenie tych norm przez Sąd pierwszej instancji. Obowiązkiem wnoszącego kasację, wynikającym z art. 176 oraz art. 174 pkt 1 i 2 P.p.s.a., jest wskazanie, czy przytoczona podstawa kasacyjna ma charakter materialny (art. 174 pkt 1 P.p.s.a.), czy też procesowy (art. 174 pkt 2 P.p.s.a.). Wnoszący kasację nie sprecyzował w ten sposób żadnej z przytoczonych podstaw skargi kasacyjnej. Skoro jednak powołał się na przepisy art. 174 pkt 1 i 2 P.p.s.a., a w zakończeniu uzasadnienia określił art. 174 pkt 2 P.p.s.a. jako podstawę zaskarżenia, to niezależnie od wadliwości konstrukcyjnej zarzutów, możliwe jest merytoryczne odniesienie się do tych zarzutów, w zakresie w jakim wskazują na przepisy, które rzeczywiście były stosowane.
Sąd pierwszej instancji błędnie ocenił, że podejmując zaskarżoną uchwałę Zarząd Dzielnicy naruszył art. 7 K.p.a. Sąd słusznie zauważył, że w postępowaniu poprzedzającym zakwalifikowanie do umieszczenia na liście osób oczekujących na zawarcie umowy najmu lokalu z mieszkaniowego zasobu gminy nie mają zastosowania przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego dotyczące wydawania decyzji administracyjnych. W takiej sytuacji norm proceduralnych należy poszukiwać w ustawie materialnej regulującej zasady przysługiwania uprawnień będących przedmiotem tego postępowania. Nadto, jest oczywiste, że postępowanie to, jak każde postępowanie przed organami państwa, powinno odpowiadać regułom państwa prawnego, wynikającym z przepisów art. 2 i art. 7 Konstytucji RP.
Uchwała Nr LVIII/l 751/2009 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 9 lipca 2009 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy została wydana na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm. - obecnie: Dz. U. z 2014 r. poz. 150 ze zm.). Z art. 21 ust. 3 pkt 5 tej ustawy wynika, że zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy powinny określać tryb rozpatrywania i załatwiania wniosków o najem lokali zawierany na czas nieoznaczony i o najem lokali socjalnych oraz sposób poddania tych spraw kontroli społecznej. W zaskarżonej uchwale tryb rozpatrywania i załatwiania wniosków został określony w przepisach § 21 - 25 (dalsze przepisy normują czynności po zakwalifikowaniu do zawarcia umowy najmu). Tryb ten można skrótowo przedstawić jako procedurę wszczynaną złożeniem wniosku i kończącą się zakwalifikowaniem lub odmową zakwalifikowania do zawarcia umowy. W trakcie postępowania ustaleniu podlegają okoliczności wynikające z przesłanek materialnych określonej sprawy (w tym przypadku zakwalifikowania do zamiany lokalu) oraz okoliczności mające związek z przesłankami materialnymi, wskazane w § 22 ust. 2 uchwały. Wniosek powinien być złożony wraz z oświadczeniami i dokumentami, o których mowa w § 22 ust. 1. Następnie, zgodnie z § 22 ust. 4, wnioski, po przeanalizowaniu i weryfikacji, wskazany przez burmistrza pracownik komórki organizacyjnej urzędu dzielnicy właściwej do prowadzenia spraw lokalowych, przedstawia Komisji, o której mowa w § 21, do zaopiniowania. W myśl § 23, Komisja opiniuje wniosek. Na podstawie zaś § 24 ust. 1, wnioski zaopiniowane przez Komisję rozpatruje zarząd dzielnicy, który rozstrzyga o zakwalifikowaniu i umieszczeniu wnioskodawcy na liście osób oczekujących na najem lokalu.
Z powołanych przepisów uchwały oraz art. 21 ust. 3 pkt 5 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy oraz o zmianie Kodeksu cywilnego oraz art. 2 i art. 7 Konstytucji RP, niewątpliwie wynika obowiązek, w sprawach rozpatrywania i załatwiania wniosków o zawarcie umowy najmu i zamianę lokalu należącego do mieszkaniowego zasobu gminy, podejmowania przez organ wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy. W trakcie postępowania organy powinny także działać praworządnie oraz uwzględniać interes społeczny i słuszny interes wnioskodawcy. W tym kontekście, pamiętając, że zaskarżona uchwala ma charakter rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej, można mówić o obowiązku stosowania standardów odpowiadających standardom wyznaczonym przez zasady ogólne Kodeksu postępowania administracyjnego, w tym także art. 7 K.p.a. (por. wyrok NSA z dnia 19 stycznia 2010 r., sygn. akt I OSK 997/09).
Obowiązkiem organu w tych sprawach jest zatem podejmowanie wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy. Czynnościami niezbędnymi są czynności odnoszące się do okoliczności istotnych z punktu widzenia prawa materialnego. Sąd pierwszej instancji błędnie uznał, że w zaskarżonej uchwale nie odniesiono się wystarczająco konkretnie do niepełnosprawności skarżącej, która to okoliczność jest istotna w świetle dyspozycji § 5 ust. 2 pkt 3 lit. a w związku z § 4 pkt 1 uchwały Nr LVIII/l 751/2009 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 9 lipca 2009 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy. Dla oceny związku z warunkami mieszkaniowymi, o którym to związku stanowi § 5 ust. 2 pkt 3 lit. a uchwały w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy, było wystarczające ustalenie, że skarżąca uznana została za niezdolną do pracy częściowo z powodu stanu narządu ruchu oraz odnotowanie wyposażenia budynku w windę. Zgodnie z art. 5 pkt 3 ustawy z dnia z dnia 27 sierpnia 1997 r. ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 ze zm.), orzeczenie o częściowej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 748 ze zm. - obecnie: Dz. U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.) traktowane jest na równi z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności. Z żadnego przepisu nie wynika sytuacja odwrotna, to znaczy taka, aby orzeczenie zaliczające do danego stopnia niepełnosprawności było równoznaczne z orzeczeniem lekarza orzecznika o niezdolności do pracy (patrz: Marcin Bartnicki, Bartosz Suchacki [w:] "Komentarz do art.12 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych", red. K. Antonów, LEX 2014, pkt 5 Niezdolność do pracy a niepełnosprawność). Pamiętając jeszcze, że orzeczenie o niezdolności T. G. zostało wydane w 2004 r., zaś orzeczenie o niepełnosprawności, na które wskazuje Sąd pierwszej instancji pochodzi z 2001 r., przyjąć należało stan zdrowia ustalony orzeczeniem o częściowej niezdolności do pracy. Dokument ten został poddany wymaganej analizie w odniesieniu do zajmowanego przez wnioskodawczynię lokalu mieszkalnego, która to analiza uwzględniała kondygnację, metraż oraz wyposażenie budynku w windę. Organ ustalił stan majątkowy i rodzinny wnioskującej oraz uzyskał wymaganą opinię. Okoliczności faktyczne, istotne z punktu widzenia prawa materialnego, zostały ustalone na podstawie prawidłowo zebranego materiału dowodowego, zawierającego także wymagane oświadczenia i dokumenty. Postępowanie toczyło się w zgodzie z trybem określonym w uchwale Nr LVIII/1751/2009 Rady Miasta Stołecznego Warszawy w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy oraz ze standardami demokratycznego państwa prawnego.
Nie jest zasadny zarzut błędnej wykładni § 8 ust. 1 pkt 1 lit. d w zw. z § 4 i 5 ust. 2 i 3a uchwały Nr LVIII/1751/2009 Rady m. st. Warszawy z dnia 9 lipca 2009 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy i przyjęcie, że T. G. znajduje się w związku z warunkami mieszkaniowymi w stosunkowo trudnej sytuacji zdrowotnej, a organ rozpatrując wniosek zmianę naruszył ww. przepisy. Wykładnia jest procesem ustalenia treści abstrakcyjnej normy prawnej. W podstawie kasacji nie podano, na czym błędna wykładnia normy § 8 ust. 1 pkt 1 lit. d w zw. z § 4 i 5 ust. 2 i 3a uchwały miałaby polegać. Zarzut błędnej wykładni nie został sprecyzowany również w uzasadnieniu skargi kasacyjnej. W związku z tym wystarczy więc jedynie konstatacja, że Sąd pierwszej instancji prawidłowo odczytał treść powołanych norm. Opis naruszenia nawiązuje natomiast tylko do indywidualnej sytuacji wnioskodawczyni. Można zatem mówić o kontrowersji nie co do wykładni, ale w zakresie zastosowania prawa.
Od razu stwierdzić należy, że podniesiony w kasacji zarzut niewłaściwego zastosowania § 8 ust. 1 pkt 1 lit. d w zw. z § 4 i 5 ust. 2 uchwały w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy skonstruowany został poprawnie i jest to zarzut zasadny. Sąd pierwszej instancji błędnie uznał, że odmowa zakwalifikowania wnioskodawczyni do zamiany lokalu była przedwczesna. Z materiału dowodowego wynika, że ocena organu o braku przesłanki z § 5 ust. 2 pkt 3 uchwały w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu miasta stołecznego Warszawy, tj. braku wyjątkowo trudnej sytuacji zdrowotnej pozostającej w związku z warunkami mieszkaniowymi, była trafna. W rezultacie można mówić o niewłaściwym zastosowaniu tego przepisu przez Sąd pierwszej instancji.
W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 188 oraz art. 151 P.p.s.a. uchylił zaskarżony wyrok i oddalił skargę. Wniosek o przyznanie pełnomocnikowi, ustanowionemu w ramach prawa pomocy, wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej Teresie G. w postępowaniu kasacyjnym, podlega rozpoznaniu przez wojewódzki sąd administracyjny, w postępowaniu określonym w przepisach art. 258-261 P.p.s.a.
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
