Wyrok NSA z dnia 12 stycznia 2017 r., sygn. I OSK 2081/16
Naruszenie prawa przez dyrektora musi być na tyle istotne, że nie pozwala na dalsze wykonywanie obowiązków przez daną osobę, zaś stwierdzone uchybienia w pracy dyrektora mogą prowadzić do destabilizacji funkcjonowania szkoły.
Teza od Redakcji
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) sędzia NSA Roman Ciąglewicz sędzia del. WSA Iwona Kosińska Protokolant asystent sędziego Katarzyna Kudrzycka po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2017 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wójta Gminy L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 12 kwietnia 2016 r. sygn. akt III SA/Kr 1679/15 w sprawie ze skargi Wojewody M. na zarządzenie Wójta Gminy L. z dnia [...] marca 2015 r. nr [...] w przedmiocie odwołania ze stanowiska Dyrektora Zespołu Gimnazjum i Szkoły Podstawowej im. [...] w S. oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z 12 kwietnia 2016 4., III SA/Kr 1679/15, orzekł o niezgodności z prawem zaskarżonego przez Wojewodę M. zarządzenia Wójta Gminy L. z [...] marca 2015 r. nr [...] w całości w przedmiocie odwołania ze stanowiska Dyrektora Zespołu Gimnazjum i Szkoły Podstawowej im. [...] w S. W uzasadnieniu Sąd I instancji podniósł, że zaskarżone zarządzenie wydano na podstawie art. 30 ust. 2 pkt 5 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2015 r., poz. 1515 ze zm.) oraz art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r., nr 256, poz. 2572 z późn. zm.; dalej jako: "u.s.o."). Materialną podstawę zarządzenia stanowi art. 38 ust. 1 pkt 2 u.s.o. w jego brzmieniu z dnia podejmowania zarządzenia, gdyż art. 30 ust. 2 pkt 5 ustawy o samorządzie gminnym ma charakter ogólny i określa, że do zadań wójta należy w szczególności zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. W ocenie Sądu zaskarżone zarządzenie zostało wydane z istotnym naruszeniem art. 38 ust. 1 pkt 2 u.s.o., polegającym na wydaniu go mimo braku wykazania zaistnienia okoliczności mieszczących się w ustawowych "przypadkach szczególnie uzasadnionych", które uprawniałyby do odwołania skarżącej ze stanowiska dyrektora w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia. Przesłanki wskazywane w uzasadnieniu zaskarżonego zarządzenia nie mieszczą się w "przypadkach szczególnie uzasadnionych", o których mowa w art. 38 ust. 1 pkt 2 u.s.o., a uzasadnienie zaskarżonego zarządzenia ogranicza się w istocie do ogólnych stwierdzeń z przytoczeniem okoliczności mających miejsce w poprzednim roku szkolnym i wcześniej - w stosunku do daty wydania zarządzenia, a także nawiązuje do faktów zaistniałych w 2015 r., które jednak nie dawały podstaw do odwołania skarżącej ze stanowiska dyrektora. Podkreślono, że w orzecznictwie wskazuje się, że art. 38 u.s.o., jako stwarzający gwarancję dla stabilności stosunku zatrudnienia nauczycieli, musi być stosowany w sposób wyjątkowo rozważny. Jeśli bowiem ustawodawca dla pewnych wyraźnie określonych grup pracowników (w tym przypadku nauczycieli) ustanawia szczególne i dość rygorystyczne gwarancje, to należy dołożyć wszelkich starań, by te gwarancje rzeczywiście funkcjonowały i były respektowane w praktyce (por. wyrok Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2003 r., I PK 103/03). Art. 38 ust. 1 pkt 2 u.s.o. daje możliwość odwołania dyrektora szkoły w trakcie roku szkolnego, bez wypowiedzenia, o ile w sprawie zachodzą "szczególnie uzasadnione przypadki". Ocena, czy w danej sprawie przesłanki określone w tym przepisie zostały spełnione, mieści się w zakresie kompetencji organu prowadzącego szkołę, jednak nie może mieć ona charakteru dowolnego i arbitralnego. Oznacza to, że w uzasadnieniu aktu odwołującego danego nauczyciela z zajmowanego stanowiska dyrektora szkoły ocena ta musi być dokładnie i szczegółowo umotywowana. Zaniedbania po stronie nauczyciela, które mają prowadzić do odwołania go ze stanowiska dyrektora szkoły, muszą być wykazane w postępowaniu poprzedzającym podjęcie zarządzenia. W uzasadnieniu zaś samego aktu odwołania nauczyciela ze stanowiska dyrektora muszą zostać szczegółowo wskazane zarzucane mu nieprawidłowości oraz winno zostać przekonująco umotywowane na czym polega "szczególne uzasadnienie" danego przypadku i dlaczego w okolicznościach danej sprawy organ skorzystał z przyznanych mu ustawowo kompetencji (por. wyrok NSA z 11 maja 2012 r., I OSK 1972/11). Wymóg należytego uzasadnienia władczego aktu w sprawie z zakresu administracji publicznej wynika nie tylko z przytoczonego powyżej przepisu, ale także z ogólnych zasad ustrojowych zawartych w Konstytucji RP, w tym zwłaszcza z zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2) oraz z zasad praworządności i legalności (art. 7). W orzecznictwie sądów administracyjnych w odniesieniu do aktów odwołujących dyrektorów szkoły ze stanowiska podkreśla się, że akty takie powinny być odpowiednio uzasadnione, przy czym istotne są wywody i argumentacja prawna zawarta bezpośrednio w uzasadnieniu podjętego aktu (por. wyrok WSA w Gliwicach z 23 sierpnia 2011 r., IV SA/GI 986/10; wyrok NSA z 7 czerwca 2011 r., I OSK 314/11, wyrok WSA w Lublinie z 26 stycznia 2012 r., III SA/Lu 609/11).
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
