Postanowienie NSA z dnia 30 listopada 2016 r., sygn. II FSK 2422/16
Odrzucenie skargi
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Andrzej Jagiełło (spr.), , , po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej K. S.A. z siedzibą w K. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 9 maja 2016 r. sygn. akt I SA/Gl 513/16 w zakresie odrzucenia skargi w sprawie ze skargi K S.A. z siedzibą w K. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia 8 lutego 2016 r. nr [...] w przedmiocie stanowiska wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym postanawia: oddalić skargę kasacyjną
Uzasadnienie
II FSK 2422/16
Uzasadnienie
1.1 Zaskarżonym postanowieniem z dnia 9 maja 2016 roku, sygn. akt I SA/Gl 513/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, działając na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 718), dalej: p.p.s.a., odrzucił skargę K. S.A. w Katowicach (skarżąca spółka) na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach z dnia 8 lutego 2016 roku w przedmiocie zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym. 1.2 Ze stanu sprawy przedstawionego przez Sąd wynikało, że postanowieniem z dnia 8 lutego 2016 roku Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Katowicach utrzymało w mocy postanowienie Wójta Gminy C. działającego jako wierzyciel, z dnia 17 grudnia 2015 r., w przedmiocie uznania wniesionych zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym za nieuzasadnione. Na powyższe postanowienie skarżąca spółka wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach odrzucając skargę podniósł, że jest ona niedopuszczalna. Sąd zauważył, że w stanie prawnym obowiązującym do dnia 14 sierpnia 2015 r. art. 3 § 2 pkt 3 p.p.s.a. stanowił, iż sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej, która obejmuje orzekanie w sprawach skarg na postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie. Przepis ten został jednak zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2015 roku, poz. 658) - dalej ustawa zmieniająca, z mocą obowiązującą począwszy od dnia 15 sierpnia 2015 r. (art. 2 ustawy zmieniającej). W konsekwencji, zgodnie z jego aktualnym brzmieniem sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej, która obejmuje orzekanie w sprawach skarg na postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie, z wyłączeniem postanowień wierzyciela o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu oraz postanowień, przedmiotem których jest stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonego zarzutu. Sąd dodał, że w momencie wydania postanowienia przez organ I instancji, jak i zaskarżonego postanowienia nie służyła na nie skarga do sądu administracyjnego. Jednocześnie Sąd nie znalazł podstaw do wystąpienia z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym wskazanym w skardze, tj. "Czy art. 3 § 2 pkt 3 p.p.s.a., w zakresie w jakim wyłącza możliwość zaskarżenia do sądu administracyjnego postanowienia wierzyciela o niedopuszczalności zarzutu zgłoszonego w oparciu o art. 33 § 1 pkt 1-5 i 7 w zw. z art. 34 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2014 r., poz. 1619 ze zm.) jest zgodny z art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej". 2.1 Skarżąca spółka w skardze kasacyjnej zaskarżyła wskazane powyżej postanowienie w całości. Zarzuciła mu naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, to jest: 1) art. 166 w związku z art. 141 § 4 w związku z art. 3 § 1 p.p.s.a. - poprzez brak odniesienia się do wszystkich zarzutów skargi i w efekcie niedokonanie pełnej kontroli zgodności prawa zaskarżonego postanowienia, 2) art. 6 ust. 1 w związku z art. 13 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 14 listopada 1950 r., (Dz. U. z 1993 r., Nr 61, poz. 284 ze zm.,) - dalej Konwencja, przez ich niezastosowanie i w konsekwencji nieuzasadnioną odmowę dokonania kontroli zgodności z prawem zaskarżonego postanowienia Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach. Przy tak postawionych zarzutach spółka wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gliwicach, zasądzenie zwrotu kosztów postępowania oraz rozpoznanie skargi kasacyjnej na rozprawie. Jednocześnie skarżąca wniosła o zwrócenie się do Trybunału Konstytucyjnego z pytaniem prawnym: "Czy art. 3 § 2 pkt 3 p.p.s.a. w zakresie w zakresie w jakim wyłącza możliwość zaskarżenia do sądu administracyjnego postanowienia wierzyciela o niedopuszczalności zarzutu zgłoszonego w oparciu o art. 33 § 1 pkt 1-5 i 7 w zw. z art. 34 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2014 r., poz. 1619 ze zm.) jest zgodny z art. 77 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej"?. 2.2 Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Katowicach nie wniosło odpowiedzi na skargę kasacyjną. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje. 3.1 Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw, ani zarzutów, a zatem należało ją oddalić. Oceniając wniesioną skargę kasacyjną w granicach określonych przepisem art. 183 § 1 p.p.s.a., w związku z wnioskiem skarżącej o jej rozpoznanie na rozprawie, zauważyć na wstępie należało, iż zgodnie z art. 182 § 1 tej ustawy: "Naczelny Sąd Administracyjny może rozpoznać na posiedzeniu niejawnym skargę kasacyjną od postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego kończącego postępowanie w sprawie". Ponieważ tego rodzaju postanowienie stanowi zaskarżone rozstrzygnięcie, a Sąd nie jest związany w tym zakresie wnioskiem strony, to uwzględniając zasadę szybkiego i sprawnego przeprowadzenia postępowania (art. 7 p.p.s.a.) oraz nieskomplikowany charakter niniejszej sprawy, Sąd rozpoznał skargę kasacyjną na posiedzeniu niejawnym (por. postanowienie z dnia 28 kwietnia 2016 r., II OSK 864/16, www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Przedmiotem sporu w rozpoznawanej sprawie jest zagadnienie dopuszczalności skargi na postanowienie wydane w postępowaniu egzekucyjnym, którego przedmiotem jest stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonego zarzutu, w postępowaniu sądowoadministracyjnym wszczętym po 15 sierpnia 2015 roku. Zagadnienie to było już przedmiotem rozważań Naczelnego Sądu Administracyjnego, który prezentuje jednolite stanowisko w omawianej kwestii. Wystarczy wskazać na postanowienia NSA z dnia 25 kwietnia 2016r., II FSK 953/16, z dnia 6 lipca 2016 r., II GSK 2962/16, czy z dnia 19 lipca 2016 r., II OSK 1544/16). Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznając niniejszą skargę kasacyjną w pełni podziela stanowiska wyrażone w tych postanowieniach. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach prawidłowo na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a. orzekł o niedopuszczalności skargi w rozpoznawanej sprawie, wniesionej po 15 sierpnia 2015 roku, na postanowienie organu egzekucyjnego w przedmiocie stanowiska wierzyciela w sprawie zgłoszonego zarzutu, wskazując na art. 3 § 2 pkt 3 p.p.s.a. w brzmieniu obowiązującym od 15 sierpnia 2015 roku. Od tej daty, w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym zaskarżeniu do sądu administracyjnego podlegają postanowienia, na które służy zażalenie, z wyłączeniem postanowień wierzyciela o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu oraz postanowień, przedmiotem których, jest stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonego zarzutu. To ostanie postanowienie jest przedmiotem skargi w rozpoznawanej sprawie. Ustawa zmieniająca dokonała nowelizacji art. 3 § 2 pkt 3 p.p.s.a. polegającej na wyłączeniu możliwości zaskarżenia do sądu administracyjnego postanowień wierzyciela o niedopuszczalności zarzutu oraz postanowień, przedmiotem których jest stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonego zarzutu. W uzasadnieniu projektu do ustawy zmieniającej podkreślono, że postanowienia te mają charakter incydentalny. Ponadto wskazano, że w tych wypadkach w pełni skuteczna ochrona praw jednostki jest zapewniona przez możliwość zaskarżenia do sądu administracyjnego rozstrzygnięć wydanych w sprawie głównej, to jest postanowień organu egzekucyjnego w sprawie zgłoszonych zarzutów. Należy podkreślić, że treść art. 3 § 2 pkt 3 p.p.s.a. w brzmieniu mającym zastosowanie w analizowanym stanie faktycznym, to znaczy od 15 sierpnia 2015 roku, stanowi jedyną podstawę zaskarżenia do sądu administracyjnego postanowień wydanych w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym (por. A. Kabat, Komentarz do art. 3 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi [w:] B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka - Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Zakamycze 2016). Należy podkreślić, że odrzucenie skargi na postanowienie wydane w postępowaniu egzekucyjnym w przedmiocie stanowiska wierzyciela nie pozbawia strony skarżącej prawa do sądu i nie uniemożliwia kontroli sądowej podniesionych w sprawie zarzutów. W świetle art. 34 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r., poz. 1015 z późn. zm.), postanowienie w przedmiocie stanowiska wierzyciela ma charakter jedynie incydentalny. W jego następstwie zostanie bowiem wydane odrębne postanowienie organu egzekucyjnego, które objęte jest kognicją sądu, a zatem może zostać zaskarżone. W razie wniesienia skargi na postanowienie organu egzekucyjnego, sąd administracyjny podda kontroli zarówno stanowisko wierzyciela jak i odwołujące się do tego stanowiska postanowienie organu egzekucyjnego. Skoro zatem przepis art. 3 § 2 pkt 3 p.p.s.a. w brzmieniu obowiązującym od dnia 15 sierpnia 2015 roku wyraźnie wyłącza istnienie drogi sądowej w sprawach skarg na postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym, którym przedmiotem jest stanowisko wierzyciela w sprawach zgłoszonego zarzutu, a tej kwestii dotyczy skarga złożona w rozpoznawanej sprawie, to Sąd pierwszej instancji nie naruszył art. 3 § 2 pkt 3 p.p.s.a. uznając skargę za niedopuszczalną oraz orzekając o jej odrzuceniu na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a. W konsekwencji tego Sąd ten nie miał prawa ani też obowiązku merytorycznego rozpoznania wskazanych w skardze zarzutów. Jedynym zagadnieniem, jakim zajmował się Sąd pierwszej instancji, a co w konsekwencji wyznacza również granice kontroli kasacyjnej prowadzonej w niniejszym postępowaniu, było ustalenie, czy (prawnie) możliwym było wniesienie skargi do sądu administracyjnego na ww. postanowienie. Dochodząc do negatywnej odpowiedzi na to pytanie, Sąd pierwszej instancji odrzucił skargę, a więc podjął rozstrzygnięcie formalne, które wyłącza możliwość merytorycznej oceny podniesionych w niej zarzutów. Z tych też przyczyn wskazywanie w skardze kasacyjnej, że Sąd ten nie rozpoznał wszystkich zarzutów skargi, należało uznać za nieuzasadnione. Uzasadnienie zaskarżonego postanowienia - w powyższych granicach - zawiera wszystkie wymagane przepisem art. 141 § 4 w związku z art. 166 p.p.s.a. elementy. Tym samym za pozbawione uzasadnionych podstaw należało uznać zarzuty art. 166 i art. 141 § 4 p.p.s.a., w zakresie, w jakim skarżąca spółka podnosiła brak odniesienia się do wszystkich zarzutów skargi i w efekcie niedokonanie, w jej ocenie, pełnej kontroli zgodności prawa zaskarżonego postanowienia, jak również zarzut naruszenia art. 6 ust. 1 w związku z art. 13 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, sporządzonej w Rzymie dnia 14 listopada 1950 r., przez ich niezastosowanie i nieuzasadnioną odmowę przeprowadzenia kontroli zgodności z prawem zaskarżonego postanowienia Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach. Z uwagi na powyższe, Naczelny Sąd Administracyjny nie znalazł też podstaw by wystąpić z sugerowanym w skardze kasacyjnej pytaniem prawnym do Trybunału konstytucyjnego. 3.2 W tym stanie rzeczy, Naczelny Sąd Administracyjny działając na podstawie art. 184 oraz art. 182 § 1 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
