Postanowienie NSA z dnia 26 października 2016 r., sygn. II FSK 2160/16
Odrzucenie skargi
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Andrzej Jagiełło (spr.), , , po rozpoznaniu w dniu 26 października 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej J.S. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 23 kwietnia 2015 r. sygn. akt I SA/Kr 454/15 w zakresie odrzucenia skargi w sprawie ze skargi J.S. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie z dnia 29 grudnia 2014 r. nr [...] w przedmiocie odpowiedzialności osób trzecich za zaległości podatkowe spółki postanawia: oddalić skargę kasacyjną
Uzasadnienie
II FSK 2160/16
Uzasadnienie
1.1 Zaskarżonym postanowieniem z dnia 23 kwietnia 2015 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, sygn. akt I SA/Kr 454/15, działając na podstawie art. 58 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718) - dalej p.p.s.a., odrzucił skargę J.S. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie z dnia 29 grudnia 2014 roku w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki w podatku dochodowym od osób prawnych za 2009 rok. 1.2 Ze stanu sprawy przedstawionego przez Sąd pierwszej instancji wynikało, że decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie z dnia 29 grudnia 2014 r., w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki w podatku dochodowym od osób prawnych za 2009r., została doręczona J.S. w dniu 14 stycznia 2015r. W dniu 16 lutego 2015 r. J.S. nadał na poczcie przesyłkę zawierającą skargę na tę decyzję. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uzasadniając postanowienie odrzucające skargę wskazał na art. 53 § 1 i art. 54 § 1 p.p.s.a. Dodał, że skoro skarżona decyzja została doręczona skarżącemu w dniu 14 stycznia 2015 r., to wynikający z art. 53 § 1 p.p.s.a. 30-dniowy termin do wniesienia skargi upływał 13 lutego 2015r., a przesyłkę zawierającą skargę nadano dopiero 16 lutego 2015 r. Sąd uznał, że skarżący uchybił ustawowemu terminowi przewidzianemu do jej wniesienia i w konsekwencji na zasadzie art. 58 § 1 pkt 2 p.p.s.a., orzekł o odrzuceniu skargi. 2.1 Skarżący w skardze kasacyjnej z dnia 10 listopada 2015 r. zaskarżył wskazane powyżej postanowienie w całości oraz wniósł o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej. Na podstawie art. 174 pkt 2 p.p.s.a zarzucił Sądowi pierwszej instancji naruszenie przepisów postępowania: - art. 6 p.p.s.a. przez zaniechanie Sądu i organu w przedmiocie udzielenia stronie występującej bez adwokata lub radcy prawnego potrzebnych wskazówek co do czynności procesowych, w szczególności nie pouczenie skarżącego o możliwości złożenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi, co w konsekwencji skutkowało odrzuceniem skargi; - art. 86 § 1 p.p.s.a. poprzez jego niezastosowanie polegające na zaniechaniu przywrócenia terminu, co doprowadziło do odrzucenia skargi jako wniesionej po upływie terminu. Przy tak sformułowanych zarzutach skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości oraz o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. W skardze kasacyjnej zawarto też wniosek pełnomocnika skarżącego o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. Wniesiono również o rozpoznanie skargi kasacyjnej na posiedzeniu niejawnym 2.2 Dyrektor Izby Skarbowej w Krakowie nie wniósł odpowiedzi na skargę kasacyjną. Postanowieniem z dnia 16 lutego 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie przywrócił termin do wniesienia skargi kasacyjnej. 3.1 Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw, dlatego podlega oddaleniu. Zgodnie z treścią art. 53 § 1 p.p.s.a., skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie. Natomiast stosownie do art. 58 § 1 pkt 2 p.p.s.a., sąd odrzuca skargę wniesioną po upływie terminu do jej wniesienia. Z akt sprawy wynika bezspornie, że w dniu 16 lutego 2015 r. została nadana w urzędzie pocztowym skarga skarżącego na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie z dnia 29 grudnia 2014 r. w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki w podatku dochodowym od osób prawnych za 2009r. Jak wskazał Sąd pierwszej instancji, a czego nie kwestionuje skarżący w skardze kasacyjnej, objęta skargą decyzja została skarżącemu doręczona w dniu 14 stycznia 2015 r. W związku z powyższym, termin do wniesienia skargi upłynął w dniu 13 lutego 2015 r. zgodnie z zasadami obliczania terminów przewidzianymi w art. 83 § 1 p.p.s.a. Tym samym, w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sąd pierwszej instancji prawidłowo uznał, że skarga nadana w urzędzie pocztowym w dniu 16 lutego 2015 roku, jako wniesiona z uchybieniem terminu, o którym mowa w art. 53 § 1 p.p.s.a., podlegała odrzuceniu na podstawie art. 58 § 1 pkt 2 p.p.s.a. Odnosząc się do zarzutu braku zawarcia pouczenia o możliwości złożenia wniosku o przywrócenie terminu należy wskazać, że nie mieści się w obowiązkach sądu wyjaśnianie jakie terminy i na jakich zasadach mogą być przywrócone w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (por. B.Dauter, Metodyka pracy sędziego, LexisNexis, Warszawa 2011, str. 52). Podniesiony w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia art. 6 p.p.s.a. należy ocenić jako nieuzasadniony. Stosownie do tego przepisu, sąd administracyjny powinien udzielać stronom występującym w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego potrzebnych wskazówek, co do czynności procesowych oraz pouczać ich o skutkach prawnych tych czynności i skutkach zaniedbań. Przepis ten nie nakłada jednak na sąd obowiązku udzielania pouczeń, co do wszelkich możliwych zachowań. Sąd nie może ani zastąpić strony w jej czynnościach ani sugerować jej, że nie jest ona w stanie samodzielnie uczestniczyć w postępowaniu (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 lutego 2015 r., II FZ 3331/14, dostępne: www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Przepisy, w tym art. 6 p.p.s.a., nie wymagają od sądu, aby pouczał stronę o działaniach, które należy podjąć w razie zaniedbań w celu zniwelowania ich skutków. Dlatego też sąd nie pouczył skarżącego o możliwości złożenia wniosku o przywrócenie terminu, a wymaganie takiego zachowania od sądu byłoby zbyt daleko posunięte (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 września 2014 r., II FSK 2099/14, czy z dnia 30 września 2016 r., I FSK 1344/16, dostępne: www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Błędne jest czynienie w skardze kasacyjnej zarzutu naruszenia art. 6 p.p.s.a. poprzez zaniechanie organu w przedmiocie udzielenia stronie występującej bez adwokata lub radcy prawnego potrzebnych wskazówek co do czynności procesowych, w szczególności nie pouczenie skarżącego o możliwości złożenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi. Adresatem norm wynikających z art. 6 p.p.s.a. jest sąd administracyjny, a nie organ administracji. Poprzez stawianie zarzutu naruszenia art. 6 p.p.s.a. nie doszło więc do zakwestionowania w sposób skuteczny prawidłowości pouczenia skarżącego przez organ o prawie złożenia skargi na wskazaną powyżej decyzję. Z uwagi natomiast na wysoce sformalizowany, wynikający z art. 183 § 1, art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a., charakter skargi kasacyjnej oraz brak skutecznie podniesionych zarzutów w kwestii prawidłowości pouczenia skarżącego przez organ o prawie wniesienia skargi do sądu administracyjnego, Naczelny Sąd Administracyjny nie mógł odnieść się merytorycznie do tego zagadnienia. Rozpoznając z kolei zarzut naruszenia art. 86 § 1 p.p.s.a. należy wskazać, że i on nie zasługuje na uwzględnienie. W myśl art. 86 § 1 p.p.s.a. jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd ten na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Oznacza to, że w sytuacji braku winy w uchybieniu terminu strona może - przy spełnieniu dodatkowych wymogów - wnieść wniosek o jego przywrócenie na podstawie art. 87 p.p.s.a. Instytucja przywrócenia terminu jest jednak odrębna od odrzucenia skargi, inne są też przesłanki jej zastosowania. Przywrócenie terminu jest bowiem szczególną instytucją prawa procesowego, która może nastąpić tylko na wyraźny wniosek strony, w którym wskazała ona przesłanki uzasadniające brak swej winy w uchybieniu terminu. Objęte rozpoznawaną skargą kasacyjną postanowienie dotyczy odrzucenia skargi na podstawie art. 58 § 1 pkt 2 p.p.s.a. z uwagi na wniesienie jej po upływie terminu do jej wniesienia, a nie odmowy przywrócenia terminu do jej wniesienia. Ze względu zatem na podstawę prawną postanowienia zaskarżonego w analizowanej sprawie, art. 86 § 1 p.p.s.a. nie miał zastosowania i nie mogło dojść do jego naruszenia. 3.2. Wskazując na powyższe, Naczelny Sąd Administracyjny działając na podstawie art. 184 p.p.s.a. oraz art. 182 § 1 p.p.s.a. (w brzmieniu obowiązującym przed 15 sierpnia 2015 r.,) orzekł jak w sentencji. Naczelny Sąd Administracyjny nie rozpoznał wniosku pełnomocnika skarżącego o przyznanie kosztów pomocy prawnej świadczonej z urzędu. Stosownie bowiem do art. 258 § 2 pkt 8 i § 4 p.p.s.a. o przyznaniu wynagrodzenia pełnomocnikowi z urzędu w postępowaniu kasacyjnym orzeka w odrębnym postępowaniu przed sądem pierwszej instancji referendarz sądowy albo w szczególnie uzasadnionych przypadkach sąd w składzie jednego sędziego (por. też postanowienie NSA z 10 lutego 2014 r., I FPS 3/13 oraz wyrok NSA z 24 stycznia 2014 r., II OSK 2600/13 www.orzeczenia.nsa.gov.pl).
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
