Wyrok NSA z dnia 15 grudnia 2016 r., sygn. II FSK 3454/14
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Grażyna Nasierowska, Sędzia NSA Beata Cieloch, Sędzia NSA Andrzej Jagiełło (sprawozdawca), Protokolant Anna Świech, po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej S. C. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 25 lipca 2014 r. sygn. akt I SAB/Op 3/14 w sprawie ze skargi S. C. na przewlekłość postępowania Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. w przedmiocie bezczynności organu i przewlekłości postępowania w sprawie zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych za 2011 r. oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
II FSK 3454/14
Uzasadnienie
1.1.Zaskarzonym wyrokiem z dnia 25 lipca 2014 r., sygn. akt I SAB/Op 3/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.,) - dalej p.p.s.a., oddalił skargę S.C. na przewlekłość postępowania Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. 1.2 Ze stanu sprawy przedstawionego przez Sąd pierwszej instancji wynikało, że w skardze wniesionej na podstawie art. 3 § 2 pkt 8, art. 50 § 1, art. 52 § 2 i art. 54 § 1 p.p.s.a. S.C. (dalej skarżący), w związku z niezakończeniem w ustawowym terminie postępowania podatkowego w zakresie zryczałtowanego podatku dochodowego z pozarolniczej działalności gospodarczej za 2011 r., wszczętego na podstawie postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. z dnia 30 listopada 2012 r. zażądał zobowiązania organu do wydania odpowiedniego aktu administracyjnego w terminie trzydziestu dni od daty doręczenia akt organowi. Wskazanym postanowieniem wszczęte zostało z urzędu wobec skarżącego postępowanie podatkowe w zakresie zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych za rok 2011, do którego włączono, jako dowód, materiały z przeprowadzonej kontroli podatkowej. Z poczynionych ustaleń faktycznych, opartych na zebranym już w sprawie materiale dowodowym wynikało, iż strona świadczyła w 2011 r. usługi stolarskie na rzecz kontrahenta z Francji B.S. Z dokonanej analizy rachunków bankowych strony wynikało, iż uzyskała ona, w okresie 23 marca do 12 grudnia 2011 r. od kontrahenta: M.A. wpływy w łącznej kwocie 29.600 Euro. Według złożonych w toku kontroli podatkowej pisemnych wyjaśnień pełnomocnika strony wartość wykonanych prac przez skarżącego w 2011 r. została określona w rachunku wystawionym dla B.S. z dnia 28 grudnia 2011 r. na kwotę 15.000 zł, natomiast wpływy środków na rachunki bankowe stanowiły zaliczki oraz kaucje i dotyczyły tej jednej inwestycji, choć dokonywane były z różnych kont bankowych. W toku prowadzonego postępowania podatkowego, organ trzykrotnie wzywał podatnika do złożenia dodatkowych wyjaśnień i dowodów (wezwania z dnia 3 stycznia, 13 lutego oraz 14 czerwca 2013r.) oraz podjął próbę przeprowadzenia dowodu z przesłuchania strony, bezskuteczną z uwagi na niestawiennictwo strony. Ponadto, jak ustalono w toku odrębnego postępowania podatkowego prowadzonego wobec matki skarżącego, na jej rachunek bankowy również wpływały kwoty związane z jego działalnością, a którego to rachunku skarżący nie ujawnił w toku prowadzonej kontroli podatkowej oraz postępowania podatkowego. W ramach tego postępowania wystąpiono do matki strony o udzielenie informacji dotyczących wpływów na jej rachunek bankowy. Równocześnie, wobec upływającego terminu do załatwienia sprawy i brakiem odpowiedzi na powyższe wezwanie, postanowieniem z dnia 31 maja 2013 r. wyznaczono nowy termin zakończenia postępowania podatkowego na dzień 30 czerwca 2013 r. Uzyskane w dniu 7 czerwca 2013r. dokumenty, zgromadzone w toku prowadzonego wobec matki strony postępowania podatkowego, włączono jako dowód do akt niniejszego postępowania. W dniu 4 czerwca 2013 r. pełnomocnik skarżącego złożył, za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w O., ponaglenie, w którym zarzucił organowi brak dążenia do rozstrzygnięcia sprawy, w sytuacji gdy jest on już w posiadaniu wszystkich niezbędnych informacji do jej zakończenia. Postanowieniem z dnia 5 lipca Dyrektor Izby Skarbowej uznał je za nieuzasadnione. Po złożeniu przez stronę ponaglenia, a przed jego rozpoznaniem, uzyskano odpowiedź matki podatnika, z informacją, iż na jej konto dokonywane były przelewy, które wskazywały na związek z inwestycją zrealizowaną przez jej syna na rzecz kontrahenta z Francji. Z tego też względu organ podatkowy, uznając, że do ustalenia faktycznej wysokości przychodów skarżącego uzyskanych w spornym roku podatkowym niezbędne jest uzyskanie dodatkowych informacji od francuskiej administracji podatkowej, złożył za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w O., wniosek do Biura Wymiany Informacji Podatkowych w K., celem przekazania go do administracji podatkowej Francji. Pismem z dnia 9 lipca 2013 r. organ poinformował, iż stosowny wniosek organu został w dniu 5 lipca 2013r. przekazany do administracji podatkowej Francji. We wniosku skierowanym do władz francuskich jako podstawę prawną wskazano Dyrektywę Rady 2011/16/WE z dnia 15 lutego 2011 r. w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania i uchylenia dyrektywy 77/799/EWG (Dz. U. UE L 64.1) oraz umowę między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Francuską w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1977 r. Nr 1 poz. 5 ze zm.). Następnie Naczelnik Urzędu Skarbowego w B., działając na podstawie art. 201 § 1 pkt 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, ze zm., dalej: O.p.), postanowieniem z dnia 9 lipca 2013 r. z urzędu zawiesił prowadzone wobec skarżącego postępowanie podatkowe. Postanowienie to zostało utrzymane w mocy postanowieniem Dyrektora Izby Skarbowej w O. z dnia 25 września 2013 r. Po rozpoznaniu wywiedzionej od niego skargi, prawomocnym wyrokiem z dnia 19 lutego 2014 r., sygn. akt I SA/Op 762/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu uchylił zaskarżone postanowienie. Wobec tego dniu 3 kwietnia 2014 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. zwrócił się do Dyrektora Izby Skarbowej z wnioskiem o wystosowane ponaglenia do francuskiej administracji podatkowej o załatwienie wniosku o udzielenie informacji, oraz wyznaczył postanowieniem z dnia 23 kwietnia 2014 r. nowy termin załatwienia sprawy z uwagi na oczekiwanie na odpowiedź. 1.3 W skardze dotyczącej niezakończenia w terminie postępowania prowadzonego wobec skarżącego, pełnomocnik ten stan rzeczy upatrywał po pierwsze w nieuzasadnionym czasie jego trwania, do momentu w którym w dniu 4 czerwca 2013 r. złożone zostało w trybie art. 141 § 1 O.p. ponaglenie na niezałatwienie sprawy we właściwym terminie. Drugą przyczyną zasadności złożonej skargi było, jego zdaniem, niedoręczenie skarżącemu jeszcze przed upływem wyznaczonego uprzednio terminu załatwienia sprawy na dzień 31 maja 2013 r. zawiadomienia o wyznaczeniu nowego terminu. Postanowienie organu z dnia 31 maja 2013 r. zostało bowiem nadane przesyłką poleconą dopiero w dniu 3 czerwca 2013 r., co uchybiać miało regulacji wynikającej z art. 140 § 1 O.p. W odpowiedzi na skargę Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. wnosząc o jej oddalenie. 1.4 Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ nie można zarzucić organowi wskazywanej w skardze przewlekłości postępowania mającej w ocenie pełnomocnika od pewnego momentu również cechy bezczynności organu. Sąd wyjaśnił, że z regulacji art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a. wynika, iż przewlekłość postępowania jest innym pojęciem niż bezczynność. Przewlekłość dotyczy sytuacji, w której organowi administracji publicznej można postawić zarzut braku koncentracji materiału dowodowego, przeprowadzania dowodów, które nie mają znaczenia dla przedmiotu postępowania, czy też podejmowania czynności pozornych, nieistotnych dla merytorycznego załatwienia sprawy, a więc niedochowania należytej staranności w takim zorganizowaniu i prowadzeniu postępowania administracyjnego, aby zakończyło się w rozsądnym terminie. Stosownie zaś do treści art. 149 p.p.s.a. w brzmieniu obowiązującym od dnia 12 lipca 2011 r. Sąd, uwzględniając skargę na bezczynność organów lub przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku, wynikających z przepisów prawa. Jednocześnie Sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Sąd wyjaśnił, że realizacja zasady ogólnej szybkości postępowania podatkowego (art. 125 § 1 O.p.) jest gwarantowana przepisami określającymi termin załatwienia sprawy, tj. normami zawartymi w art. 139 O.p. Zgodnie z jego § 1 załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej. Z kolei w myśl art.140 §1 O.p. o każdym przypadku niezałatwienia sprawy we właściwym terminie organ podatkowy obowiązany jest zawiadomić stronę, podając przyczyny niedotrzymania terminu i wskazując nowy termin załatwienia sprawy. Sama czynność zawiadomienia strony postępowania o nowym terminie załatwienia sprawy jeszcze nie usprawiedliwia braku działania organu, bowiem istotna jest przyczyna zwłoki, którą organ jest obowiązany wskazać. Wyznaczenie przez organ w trybie art.140 § 1 O.p. terminu nie oznacza zatem automatycznie, że organ dotrzymał terminu z art.139 §1 O.p. i nie ponosi żadnych ujemnych konsekwencji swojego przewlekłego działania czy też stanu bezczynności. Sąd zauważył, że okoliczności faktyczne oraz fakt niewydania decyzji w terminie określonym w art. 139 § 3 O.p nie są sporne, a rozbieżności zachodzą w zakresie prawnej klasyfikacji tego stanu faktycznego. W jego ocenie do wszczęcia postępowania podatkowego postanowieniem Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. z dnia 30 listopada 2012 r. doszło zgodnie z art. 165 § 4 O.p. w dacie jego doręczenia tj. w dniu 5 grudnia 2012 r. Dopiero zatem od tego momentu można mówić o terminach wynikających z art. 139 O.p., a zatem do czasu trwania postępowania nie jest wliczany okres obejmujący czynności organu podejmowane jeszcze przed formalnym wszczęciem postępowania podatkowego. Wyliczając czas trwania postępowania nie można obejmować nim, co czyni pełnomocnik, czasu trwania uprzednio przeprowadzonej u podatnika kontroli podatkowej, a także okresu od jej zakończenia do czasu formalnego wszczęcia postępowania podatkowego. Dlatego też okres od dnia 23 lipca 2012 r. gdy doszło do wszczęcia kontroli podatkowej w zakresie zryczałtowanego podatku dochodowego z pozarolniczej działalności gospodarczej za 2011 r. aż do jej zakończenia w dniu 3 września 2012 r. nie wlicza się, zdaniem Sądu, do terminów wynikających z art. 139 O.p. Również czas od zakończenia kontroli do momentu wszczęcia postępowania podatkowego nie podlega tej regulacji. W ramach art. 165b §1 O.p. w przypadku ujawnienia przez kontrolę podatkową nieprawidłowości oraz niedokonania przez podatnika korekty deklaracji w całości uwzględniającej ujawnione nieprawidłowości, organ podatkowy wszczyna postępowanie podatkowe w sprawie, która była przedmiotem kontroli, nie później niż w terminie 6 miesięcy od jej zakończenia. W niniejszej sprawie termin ten nie został naruszony. Sąd odnosząc się do zarzutów skargi, upatrywaną przez skarżącego przewlekłość postępowania, ocenił w przedziale czasowym, od wszczęcia postępowania podatkowego (doręczenie w dniu 5 grudnia 2012 r. postanowienia o wszczęciu) do dnia 31 maja 2013 r., wskazywanego przez pełnomocnika, jako termin w którym winno według niego, dojść do ostatecznego zakończenia postępowania. Taka bowiem data zakończenia postępowania została wskazana przez sam organ, który skutecznie nie wyznaczył po jej upływie, nowego terminu zakończenia postępowania. W tym przedziale czasowym, z uwagi na brak możliwości dotrzymania terminu wynikającego z art. 139 §1 O.p., organ podatkowy, na podstawie art. 140 §1 O.p., postanowieniami z dnia 3 stycznia 2013r., 13 lutego 2013r., 25 marca 2013 r. i 31 maja 2013r. zawiadamiał stronę o niezałatwieniu sprawy we właściwym terminie, wskazując przyczynę niedotrzymania terminu oraz nowy termin załatwienia sprawy. Sąd zgodził się, że wskazywane powody niezakończenia postępowania w pierwotnie wskazanym terminie nie zawsze były adekwatne do rzeczywistego stanu sprawy (np. "analiza materiału dowodowego"), jednakże dokonana przez Sąd pogłębiona analiza akt sprawy wskazała, że istniały uzasadnione powody do kontynuowania postępowania i wyznaczania w tym celu nowych terminów jej zakończenia. W ocenie Sądu, nie budzi wątpliwości, że skarżący na wezwanie organów nie ujawnił wszystkich wpływów środków finansowych, uzyskanych w okresie od 23 marca do 12 grudnia 2011 r. od kontrahenta: M.A. w ramach świadczonych przez niego usług stolarskich na rzecz kontrahenta z Francji B.S., co wiązało się z koniecznością prowadzenia postępowania. W ocenie Sądu, trudno zatem w takiej sytuacji, aby Sąd nakazał organom zakończenie postępowania i wydanie decyzji w oparciu o zebrany na chwilę obecną materiał dowodowy, który wymaga jeszcze uzupełnienia. Sąd nie zgodził się z argumentacją skargi, że uzasadnieniem dla wyznaczenia organowi przez Sąd terminu do zakończenia postępowania jest okoliczność mająca polegać na wyekspediowaniu do strony zawiadomienia z dnia 31 maja 2013 r. (piątek) o wyznaczeniu nowego terminu zakończenia sprawy dopiero w dniu 3 czerwca 2013 r. (poniedziałek), a zatem już po upływie wcześniej wskazanego na dzień 31 maja 2013 r. terminu jej zakończenia. Jako niezrozumiały Sąd ocenił podniesiony na rozprawie przez pełnomocnika zarzut dotyczący wadliwego doręczenia jemu, a nie samej stronie, wezwania do stawienia się skarżącego w określonym dniu w organie celem złożenia przez niego wyjaśnień. W sytuacji, gdy strona ustanowiła pełnomocnika, mimo, że nie można zastępować wyjaśnień strony zeznaniami jej pełnomocnika, to o przeprowadzeniu tego dowodu należy zawiadomić właśnie pełnomocnika strony. 2.1 W skardze kasacyjnej skarżący zaskarżył wskazany powyżej wyrok w całości, zarzucając mu na podstawie: 1. art. 174 pkt 2 p.p.s.a., wydanie z naruszeniem przepisów postępowania, które to naruszenie miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. naruszenie art. 149 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 151 tej ustawy, skutkujące oddaleniem skargi, w związku z uznaniem, że nadanie przez organ postanowienia z dnia 31 maja 2013r. nr [...] w dniu 3 czerwca 2013 r. nie stanowi bezczynności organu, jak również w związku z uznaniem, że uzasadnienie postanowienia o wyznaczeniu nowego terminu załatwienia sprawy nie musi w treści zawierać prawdziwych powodów, co w konsekwencji stanowi naruszenie art. 140 § 1 O.p., 2. art. 174 pkt 2 p.p.s.a., wydanie z naruszeniem przepisów postępowania, które to naruszenie miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. naruszenie art. 149 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 151 p.p.s.a., skutkujące oddaleniem skargi, w związku z uznaniem, że organ podatkowy miał uzasadnione powody do kontynuowania postępowania, co stanowi naruszenie art. 139 § 1 w powiązaniu z art. 125 § 1 O.p., 3. art. 174 pkt 1 p.p.s.a., wydanie z naruszeniem prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie przepisu art. 26 umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Francuskiej w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku w podstawie prawnej wniosku skierowanego do administracji francuskiej, w sytuacji gdy wobec strony nie jest prowadzone postępowanie związane z podwójnym opodatkowaniem, co obecnie skutkuje brakiem odpowiedzi ze strony francuskiej, a w konsekwencji ma wpływ na cykliczne wyznaczanie przez organ nowych terminów załatwienia sprawy. Przy tak postawionych zarzutach skarżący wniósł o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego. 2.2 Naczelnik Urzędu Skarbowego w B. w odpowiedzi na skargę kasacyjną wniósł o jej oddalenie. 2.3 Skarżący w piśmie z dnia 18 listopada 2016 r., uzupełniając skargę kasacyjną, podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie oraz poinformował, że postępowanie podatkowe wszczęte przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. postanowieniem z dnia 30 listopada 2012 r. nie zostało zakończone. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: 3.1 Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych i dlatego należało ją oddalić. Zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednakże z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie wystąpiła żadna z przesłanek nieważności postępowania, wymienionych w art. 183 § 2 p.p.s.a., co oznacza związanie granicami rozpoznawanej skargi kasacyjnej. Zgodnie z art. 149 § 1 p.p.s.a. (w brzmieniu mającym zastosowanie w niniejszej sprawie) sąd administracyjny uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy administracji publicznej w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Ustawodawca nie skonstruował definicji "przewlekłego prowadzenia postępowania". W doktrynie wskazuje się, że pod tym pojęciem należy rozumieć sytuację prowadzenia postępowania w sposób nieefektywny poprzez wykonywanie czynności w dużym odstępie czasu bądź wykonywaniu czynności pozornych, powodujących, że formalnie organ nie jest bezczynny, ewentualnie mnożenie przez organ czynności dowodowych ponad potrzebę wynikającą z istoty sprawy. Pojęcie "przewlekłość postępowania" obejmować będzie zatem opieszałe, niesprawne i nieskuteczne działanie organu, w sytuacji gdy sprawa mogła być załatwiona w terminie krótszym, jak również nieuzasadnione przedłużanie terminu załatwienia sprawy. Skarga na przewlekłość postępowania dotyczy sytuacji innych niż formalna bezczynność organu (nie wydanie w terminie rozstrzygnięcia). Stwierdzenie przy tym, że w określonej dacie, a tą będzie data orzekania przez Sąd, można zakwalifikować postępowanie organu jako dotknięte przewlekłością jego prowadzenia, wymaga gruntownego zbadania sprawy pod wieloma względami, dokonania oceny czynności procesowych, analizy faktów i okoliczności zależnych od działania organu i jego pracowników oraz stanu zastoju procesowego sprawy wynikającego z zaniechania lub wadliwości działań podejmowanych przez strony lub innych uczestników postępowania (por. B. Adamiak, J. Borkowski. Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Wydanie 11. Warszawa 2011, str. 238). Przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ zaistnieje zatem wówczas, gdy będzie mu można skutecznie przedstawić zarzut niedochowania należytej staranności w takim zorganizowaniu postępowania administracyjnego, by zakończyło się ono w rozsądnym terminie, względnie zarzut prowadzenia czynności (w tym dowodowych) pozbawionych dla sprawy jakiegokolwiek znaczenia. Za postępowanie prowadzone przewlekle uznać należy postępowanie prowadzone w sposób nieefektywny poprzez wykonywanie czynności w dużym odstępie czasu bądź wykonywaniu czynności pozornych, powodujących, że formalnie organ nie jest bezczynny (por. J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Komentarz Wydanie 5, Warszawa 2012, str. 44; J. Drachal J. Jagielski, R. Stankiewicz. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Komentarz pod red. R. Hausera i M. Wierzbowskiego, Warszawa 2011, str. 69-70). Podobnie w orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że pojęcie "przewlekłość postępowania" obejmuje opieszałe, niesprawne i nieskuteczne działanie organu, w sytuacji, gdy sprawa mogła być załatwiona w terminie krótszym, jak również nieuzasadnione przedłużanie terminu załatwienia sprawy. Stwierdzenie przez sąd administracyjny, że postępowanie organu dotknięte jest przewlekłością wymaga gruntownego zbadania sprawy pod wieloma względami, dokonania oceny czynności procesowych, analizy faktów i okoliczności zależnych od działania organu i jego pracowników oraz stanu zastoju procesowego sprawy wynikającego z zaniechania lub wadliwości działań podejmowanych przez strony lub innych uczestników postępowania (por. np. wyroki NSA: z dnia 7 marca 2013 r., sygn. akt II OSK 34/13; z dnia 13 sierpnia 2013 r. sygn. akt II OSK 549/13; z dnia 24 kwietnia 2014 r., sygn. akt II FSK 1114/12 ; z dnia 21 stycznia 2015 r., sygn. akt II FSK 3097/12 oraz z dnia 25 maja 2016r., sygn. akt II FSK 1276/14; wszystkie cyt. wyroki dost. na: www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Ustawodawca nie określił także na czym polega "bezczynność organu". W piśmiennictwie przyjmuje się natomiast, że bezczynność organu administracji publicznej zachodzi wówczas, gdy w prawnie określonym terminie organ ten nie podejmie żadnych czynności w sprawie lub gdy wprawdzie prowadził postępowanie w sprawie, jednakże mimo istnienia ustawowego obowiązku nie zakończył go wydaniem stosownego aktu lub nie podjął czynności (por. T. Woś, H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska, Postępowanie sądowoadministracyjne. Warszawa 2010, str. 70). Taki też pogląd prezentowany jest w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (por. wyroki: z dnia 22 września 2010 r., sygn. akt II OSK 1904/09; z dnia 16 marca 2011 r., sygn. akt II GSK 383/10; z dnia 14 lutego 2013 r., sygn. akt II FSK 1158/11 oraz z dnia 10 lutego 2015 r., sygn. akt II OSK 2079/14) W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sąd pierwszej instancji w gruntowny i kompleksowy sposób zbadał przebieg postępowania w sprawie. Jak skonstatował, organ podatkowy nie dochował wprawdzie, określonego w art. 139 § 1 O.p., terminu załatwienia sprawy, ale nie wynikało to z bezczynności organu, czy opieszałości w jego działaniu, lecz spowodowane było koniecznymi czynnościami procesowymi (dowodowymi), a także w pewnym zakresie przyjętą przez stronę postawą w tym postępowaniu. Analiza przebiegu postępowania w sprawie, wbrew stanowisku prezentowanemu w skardze kasacyjnej, potwierdza trafność takich wniosków. W postępowaniu podatkowym, zgodnie z art. 125 § 1 O.p. organy podatkowe powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia. Obowiązek szybkiego działania nie może jednakże prowadzić do naruszenia, wyrażonej w art. 122 O.p., zasady prawdy obiektywnej. Realizując tę zasadę organy podatkowe zobowiązane są do podejmowania wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym. Zasada ta została rozwinięta w art. 187 § 1 O.p., zgodnie z którym organ podatkowy zobowiązany jest zebrać i w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Z uwagi na tę zasadę rozstrzygnięcie sprawy nie może nastąpić przed wyczerpującym wyjaśnieniem stanu faktycznego sprawy. Prawidłowe i dokładne wyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, jest bowiem podstawą właściwego zastosowania prawa materialnego. Z obowiązku tego nie zwalnia organu podatkowego także treść art. 139 § 1 O.p. Wbrew zarzutowi skargi kasacyjnej, Sąd pierwszej instancji trafnie przyjął, że w będącej przedmiotem skargi sprawie podatkowej, dla jej prawidłowego rozstrzygnięcia, zachodziła potrzeba kontynuowania postępowania. Należało wyjaśnić kwestię wpływu środków na konto matki skarżącego od jego francuskiego kontrahenta. Skoro skarżący nie ujawnił wszystkich wpływów środków od podmiotów francuskich, to środkiem do wyjaśnienia tych okoliczności było zwrócenie się do administracji podatkowej Francji o udzielenie stosownych informacji. Na zasadność podjęcia tych czynności zwrócił także uwagę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w prawomocnym wyroku z dnia 19 lutego 2014 r., sygn. akt I SA/Op 762/13. Organ podatkowy nie ponosi natomiast odpowiedzialności za ewentualną opieszałość zagranicznych organów w udzieleniu żądanych informacji. Należy także podzielić stanowisko Sądu pierwszej instancji, że wyekspediowanie postanowienia z 31 maja 2013 r. o wyznaczeniu nowego terminu zakończenia sprawy w dniu 3 czerwca 2013 r., a zatem w następnym dniu roboczym, nie może być uznane za przejaw bezczynności organu, jak to utrzymuje skarżący. Z tych względów zarzuty skargi kasacyjnej oparte na podstawie z art. 174 pkt 2 p.p.s.a. wskazujące na naruszenie art. 149 § 1 i art. 151 p.p.s.a. w powiązaniu z art. 125 § 1, art. 139 § 1 i art. 140 § 1 O.p. są pozbawione podstaw. Odnosząc się do zarzutu naruszenia prawa materialnego (art. 174 pkt 1 p.p.s.a.) tj. art. 26 umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Francuskiej w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku należy zauważyć, że przepis ten ma charakter procesowy. Niezależnie od tego, wobec wskazanej wyżej celowości zwrócenie się do francuskich organów podatkowych o udzielenie informacji, nawet powołanie nieprawidłowej podstawy takiego żądania, nie mogło mieć wpływu na ocenę działania organu pod kątem bezczynności czy przewlekłego prowadzenia postępowania, a konsekwencji na wynik sprawy. Sąd pierwszej instancji w szczegółowych i trafnych rozważaniach odniósł się do tej kwestii w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Z tego względu także i ten zarzut jest pozbawiony podstaw. 3.2 Z tych wszystkich względów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 p.p.s.a., skargę kasacyjną oddalił.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
