Wyrok NSA z dnia 15 grudnia 2016 r., sygn. II FSK 3410/14
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Grażyna Nasierowska (sprawozdawca), Sędzia NSA Beata Cieloch, Sędzia NSA Andrzej Jagiełło, Protokolant Anna Świech, po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej B. w J. z siedzibą w J. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 30 czerwca 2014 r. sygn. akt I SA/Gl 1797/13 w sprawie ze skargi B w J. z siedzibą w J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Bielsku-Białej z dnia 14 października 2013 r. nr [...] w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2012 r. oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Zaskarżonym wyrokiem z 30 czerwca 2014 r., sygn. akt I SA/Gl 1797/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę B. w J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Bielsku-Białej z 14 października 2013 r., w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2012 r. Ze stanu faktycznego ustalonego przez Sąd pierwszej instancji wynika, że zaskarżoną decyzją SKO utrzymało w mocy decyzję Burmistrza S., który decyzją z 6 maja 2013 r., określił wysokość zobowiązania w podatku od nieruchomości na 2012. W sprawie bezsporne jest, że Bank prowadzi działalność gospodarczą i jest posiadaczem gruntów i budynków. W ocenie SKO organ I instancji prawidłowo odczytał treść art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 ze zm.) i zawartą w tym przepisie przesłankę " nie jest i nie może być wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej ze względów technicznych". Biegły rzeczoznawca powołany w sprawie ocenił, że grunty i budynki mogą być wykorzystywane do działalności gospodarczej. W ocenie zaś Banku organy podatkowe wyciągnęły błędne wnioski z opinii biegłego. Kolegium wyjaśniło, że podstawowym kryterium związku z działalnością gospodarczą jest samo posiadanie gruntów, budynków i budowli przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą, albowiem na mocy art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. wskazane w nim przedmioty opodatkowania, za wyjątkiem budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami, a także gruntów pod jeziorami zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych, niezależnie od sposobu wykorzystania, o ile znajdują się w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, traktowane muszą być jako związane z działalnością gospodarczą tego podmiotu lub przedsiębiorcy. Zasada ta nie dotyczy przedmiotu opodatkowania, który ze względów technicznych nie jest i nie może być wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej. Jest więc to wyłączenie o charakterze przedmiotowym. Wyłączenie o jakim mowa w art. 1a ust. 1 pkt 3 u.o.p.l. nie obejmuje sytuacji, gdy brak możliwości wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej wynika z przyczyn leżących po stronie posiadającego daną nieruchomość przedsiębiorcy. Zastosowanie niższych (dla gruntów, budynków pozostałych) stawek opodatkowania przedmiotu opodatkowania znajdującego się w posiadaniu przedsiębiorcy ustawodawca między innymi warunkuje od spełnienia łącznie dwóch warunków, tj. przedmiot opodatkowania nie jest wykorzystany w prowadzonej działalności gospodarczej ze względów technicznych; i z uwagi na owe względy techniczne nie może być wykorzystywany w takiej działalności przedsiębiorcy. Prawidłowa wykładnia przepisu art. 1 a ust. 1 pkt.3 u.p.o.l prowadzi do wniosku, że nawet wówczas, gdy budynek ze względów technicznych nie może być wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej, a w takiej działalności jest wykorzystywany podlega opodatkowaniu według stawki podwyższonej (dla budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej). W odwrotnej sytuacji - przedmiot opodatkowania nie jest wykorzystywany w prowadzonej działalności przedsiębiorcy, lecz względy techniczne nie stanowią w tym przeszkody - również podlega opodatkowaniu według takiej stawki. Oceniając stan techniczny budynku dawnego młyna biegły wskazał, że w obecnym stanie technicznym, ze względu na występujące uszkodzenia obiekt nie spełnia wymagań podstawowych w zakresie bezpieczeństwa i nie powinien być użytkowany. Nie mniej jednak powstałe w obiekcie uszkodzenia (wady) nie wykluczają możliwości jego użytkowania w sposób stały, a jedynie przejściowy - tj. do czasu wykonania niezbędnych prac remontowo-adaptacyjnych, które doprowadzą obiekt do stanu zgodnego z wymaganiami wynikającymi z rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki. Natomiast oceniając dwa budynki magazynowe biegły stwierdził, że w obecnym stanie technicznym obiekty mogą być użytkowane zgodnie ze swoim przeznaczeniem (magazyny), a w celu poprawy stanu technicznego obiektów należy w trybie pilnym wykonać prace remontowe. Dodatkowo biegły stwierdził, iż nie jest dopuszczalne użytkowanie komina, a stan techniczny budowli (ogrodzenia) uznał za nie nadający się do remontu. Natomiast droga dojazdowa i plac składowy były w przeszłości utwardzone betonową trylinką, która obecnie jest porośnięta trawą i krzewami. W ocenie Kolegium okoliczność, że przedmiotowa nieruchomość została nabyta w drodze egzekucji i nie jest amortyzowana nie ma wpływu na kwalifikację przedmiotów opodatkowania do stawki związanej z działalnością gospodarczą w przypadku gdy znajduje się ona w posiadaniu przedsiębiorcy. Zdaniem Kolegium Bank na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 sierpnia 1997 r.- Prawo bankowe (Dz.U. z 2012 r. poz. 1376) może nabywać i zbywać nieruchomości. Nabywanie i zbywanie nieruchomości nie jest typową działalnością banków, tzn. związaną z wykonywaniem czynności bankowych sensu stricto oraz sensu largo, ale pozostaje w ścisłym związku z tą działalnością. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego podatnik, wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji, zarzucił naruszenie : art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach opłatach lokalnych - poprzez błędną interpretację i zastosowanie polegające na nie uwzględnieniu specyficznego charakteru działalności gospodarczej prowadzonej przez Bank oraz błędne przyjęcie, że zastosowanie ustawowego wyjątku (względy techniczne) uzależnione jest od takiego stanu budynków czy gruntów, który uniemożliwia ich użytkowanie, a które spowodowane zostało absolutnie wyjątkowymi przyczynami jak skażenie bronią masowego rażenia lub stan grożący natychmiastową katastrofą budowlaną przedmiotu opodatkowania; art. 30 ust. 1 pkt 1 lit b ustawy Prawo bankowe - poprzez nie nieuwzględnienie przy rozpatrywaniu zagadnienia "względów technicznych" kryteriów wynikających z tego przepisu, a dotyczących wymogów technicznych dla pomieszczeń, w których ma być prowadzona jedyna możliwa działalność bankowa; art. 6 ust. 3 u.p.o.l., z którego wynika, że dopiero zmiana sposobu wykorzystania przedmiotu opodatkowania lub jego części skutkuje zmianą stawki podatkowej; art. 122 oraz 187 § 1 Ordynacji podatkowej - poprzez brak rozpatrzenia całego materiału dowodowego w sprawie, a przede wszystkim opinii biegłego dot. stanu technicznego budynków i braku podłączenia instalacji elektrycznej i wodno-kanalizacyjnej; art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo bankowe - poprzez przyjęcie, że podatnik nabył opodatkowaną nieruchomość w S., gdy tymczasem przepis ten dotyczy nabywania i zbywania nieruchomości przez banki jako działalności o charakterze ciągłym, gdy faktycznie miała miejsce jednorazowa czynność na podstawie art. 984 K.p.c.; § 2 pkt 22 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 1 października 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków - poprzez nie zastosowanie i brak uwzględnienia, że opodatkowana nieruchomość stanowi element aktywów trwałych i jest przeznaczona do zbycia w stanie niewymagającym poniesienia dodatkowych nakładów, co jednoznacznie świadczy o braku możliwości i zamiaru wykorzystywania przez podatnika tej nieruchomości w działalności bankowej. SKO w odpowiedzi na skargę wniosło o jej oddalenie. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd pierwszej instancji przytaczając orzecznictwo sądowe podkreślił, że do uznania danego obiektu za związany z prowadzeniem działalności gospodarczej nie jest konieczne wykorzystywanie nieruchomości na cele związane z działalnością gospodarczą, albowiem wystarczy sam fakt jego posiadania przez przedsiębiorcę. Pojęcie budynków "związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej" jest szerszym od pojęcia "zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej" i obejmuje także pośrednie związanie budynku lub jego części z działalnością gospodarczą. Do uznania, że nieruchomości są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą nie jest konieczne stwierdzenie, iż działalność gospodarcza jest faktycznie na nich prowadzona. Niewykorzystywanie nieruchomości lub jej części do wykonywania działalności gospodarczej nie daje podstaw do tego, by do wymiaru podatku od nieruchomości nie miały zastosowania stawki przewidziane dla nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą. Sąd wyjaśnił też, że poza wykonywaniem czynności bankowych banki mogą również m. in. nabywać i zbywać nieruchomości (art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo bankowe). Nabywanie i zbywanie nieruchomości nie jest typową działalnością banków, tzn. związaną z wykonywaniem czynności bankowych sensu stricto oraz sensu largo, ale pozostaje w ścisłym związku z tą działalnością. Skoro przedmiotowa nieruchomość została nabyta w drodze egzekucji jako "skutek" odzyskania wierzytelności banku to niewątpliwie jest związana z działalnością bankową, a fakt, że nastąpiło to w drodze windykacji nie ma znaczenia dla ustalenia istnienia względów technicznych. Fakt, że opodatkowana nieruchomość nie nadaje się do prowadzenia banku (placówki bankowej) - nawet w przyszłości nie można utożsamiać ze względami technicznymi. Pojęcie "względy techniczne" należy łączyć tylko z obiektywnymi przeszkodami, a więc zdarzeniami niezależnymi od woli podatnika, uniemożliwiającymi prowadzenie działalności gospodarczej. Ocena co do wystąpienia przesłanki względów technicznych należy do organu podatkowego. Jednak to na przedsiębiorcy powołującym się na tego rodzaju przyczyny ciąży obowiązek wykazania w postępowaniu podatkowym, że dany przedmiot opodatkowania nie jest i nie może ze względów technicznych być wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej. Względy techniczne w rozumieniu tego przepisu oznaczają natomiast trwałą i obiektywną przeszkodę w wykorzystaniu gruntu, budynku bądź budowli do prowadzenia działalności gospodarczej. W ocenie Sądu, zebrany w sprawie materiał dowodowy był wystarczający do określenia stronie skarżącej wysokości zobowiązania w podatku od nieruchomości za 2012 rok. Organy w sposób prawidłowy ustaliły stan ewidencyjny nieruchomości podlegających opodatkowaniu na podstawie wypisu z ewidencji gruntów, z którego wynika, że Bank jest właścicielem zabudowanej nieruchomości składającej się z dwóch działek oznaczonej symbolem "Ba" (teren przemysłowe). W aktach sprawy znajduje się, sporządzona na zlecenie organu pierwszej instancji, opinia rzeczoznawcy majątkowego, z której wynika, że powstałe w obiekcie dawnego młyna uszkodzenia (wady) nie wykluczają możliwości jego użytkowania w sposób trwały, a jedynie przejściowy - tj. do czasu wykonania niezbędnych prac remontowo - adaptacyjnych. Natomiast budynki magazynowe w obecnym stanie technicznym mogą być użytkowane zgodnie ze swoim przeznaczeniem. Tym samym Sąd uznał, że chociaż obecnie nieruchomość nie jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej, to jednak nie jest wykluczona możliwość prowadzenia tej działalności. Zatem w rozpoznawanej sprawie nie zachodzi przesłanka względów technicznych, o której mowa w art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l., uzasadniająca odstąpienie od opodatkowania nieruchomości stawkami właściwymi dla gruntów i budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
