Wyrok NSA z dnia 4 września 2015 r., sygn. II OSK 2315/14
Dnia 4 września 2015 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Andrzej Gliniecki sędzia NSA Marzenna Linska-Wawrzon sędzia del. WSA Marek Wroczyński /spr./ Protokolant starszy sekretarz sądowy Mariusz Szufnara po rozpoznaniu w dniu 4 września 2015 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojewody Mazowieckiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 lutego 2014 r. sygn. akt IV SA/Wa 2128/13 w sprawie ze skargi H. Z. na decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie wymeldowania z pobytu stałego 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę; 2. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania sądowego w całości.
Uzasadnienie
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 6 lutego 2014 roku, sygn. akt IV SA/Wa 2128/13,Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] sierpnia 2013 roku, nr [...], którą to decyzją organ odwoławczy uchylił decyzję organu I Instancji w przedmiocie odmowy wymeldowania H. Z. z pobytu stałego z budynku mieszkalnego położonego w miejscowości B., gmina R. i orzekł o jej wymeldowaniu.
Podstawą rozstrzygnięcia organu odwoławczego były przepisy art. 15 ust.2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 roku o ewidencji ludności i dowodach osobistych( DZ.U z 2006 roku, nr 139, poz. 993 ze zm. dalej jako ustawa) w związku z art. 138 § 1pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego( DZ.U z 2013 roku, poz. 267 - dalej k.p.a.)
W uzasadnieniu wyroku wskazano, że organ I Instancji po rozpoznaniu wniosku S. Z. z dnia 10 stycznia 2012 roku w przedmiocie wymeldowania H. Z. z pobytu stałego z budynku położonego w miejscowości B. , gm. R. decyzją z dnia [...] marca 2012 roku, nr [...] orzekł o odmowie wymeldowania ww z miejsca stałego pobytu. Organ wskazał, że H. Z. nie opuściła miejsca stałego pobytu dobrowolnie, a opuszczenie go z powodu przymusu fizycznego, psychicznego czy też uniemożliwiania dostępu do lokalu nie daje podstaw do wydania decyzji o wymeldowaniu.
Wskutek wniesionego przez S. Z. odwołania, Wojewoda Mazowiecki decyzją z dnia [...] maja 2012, nr [...] uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę Wójtowi Gminy Rzekuń do ponownego rozpatrzenia.
W uzasadnieniu wskazał, że organ I Instancji postępowanie wyjaśniające przeprowadził w niepełnym zakresie, a tym samym wydał decyzję w oparciu o niedostateczne dowody. Decyzja Wojewody Mazowieckiego z [...] maja 2012 roku została zaskarżona przez H. Z. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który wyrokiem z dnia 28 listopada 2012 roku, sygn. akt IV SA/Wa 1221/12 uchylił to rozstrzygnięcie, wskazując w uzasadnieniu, że dokładnego wyjaśnienia wymaga kwestia dobrowolności opuszczenia przez skarżącą miejsca zameldowania na pobyt stały, przy czym takich ustaleń może dokonać organ odwoławczy.
W tych warunkach, po uzupełnieniu materiału dowodowego została wydana decyzja Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] sierpnia 2013 roku.
Organ odwoławczy po ponownym rozpoznaniu sprawy stwierdził, że ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż H. Z. w budynku mieszkalnym nr [...] w miejscowości B., gmina R. zamieszkiwała do sierpnia 2011 roku.
W budynku tym zamieszkiwała wraz z mężem S. Z. i dziećmi.
W dniu 11 sierpnia 2011 roku doszło do zajścia, w którym została ona pobita przez męża. W wyniku tego zdarzenia przebywała przez kilka dni w szpitalu, a następnie zamieszkała u swoich rodziców w miejscowości J. gmina T., gdzie mieszka do chwili obecnej.
Zdaniem organu odwoławczego H. Z. w toku postępowania nie udowodniła w wystarczający sposób, że została zmuszona do opuszczenia budynku w miejscowości B., gm. R. na skutek bezprawnego działania S. Z., tj. nie uzyskała żadnego rozstrzygnięcia, które by powyższe potwierdzało.
Co prawda H. Z. w dniu 22 sierpnia 2011 roku złożyła zawiadomienie, że jej mąż znęca się nad nią fizycznie i psychicznie.
Jednak postanowieniem z dnia [...] lutego 2012 roku, sygn. akt [...] Sąd Rejonowy w Ostrołęce utrzymał w mocy postanowienie Prokuratury Rejonowej w Ostrołęce z dnia [...] października 2011 roku, która umorzyła dochodzenie w sprawie zaistniałego w okresie od 2005 roku do dnia 11 sierpnia 2011 roku w miejscowości B. przestępstwa znęcania się psychicznego i fizycznego przez S. Z. nad H. Z. wobec braku dostatecznych danych uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu zabronionego.
Nadto organ zauważył i podniósł, że Sąd Okręgowy w Ostrołęce wyrokiem z dnia 27 września 2012 roku, syg. akt [...] oddalił powództwo H. Z. w przedmiocie orzeczenia o sposobie korzystania z mieszkania uznając, że żądanie miało celu rozliczenie majątkowe w przyszłości.
Organ odwoławczy podniósł, że od czasu wyprowadzki tj. od sierpnia 2011 roku H. Z. nie podjęła żadnych skutecznych kroków prawnych, które mogłyby świadczyć o faktycznej chęci powrotu do mieszkania w miejscowości B. i ponownego w nim zamieszkania. W ocenie organu mieszkanie w miejscowości B. [...], gmina R. nie jest już miejscem koncentracji interesów życiowych H. Z., zaś opuszczenie go przez nią miało charakter trwały.
Skargę na przedmiotową decyzję organu odwoławczego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniosła H. Z.
Podnosiła, że jest ofiarą przemocy domowej i mieszkania w miejscowości B. nie opuściła dobrowolnie, a brak zamieszkiwania w nim wynika z tego, że obawia się o swoje życie i zdrowie oraz, że wystąpiła do sądu powszechnego o eksmisję byłego męża z części domu. Akcentowała, że ma zamiar nadal zamieszkiwać w budynku mieszkalnym w miejscowości B.
W odpowiedzi na skargę Wojewoda Mazowiecki podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji, uznając, że nie zachodzą podstawy do jej zmiany.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie rozpoznając skargę wskazał, że zaskarżona decyzja winna być ocenia przez pryzmat związania organu oceną prawną i wskazaniami co do dalszego postępowania zawartymi w wyroku WSA w Warszawie z dnia 28 listopada 2012 roku, sygn.. akt IV SA/Wa 1221/12, którym to wyrokiem Sąd uchylił decyzję wcześniejszą organu odwoławczego, podnosząc, że organ ponownie rozpoznając sprawę winien uzupełnić materiał dowodowy o ustalenia, czy S. Z. znęcał się nad swoją żoną, i w tym celu organ winien zwrócić do organów policji o udzielenie informacji o interwencjach w mieszkaniu w miejscowości B., jak również o ustalenie czy sprawy w prokuraturze pomiędzy stronami zostały zakończone.
W ocenie Sądu zebrany materiał dowodowy, w tym uzupełniony materiał w postaci postanowienia Sądu Rejonowego w Ostrołęce z dnia [...] lutego 2012 roku utrzymującego w mocy postanowienie Prokuratury Rejonowej w Ostrołęce z [...] października 2011 roku o umorzeniu dochodzenia w sprawie znęcania się przez S. Z. nad H. Z. w okresie 2005 do 11 sierpnia 2011 roku, informacje Komendy Miejskiej Policji w Ostrołęce o interwencjach domowych policji w okresie 11 sierpnia 2011 do 24 maja 2013 oraz wyrok rozwodowy Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia [...] września 2012 roku, sygn.. akt [...] pozwalają uznać, że przyczyną zmiany miejsca zamieszkania przez H. Z. stanowiła obawa przed utratą zdrowia i życia spowodowana agresywnym zachowaniem S. Z.
Toczące się postępowanie o eksmisję byłego męża z miejsca dotychczasowego zamieszkania zaś potwierdza wolę powrotu strony do miejsca stałego zameldowania.
Z tego względu zdaniem Sądu organ odwoławczy uchylając decyzję organu I Instancji i orzekając o wymeldowaniu H. Z. z miejsca stałego zameldowania naruszył przepisy prawa materialnego tj. art. 15 ust.2 ustawy.
Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł Wojewoda Mazowiecki domagając się uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.
Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie prawa procesowego tj.
1) art. 141 § 4 ustawy z 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi( DZ.U z 2012 roku, poz. 270 dalej jako p.p.s.a.);
2) art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) p.p.s.a. w związku z art. 7, art. 77 § 1, art. 80 k.p.a., które to naruszenia miały istotny wpływ na wynik sprawy.
- prawa materialnego tj. art. 15 ust.2 ustawy poprzez błędną wykładnię i subsumpcję polegającą na przyjęciu przez sąd, że przepisy te uniemożliwiają wymeldowanie skarżącej, podczas gdy z porównania stanu faktycznego sprawy i brzmienia powołanego przepisu wynika, że są spełnione przesłanki pozwalające na jej wymeldowanie.
W uzasadnieniu skargi jej autor odnośnie naruszenia przepisu art. 141 § 4 p.p.s.a. wskazywał, że doszło do naruszenia tego przepisu ponieważ sąd nie wyjaśnił w uzasadnieniu zastosowanej podstawy prawnej wyroku tj. art. 145 § 1 pkt 1 lit.a) p.p.s.a. oraz nie powołał, choć powinien to zrobić, jako podstawę wyroku art. 145 §1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. skoro zanegował poprawność dokonanej oceny materiału dowodowego dokonanej przez organ odwoławczy.
Argumentował, że sąd w uzasadnieniu, choć wskazał, że doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego przez organ odwoławczy, nie powoływał się na błędną wykładnię, czy niewłaściwe zastosowanie przepisu art. 15 ust.2 ustawy, lecz ograniczył się tylko do stwierdzenia, że nie została spełniona przesłanka z tego przepisu pozwalająca na wydanie decyzji o wymeldowaniu H. Z..
Zdaniem skarżącego kasacyjnie sąd przyjął stan faktyczny odmienny niż to wynika z rozważań organu odwoławczego, czym zanegował poprawność i dokonaną ocenę zebranego materiału dowodowego, czyli de facto zarzucił naruszenie art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a., a jednocześnie w podstawie prawnej zabrakło wskazania art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. i powiązania go z odpowiednimi przepisami kodeksu postępowania administracyjnego.
Rozwijając argumenty w ramach stawianego zarzutu naruszenia prawa procesowego mającego istotny wpływ na wynik sprawy autor skargi kasacyjnej wskazał, że sąd administracyjny w sposób wybiórczy podszedł do oceny stanu faktycznego i prawnego sprawy, ponieważ pewne fakty nie zostały zauważone i omówione przez sąd albo wnioski z nich wyciągnięte są odmienne niż te, które zostały poczynione przez organ odwoławczy, bez wskazania dlaczego wnioskowanie organu jest niepoprawne.
W ramach zarzutu naruszenia prawa materialnego autor skargi kasacyjnej wskazywał, że sąd dokonał błędnej wykładni przepisu art. 15 ust. 2 ustawy w odniesieniu do ustalonego przez organ odwoławczy stanu faktycznego, poprzez nadanie innego znaczenia treści zastosowanego przepisu.
Wniosek sądu, iż nie można stwierdzić, że H. Z. opuściła miejsce stałego pobytu jest nieprawidłowy wobec faktu dobrowolnego opuszczenia mieszkania i koncentracji swojego centrum życiowego w innym lokalu.
Wskazywał, że o braku dobrowolności opuszczenia mieszkania można mówić gdy osoba została usunięta wbrew swojej woli. Inna jest sytuacja osoby, która sama opuszcza miejsce zamieszkania, uznając, że ze względu na różne okoliczności, na przykład złe, konfliktowe stosunki w rodzinie, powinna zmienić miejsce zamieszkania.
W ocenie autora skargi kasacyjnej z materiału dowodowego wynika, że skarżąca poza jednorazowym zawiadomieniem organów ścigania, w okresie roku po opuszczeniu mieszkania, nie podejmowała żadnych skutecznych kroków prawnych celem zmiany stanu faktycznego, aby móc powrócić do miejsca swojego zameldowania.
W tych okolicznościach dalsze utrzymywanie stanu zameldowania H. Z. pod adresem B. byłoby utrzymywaniem fikcji meldunkowej.
Powołując się na dorobek orzecznictwa wskazywał, że organy właściwe w sprawach ewidencji ludności winny podejmować wszelkie działania w celu zapewnienia zgodności zapisów ewidencji ludności z rzeczywistym miejscem pobytu osób, na których ciąży obowiązek kontroli zameldowania lub wymeldowania.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną skarżąca reprezentowana przez pełnomocnika z urzędu wnosiła o jej oddalenie w całości.
W ocenie skarżącej zarzuty skargi kasacyjnej są zasadne niezasadne i sprowadzają się do polemiki z prawidłową oceną sądu o braku dobrowolności opuszczenia miejsca zameldowania przez skarżącą. Wskazywała, że organ błędnie przyjął, że opuszczenie przez skarżącą miejsca zameldowania miało charakter dobrowolny, dlatego, że nie ma dotychczas prawomocnego rozstrzygnięcia, które potwierdzałoby bezprawność działania S. Z.. W jej ocenie nie sposób uznać, że opuszczenie lokalu w wyniku dotkliwego pobicia, które skończyło się hospitalizacją skarżącej za dobrowolny i nieskrępowany akt woli opuszczenia stałego miejsca zameldowania.
Nadto nie sposób uznać, że skarżąca zaniechała dochodzenia swoich praw poprzez nie inicjowanie postępowań mających przywrócić stan zgodny z prawem w sytuacji gdy nie zostało zakończone postępowanie o eksmisję byłego męża z zajmowanego lokalu.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi( DZ.U z 2012, poz. 270 ze zm., dalej jako p.p.s.a.) Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc pod uwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania.
W rozpoznawanej sprawie nie zachodzi żadna z okoliczności skutkujących nieważnością postępowania, o jakich mowa w art. 183 § 2 p.p.s.a. i nie zachodzi żadna z przesłanek, o których mowa w art. 189 p.p.s.a., które Naczelny Sąd Administracyjny rozważa z urzędu dokonując kontroli zaskarżonego skargą kasacyjną wyroku. Wobec tego należało przejść do zbadania zarzutów kasacyjnych.
Ponieważ skarga kasacyjna zawiera zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego jak i przepisów postępowania to w pierwszej kolejności rozpoznaniu podlegał ten drugi z zarzutów. Dopiero bowiem po przesądzeniu, że stan faktyczny przyjęty przez sąd w zaskarżonym wyroku jest prawidłowy, albo nie został dostatecznie podważony, można przejść do skontrolowania procesu subsumcji danego stanu faktycznego pod zastosowany przez sąd pierwszej instancji przepis prawa materialnego (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 marca 2005 r., sygn. akt FSK 618/04, ONSAiWSA z 2005 r., nr 6, poz.120 ).
Obowiązkiem autora skargi kasacyjnej stawiającego zarzut naruszenia przepisów postępowania (art. 174 pkt 2 p.p.s.a.) jest wykazanie, że wytknięte uchybienie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, inaczej mówiąc, wykazanie, że gdyby do zarzucanego naruszenia przepisów postępowania nie doszło, to wyrok sądu pierwszej instancji byłby inny. Istotny wpływ na wynik sprawy oznacza zaś prawdopodobieństwo takiego oddziaływania naruszeń prawa procesowego na treść wyroku, które prowadziłyby do innego rozstrzygnięcia, niż zapadło w przedmiotowej sprawie. Stawiając zarzut tego rodzaju należy zatem wykazać, że gdyby nie doszło do naruszenia przepisów postępowania, to rozstrzygnięcie sprawy najprawdopodobniej mogłoby być inne. Naruszenie przepisów postępowania nie zawsze bowiem musi prowadzić do wadliwego rozstrzygnięcia sprawy. Uwzględniając powyższe kryterium oceny istotnego wpływu uchybień procesowych na wynik sprawy, zarzutu naruszenia prawa procesowego postawionego w skardze kasacyjnej tj. art. 141 § 4 p.p.s.a., nie można uznać za usprawiedliwiony, ponieważ jej autor w żaden sposób nie wykazał istotności tego wpływu na rozstrzygnięcie sprawy przez Sąd I instancji.
Wadliwość uzasadnienia wyroku może stanowić przedmiot skutecznego zarzutu kasacyjnego z art. 141 § 4 p.p.s.a. zasadniczo w sytuacji, gdy nie zawiera stanowiska odnośnie do stanu faktycznego przyjętego jako podstawa zaskarżonego rozstrzygnięcia, jak również, gdy sporządzone jest w sposób uniemożliwiający instancyjną kontrolę zaskarżonego wyroku. Nie można skutecznie wskazywać na naruszenie tego przepisu w celu kwestionowania dokonanej przez sąd oceny legalności zaskarżonego aktu administracyjnego, w tym oceny odnoszącej się do ustaleń faktycznych poczynionych przez organy administracji( por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 18 marca 2014 roku, syg. akt I GSK 1138/12).
Autor skargi kasacyjnej stawiając zarzut naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. wskazuje, że sporządzone przez sąd uzasadnienie nie zawiera wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku, a wskazana podstawa - art. 145 §1 pkt 1 lit. a) p.p.s.a. - naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy nie precyzuje, czy doszło do błędnej wykładni czy niewłaściwego zastosowania przepisu art. 15 ust.2 ustawy.
Sąd ograniczył się tylko do stwierdzenia, że nie została spełniona przesłanka określona w art. 15 ust.2 ustawy.
Wbrew wskazanemu zarzutowi skargi kasacyjnej sąd wyjaśnił w motywach wyroku jak należy rozumieć przepis art. 15 ust.2 ustawy i dlaczego doszło do jego naruszenia przez organ, co czyni zarzut w tym zakresie nieusprawiedliwionym.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Sąd I instancji prawidłowo zbadał, czy organ administracji publicznej podjął niezbędne kroki do dokładnego i wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego w sprawie, a zatem zarzut naruszenia przepisu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. w zw. z art. 7, 77 § 1, nie mógł być uwzględniony.
Skarżący kasacyjnie nie wskazał, że jakaś część materiału nie została zebrana mimo, że była niezbędna do wydania rozstrzygnięcia, bądź część zebranego materiału dowodowego została przez organ pominięta przy dokonywaniu ustaleń faktycznych, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Autor skargi kasacyjnej stawiając zarzut naruszenia przepisów postępowania wykazywał, że Sąd mimo, że nie podzielił dokonanej oceny zebranego materiału przez organ, nie wskazał w podstawach rozstrzygnięcia, że doszło do naruszenia przepisów postępowania w tym zakresie.
Należy zgodzić z autorem skargi kasacyjnej, że Sąd w sytuacji gdy nie podzielił oceny materiału dowodowego dokonanej przez organ, winien wskazać, że ocena zebranego materiału dowodowego jest nieprawidłowa, a więc doszło do naruszenia przepisów postępowania art. 145 § 1 pkt 1 lit c) p.p.s.a. w związku z art. 80 k.p.a.
Uwzględnienie skargi kasacyjnej z powodu naruszenia prawa procesowego wymaga jednak nie tylko stwierdzenia przez sąd kasacyjny naruszenia określonego przepisu postępowania, ale również stwierdzenia zależności wyniku sprawy od naruszenia normy procesowej.
Sąd rozpoznając skargę przedstawił w uzasadnieniu wyroku stanowisko dlaczego nie podziela argumentacji zaprezentowanej przez organ w zakresie oceny zgromadzonego materiału dowodowego, ale nie powołał tego w podstawach prawnych wydanego rozstrzygnięcia. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego sam brak wskazania przepisu postępowania, który został naruszony, w sytuacji gdy było to przedmiotem rozważań sądu w tym zakresie nie pozwala uznać zasadności zarzutu podnoszonego w skardze kasacyjnej, co do naruszenia przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy.
Odnosząc się zaś do zarzutu skargi kasacyjnej w zakresie naruszenia prawa materialnego - art. 15 ust.2 ustawy poprzez błędne zastosowanie wskazanej normy prawnej w niniejszej sprawie przez sąd, to należy uznać ten zarzut za usprawiedliwiony.
Podstawę materialnoprawną decyzji o wymeldowaniu stanowi przepis art. 15 ust.2 ustawy, zgodnie z którym organ gminy wydaje na wniosek właściciela lub innego podmiotu dysponującego tytułem prawnym do lokalu lub z urzędu decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce stałego pobytu lub czasowego trwające ponad 3 miesiące i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się.
Niewątpliwie o opuszczeniu stałego miejsca zamieszkania można mówić tylko wówczas gdy jest ono dobrowolne i ma charakter trwały.
Należy zgodzić się z autorem skargi kasacyjnej, że ocena dokonana przez sąd co do braku przesłanek do wymeldowania H. Z. z miejsca stałego pobytu jest wadliwa.
Sąd administracyjny w swojej argumentacji podkreśla i akcentuje, że przyczyną zmiany miejsca zamieszkania i braku powrotu przez skarżącą do tego miejsca stanowiła obawa przed utratą zdrowia i życia spowodowana zachowaniem S. Z. Wskazywał, że podjęła ona środki prawne w celu powrotu do miejsca stałego zamieszkania oraz że nadal ma zamiar powrócić do miejsca stałego zameldowania.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego dokonana ocena i wnioski z niej wyprowadzone są chybione.
Niewątpliwie przyczyną opuszczenia mieszkania w miejscowości B. w dniu 11 sierpnia 2011 roku przez skarżącą było zachowanie jej ówczesnego męża S. Z., który dopuścił się pobicia skarżącej i zaszła potrzeba jej hospitalizacji.
Brak dobrowolności, a zatem zamiaru opuszczenia miejsca zameldowania, czy też trwałość opuszczenia musi wynikać nie tylko z twierdzeń zainteresowanego, ale również z całokształtu okoliczności faktycznych i uwarunkowań prawnych w danej sprawie, jak na przykład koncentracja interesów życiowych w danym miejscu, obiektywna możliwość realizacji woli przebywania w nim.
Jak wynika z ustaleń w sprawie pomiędzy stronami od dłuższego czasu istniał konflikt rodzinny, który doprowadził do całkowitego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego i ich związek został rozwiązany przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Ostrołęce z dnia 27 września 2012 roku z winy S. Z.
Sąd w sprawie rozwodowej ustalił, że skarżąca H. Z. faktycznie nie dążyła do wydania rozstrzygnięcia o sposobie korzystania z domu mieszkalnego w B.
i w tym zakresie oddalił powództwo uznając, że nie ma ona zamiaru mieszkać w miejscu zameldowania.
Stanowisko skarżącej prezentowane podczas sprawy rozwodowej pozostaje w sprzeczności z deklaracjami o chęci zamieszkania w miejscowości B., zwłaszcza, że od chwili opuszczenia tego miejsca minęło już ponad 3 lata.
Należy zauważyć, że częste interwencje policji do których dochodziło już po opuszczeniu mieszkania przez skarżącą były przede wszystkim spowodowane brakiem porozumienia w sprawie przebiegu kontaktów z dziećmi. Nadto należy podnieść, że już po opuszczeniu przez nią mieszkania doszło pomiędzy stronami do podziału majątku dorobkowego i skarżąca zobowiązała się zabrać rzeczy pozostawione w miejscu zameldowania. Tak więc obecnie zostały pomiędzy stronami zerwane wszelkie więzi uczuciowe i majątkowe.
W związku z powyższym należy uznać, że stanowisko skarżącej prezentowane po opuszczeniu miejsca zameldowania, podjęte kroki prawne, które doprowadziły do rozwiązania małżeństwa i rozliczeń majątkowych, znaczny upływ czasu wskazują, że istnieją podstawy do uznania, że opuszczenie mieszkania nosi cechy trwałości i dobrowolności. Nadto należy podzielić stanowisko organu odwoławczego, że fakt zameldowania jest tylko odzwierciedleniem stanu faktycznego i w żadnym stopniu nie wpływa na stosunki własnościowe, a zdarzenia faktyczne i prawne jakie zaszły pomiędzy stronami w żadnym stopniu nie wskazują aby skarżąca faktycznie miała zamiar miejsce stałego zameldowania czynić swoim centrum życiowym. Akceptowanie tego stanu prowadziłoby do akceptowania fikcji polegającej na utrzymaniu zameldowania określonej osoby w lokalu, w którym faktycznie od dawna nie zamieszkuje. Byłoby to sprzeczne z celem instytucji zameldowania, a przede wszystkim z jej rejestrowym (ewidencyjnym) charakterem (podobnie: wyrok NSA z 7 maja 2013 r., sygn. akt II OSK 2672/11; wyrok NSA z 22 lutego 2013 r., sygn. akt II OSK 1996/11; wyrok NSA z 24 października 2006 r., sygn. akt II OSK 1259/05, LEX nr 289909).
W konsekwencji powyższych wywodów, należało stwierdzić, ż zarzuty skargi kasacyjnej okazały się zasadne. To z kolei oznacza, że zaskarżona decyzja o wymeldowaniu skarżącej H. Z. była prawidłowa.
Z uwagi na uznanie, że istota rozpoznawanej sprawy jest dostatecznie wyjaśniona, zaszły przesłanki do zastosowania przepisu art. 188 p.p.s.a., który pozwala w takiej sytuacji Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu na uchylenie zaskarżonego orzeczenia i rozpoznanie skargi.
Z powyższych względów skarga H. Z., jako niezasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 151 p.p.s.a.. Natomiast rozstrzygnięcie o uchyleniu zaskarżonego wyroku znajduje oparcie w art. 188 p.p.s.a.
Naczelny Sąd Administracyjny odstąpił od zasądzenia kosztów postępowania kasacyjnego na zasadzie art. 207 § 2 p.p.s.a. Zobowiązana do poniesienia tych kosztów byłaby bowiem skarżąca H. Z.
Skład orzekający podzielił przy tym pogląd, w myśl którego jeżeli wyłączną przyczyną sprawiającą, że doszło do postępowania kasacyjnego było wadliwe orzeczenie sądu I instancji, które spowodowało wniesienie skargi kasacyjnej uwzględnionej przez Naczelny Sąd Administracyjny, to brak dostatecznych podstaw do tego, by obciążyć stronę, która wniosła skargę do sądu I instancji kosztami postępowania kasacyjnego na podstawie art. 203 pkt 2 p.p.s.a. (por. m.in. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 stycznia 2008 r., sygn. akt I FSK 140/07 oraz z dnia 21 lutego 2012 r., sygn. akt II GSK 51/11 - dostępne na stronie: http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
Naczelny Sąd Administracyjny nie rozpoznał wniosku dotyczącego przyznania wynagrodzenia ustanowionemu z urzędu pełnomocnikowi H. Z., za reprezentowanie jej w postępowaniu kasacyjnym, gdyż przepisy art. 209 i 210 p.p.s.a. mają zastosowanie tylko do kosztów postępowania między stronami. Należne natomiast od Skarbu Państwa wynagrodzenie pełnomocnika z urzędu przyznawane jest przez wojewódzki sąd administracyjny w postępowaniu określonym w przepisach art. 258 - 261 p.p.s.a. po złożeniu przez pełnomocnika stosownego oświadczenia. Z tego też względu wniosek o przyznanie wynagrodzenia zostanie rozpoznany przez Sąd I Instancji po zwrocie akt.
Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl/
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
