Wyrok NSA z dnia 5 lutego 2015 r., sygn. I OSK 1897/14
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Marek Stojanowski Sędziowie NSA Wiesław Morys (spr.) del. WSA Jerzy Bortkiewicz Protokolant starszy asystent sędziego Dorota Kozub - Marciniak po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 2015 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. I. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. sygn. akt II SA/Wa 180/14 w sprawie ze skargi M. I. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] grudnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku oddala skargę kasacyjną
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2014 r., sygn. akt II SA/Wa 180/14, oddalił skargę M. I. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] grudnia 2013 r. nr [...], w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku.
Jak wynika z jego uzasadnienia sprawa ta była już uprzednio rozpoznawana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który wyrokiem z dnia 22 lutego 2013 r., sygn. akt II SA/Wa 79/13, uchylił zaskarżoną decyzję i utrzymaną nią w mocy decyzję odmowną oraz określił, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości. W przekonaniu wówczas orzekającego Sądu uszło uwadze organu, iż skarżąca legitymowała się częściową niezdolnością do pracy - do 30 czerwca 2011 r., określając datę jej powstania po 16 lipca 2002 r. Przy tym bezsporna pozostawała okoliczność, że orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia [...] maja 2010 r. skarżąca została uznana za całkowicie niezdolną do pracy i samodzielnej egzystencji od 3 kwietnia 2009 r. Nie ulega zatem wątpliwości, że począwszy od 16 lipca 2002 r. skarżąca miała ograniczone możliwości podjęcia zatrudnienia z uwagi na stan zdrowia, jeżeli dodatkowo weźmie się pod uwagę, iż z zawodu jest obuwnikiem. Natomiast zasadniczym argumentem organu, uzasadniającym odmowę przyznania świadczenia w drodze wyjątku była m.in. przerwa w zatrudnieniu w latach 2001 - 2006, kiedy to jak stwierdził Prezes ZUS "nie była ustalona przez lekarza orzecznika ZUS całkowita niezdolność do pracy". W realiach sprawy, sytuacja na rynku pracy w miejscu zamieszkania skarżącej, przy jej ograniczonej stanem zdrowia możliwości podjęcia pracy, mogła również usprawiedliwiać, zdaniem Sądu, przerwę w zatrudnieniu w latach 2002 - 2006. Rzeczą organu było przeanalizowanie tych okoliczności w świetle przesłanek z art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.). Rozpoznając sprawę ponownie Prezes ZUS decyzją z [...] listopada 2013 r., nr [...], odmówił M. I. przyznania świadczenia w drodze wyjątku, gdyż nadal nie stwierdził istnienia przesłanki szczególnych okoliczności wskazanych w art. 83 ust. 1 powołanej ustawy, na skutek których wnioskodawczyni nie nabyła uprawnień do świadczenia w trybie zwykłym. Nie wykazała bowiem, aby niespełnienie warunków do uzyskania świadczenia w tym trybie spowodowane było okolicznościami, na które nie miała wpływu. Z akt sprawy wynika, że na przestrzeni 47 lat życia, tj. na datę powstania całkowitej niezdolności do pracy, udokumentowała okresy składkowe i nieskładkowe w wymiarze 16 lat, 2 miesięcy i 19 dni, natomiast w 10-leciu przypadającym przed powstaniem niezdolności do pracy, zamiast wymaganych 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych do przyznania świadczenia w trybie zwykłym, udowodniła tylko 2 lata, 6 miesięcy i 29 dni. Okresy nieskładkowe zostały uwzględnione w wymiarze jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych. Ponadto w latach 1985-1989, 1989-1993 oraz 2001-2006 wystąpiły przerwy w opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne oraz ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia [...] września 2013 r. ustalono trwałą częściową niezdolność strony do pracy od dnia 22 czerwca 2007 r. oraz trwałą całkowitą niezdolność do pracy i niezdolność do samodzielnej egzystencji od dnia 3 września 2009 r. Zdaniem organu problemy zdrowotne oraz orzeczona częściowa niezdolność do pracy przed powstaniem całkowitej niezdolności do pracy mogły ograniczać, natomiast nie uniemożliwiały jej całkowicie wykonywania zatrudnienia lub innej działalności objętej ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi. Przeto nie mogą stanowić usprawiedliwienia dla prawie 6-letniej przerwy w ubezpieczeniu w okresie od 18 stycznia 2001 r. do 22 sierpnia 2006 r. Podczas analizy szczególnych okoliczności brane są pod uwagę problemy ze znalezieniem pracy, w tym związane z bezrobociem. Przeciętna stopa bezrobocia w województwie wielkopolskim w okresie przerwy w zatrudnieniu strony w latach 2001 - 2006 była znacznie niższa niż przeciętna stopa bezrobocia na terenie całej Polski. Trudno zatem uznać, że okolicznością szczególną, która spowodowała brak jej uprawnień do świadczenia w trybie zwykłym było bezrobocie. Zaskarżoną decyzją, po rozpoznaniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267), dalej K.p.a., utrzymano w mocy powyższą decyzję. W jej uzasadnieniu organ powtórzył dotychczas przedstawione argumenty, a ponadto wyjaśnił, że sama trudna sytuacja na rynku pracy, jak również długotrwały stan bezrobocia, bez wykazania aktywności zmierzającej do zmiany tej sytuacji, nie ma charakteru okoliczności szczególnej, o której mowa w art. 83 ust. 1 przedmiotowej ustawy.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
