Wyrok NSA z dnia 25 czerwca 2015 r., sygn. I FSK 620/15
Na podstawie art. 3 ust. 3 dyrektywy Horyzontalnej państwo członkowskie może wprowadzić podatek konsumpcyjny na wyroby energetyczne wykorzystywane do celów innych niż paliwo silnikowe lub grzewcze, przy czym jedynym ograniczeniem przy wprowadzeniu tego podatku jest to, aby nie powodował on zwiększenia formalności przy przekraczaniu granic w handlu pomiędzy państwami członkowskimi oraz generalnie nie był sprzeczny z prawem wspólnotowym.
Teza od Redakcji
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Roman Wiatrowski, Sędzia NSA Sylwester Marciniak, Sędzia NSA Arkadiusz Cudak (sprawozdawca), , Protokolant Krzysztof Osial, po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2015 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Ministra Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 16 czerwca 2011 r. sygn. akt I SA/Go 407/11 w sprawie ze skargi V. sp. z o.o. z siedzibą w G. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 4 lutego 2011 r. nr [...] w przedmiocie podatku akcyzowego 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości, 2) oddala skargę, 3) zasądza od V. sp. z o.o. z siedzibą w G. na rzecz Ministra Finansów kwotę 340 (słownie: trzysta czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Uzasadnienie
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 16 czerwca 2011 roku, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim, w sprawie o sygnaturze akt I SA/Go 407/11, działając na podstawie art. 146 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 roku, poz. 270, ze zm.,) dalej p.p.s.a., uchylił zaskarżoną przez V. Sp. z o.o. indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego Ministra Finansów z dnia 4 lutego 2011 roku w przedmiocie podatku akcyzowego oraz zasądził zwrot kosztów postępowania sądowego. 1. Przebieg postępowania przed organami podatkowymi Spółka zwróciła się z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku akcyzowego w zakresie obrotu olejami smarowymi. Wskazała, że prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej i hurtowej olejów smarowych i smarów oznaczonych m.in. kodem CN 2710 19 81 (preparaty do smarowania maszyn, urządzeń i pojazdów). Strona jest zarejestrowanym podatnikiem podatku akcyzowego. Produkty te są nabywane wewnątrzwspólnotowo, by dalej oleje smarowe i inne produkty sprzedawać w Polsce ostatecznym odbiorcom lub pośrednikom dokonującym ich dalszej odsprzedaży na rzecz odbiorców ostatecznych. Oferowane przez podatnika produkty są wykorzystywane do innych celów aniżeli paliwo silnikowe albo paliwo do ogrzewania. Spółka wskazała, że przepisy art.2 ust.4 oraz art.20 ust.1 dyrektywy Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania wyrobów energetycznych i energii elektrycznej (Dz. Urz. UE L Nr 283, str.1 ze zm.), zwanej Dyrektywą Energetyczną, dotyczą olejów smarowych oznaczonych kodami CN 2710 19 81. Do tych produktów nie mają zastosowania przepisy dotyczące kontroli i obrotu zawarte w dyrektywie Rady 92/12/EWG z dnia 25 lutego 1992r. w sprawie ogólnych warunków dotyczących wyrobów podlegających podatkowi akcyzowemu, ich przechowywania, przemieszczenia oraz kontroli (Dz. Urz. UE L 76 str.1 ze zm.), zwanej Dyrektywą Horyzontalną. Wynika to z treści art.2 ust.4 lit.b Dyrektywy Energetycznej, albowiem w świetle tej regulacji wewnątrzwspólnotowe nabycie i sprzedaż olejów smarowych, oznaczonych kodem CN 2710 19 81, przeznaczonych do innych celów niż opałowe i napędowe, nie podlega opodatkowaniu zharmonizowanym podatkiem akcyzowym. Zgodnie zaś z art.20 ust.1 Dyrektywy Energetycznej, oleje smarowe CN 2710 19 81 nie są objęte przepisami dotyczącymi kontroli i przemieszczania zawartymi w Dyrektywie Horyzontalnej. W związku z powyższym Spółka zadała następujące pytanie: "Czy oleje smarowe oznaczone kodem CN 2710 19 81 nie podlegają opodatkowaniu podatkiem akcyzowym jako produkty akcyzowe niezharmonizowane, a w związku z tym czy nie mają do nich zastosowania przepisy dotyczące kontroli i obrotu zawarte w Dyrektywie Horyzontalnej oraz zawarte w dziale III ustawy o podatku akcyzowym?". W opinii Spółki, oleje smarowe o kodach CN 2710 19 81 należy klasyfikować jako produkty niezharmonizowane i jako takie niepodlegające opłacie podatkiem akcyzowym. Produkty energetyczne, jakimi są oleje mineralne objęte kodem CN 2710 19 81 są wyrobami zharmonizowanymi i podlegają akcyzie w ramach zharmonizowanego systemu określonego w przepisach wspólnotowych, jeśli są wykorzystywane jako paliwo silnikowe lub paliwa do ogrzewania. Natomiast nie podlegają temu podatkowi, stosownie do przepisu art.2 ust.4 lit.b Dyrektywy Energetycznej produkty energetyczne wykorzystywane do celów innych niż paliwo silnikowe lub paliwa do ogrzewania, wobec czego opodatkowanie podatkiem akcyzowym produktów, które nie są wykorzystywane jako paliwo silnikowe lub paliwo do ogrzewania narusza przepisy prawa wspólnotowego. Tym samym Spółka nie jest zobowiązana do zapłaty podatku akcyzowego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia olejów oznaczonych kodem CN 2710 19 81. W dniu 4 lutego 2011r. Minister Finansów wydał interpretację indywidualną uznając stanowisko Spółki za nieprawidłowe. W uzasadnieniu organ stwierdził, że na gruncie wspólnotowym kwestię opodatkowania olejów smarowych regulują dyrektywa Rady 2008/118/WE z dnia 16 grudnia 2008r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, uchylająca dyrektywę 92/12/EWG (Dz. Urz. UE L 9, str. 12), zwana dalej dyrektywą Rady 2008/118/WE oraz Dyrektywa Energetyczna. Organ wskazał następnie, że w świetle art.3 Dyrektywy Energetycznej do "olejów mineralnych" i "podatku akcyzowego", w zakresie w jakim mają zastosowanie do olejów mineralnych, są interpretowane jako obejmujące wszystkie produkty energetyczne, energię elektryczną i krajowe podatki pośrednie określone odpowiednio w art.2 i art.4 ust.2 Dyrektywy. Z kolei w myśl art.2 ust.1 lit.b Dyrektywy Energetycznej dla jej celów pojęcie "produkty energetyczne" stosuje się do produktów objętych kodami CN 2701, 2702 i 2704 do 2715. Oleje smarowe mieszczą się w pozycji CN 2710. Są to wyroby akcyzowe zharmonizowane. Wobec powyższego krajowe ich uregulowania muszą odpowiadać regułom zawartym w ww. dyrektywach. Organ stwierdził, że Dyrektywa Energetyczna nie ma zastosowania do określonego w jej art. 2 ust. 4 przeznaczenia. Oznacza to, że w takim zakresie nie należy tych wyrobów traktować jak zharmonizowanych wyrobów akcyzowych, jako obligatoryjnie opodatkowanych akcyzą. Jednak państwa członkowskie są uprawnione do opodatkowania olejów smarowych wykorzystywanych do innych celów niż paliwo silnikowe lub paliwo do ogrzewania, z poszanowaniem prawa wspólnotowego, gdyż zgodnie z art.1 ust.3a dyrektywy Rady 2008/118/WE państwa członkowskie mogą nakładać podatki na produkty inne niż wyroby akcyzowe. Organ wyjaśnił następnie, że w myśl art.2 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 roku o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2009 roku, Nr 3, poz. 11 ze zm.,) dalej u.p.a., wyroby akcyzowe to wyroby energetyczne, energia elektryczna, napoje alkoholowe oraz wyroby tytoniowe, określone w załączniku nr1 do ustawy. W poz.27 tego załącznika wskazano na wyroby mieszczące się w pozycji CN 2710. Do wyrobów energetycznych, zgodnie z art.86 ust.1 pkt 2 ustawy, zalicza się wyroby objęte pozycjami CN 2701, 2702, oraz 2704 do 2715. Ponadto dodał, że nieujęcie olejów do smarowania silników w katalogu wyrobów energetycznych, podlegających przepisom dotyczącym kontroli i uregulowanych w dyrektywie Rady 2008/118/WE, nie stanowi podstawy do nieopodatkowania w kraju przedmiotowych wyrobów. Dodatkowo zauważył, że określony w art.20 ust.1 Dyrektywy Energetycznej katalog wyrobów energetycznych wskazuje, iż te wyroby nie podlegają przepisom dotyczącym kontroli i przemieszczania dyrektywy Rady 2008/118/WE. Nieujęcie wyrobu akcyzowego w tym katalogu nie jest jednoznaczne z brakiem podstawy do jego opodatkowania. Podlegają one zdaniem organu opodatkowaniu zgodnie z ogólnymi przepisami dotyczącymi powstania obowiązku podatkowego z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego. Stąd też postanowienia art.20 ust.1 Dyrektywy Energetycznej nie wykluczają możliwości opodatkowania olejów smarowych, które nie zostały ujęte w katalogu wyrobów podlegających przepisom dotyczącym kontroli i przemieszczania określonych w dyrektywie Rady 2008/118/WE. W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, Minister Finansów stwierdził brak podstaw do zmiany dokonanej interpretacji. 2. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Sąd wskazał, że organ naruszył prawo materialne przez jego niewłaściwą wykładnię, przez przyjęcie, że stosowanie do olejów smarowych takich samych zasad jak do wyrobów akcyzowych zharmonizowanych nie jest sprzeczne z art.2 ust.4 lit.b tiret pierwsze i art.20 ust.1 Dyrektywy Energetycznej oraz z art.1 ust.3 lit.a Dyrektywy Horyzontalnej 2008/118/WE. Sąd wskazał, że spór dotyczy opodatkowania akcyzą olejów smarowych będących wyrobami nieprzeznaczonymi do napędu silników oraz do celów grzewczych. Obejmuje produkty o kodzie CN 2710 19 81, do których w myśl art.2 ust.1 lit.b Dyrektywy Energetycznej stosuje się pojęcie "produkty energetyczne". Natomiast zgodnie z art. 2 ust. 4 lit.b tiret pierwsze tej Dyrektywy nie ma ona zastosowania do produktów energetycznych wykorzystywanych do celów innych niż paliwo silnikowe lub paliwa do ogrzewania. Produkty energetyczne objęte kodem CN 2710 podlegają zatem w ramach zharmonizowanego systemu podatkowi akcyzowemu, jednak tylko gdy są wykorzystywane jako paliwo silnikowe lub paliwa do ogrzewania. Nie podlegają zaś temu systemowi, gdy są wykorzystywane do innych celów niż napędowe lub grzewcze. Dalej Sąd argumentował, że art.1 ust.1 lit.a Dyrektywy Horyzontalnej ustanawia ogólne zasady dotyczące podatku akcyzowego nakładanego bezpośrednio lub pośrednio na konsumpcję m.in. produktów energetycznych (objętych dyrektywą 2003/96/WE), zwanych wraz z innymi wyrobami wymienionymi w cyt. przepisie "wyrobami akcyzowymi". Zgodnie z art. 1 ust. 3 lit.a omawianej Dyrektywy, państwa członkowskie mogą nakładać podatki na produkty inne niż wyroby akcyzowe z zastrzeżeniem, że nakładanie takich podatków nie może jednak powodować zwiększenia formalności przy przekraczaniu granic w handlu pomiędzy państwami członkowskim. Na gruncie polskiego porządku prawnego ustawa o podatku akcyzowym stanowi w art. 2 pkt 1, że wyrobami akcyzowymi są wyroby energetyczne, energia elektryczna, napoje alkoholowe oraz wyroby tytoniowe, określone w załączniku nr 1 do tej ustawy. Pod pozycją 27 wymienionego załącznika ujęto jako wyroby akcyzowe wyroby oznaczone kodem CN 2710 i to niezależnie od celów ich przeznaczenia. Określono je przede wszystkim jako wyroby ropopochodne, do których zalicza się także oleje smarowe. Zgodnie zaś z art. 89 ust. 1 pkt 11 u.p.a. oleje smarowe o kodach CN od 2710 19 71 do 2710 19 99 (z wyłączeniem wyrobów o kodzie CN 2710 19 85 - oleje białe, parafina ciekła) opodatkowane są podatkiem akcyzowym ze stawką 1.180,00 zł/1000 litrów. Sąd zwrócił też uwagę, że na podstawie § 10 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 sierpnia 2010 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (Dz. U. Nr 159, poz. 1070) zwolnione są od akcyzy oleje smarowe oznaczone kodem CN 2710 19 71 - 83 oraz 2710 19 87 - 99, przeznaczone do wykorzystania do celów innych niż napędowe lub opałowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych albo jako oleje smarowe do silników albo do produkcji paliw silnikowych, olejów opałowych, dodatków lub domieszek do paliw silnikowych lub olejów smarowych do silników, w przypadkach, o których mowa w art. 32 ust.3 u.p.a. Warunki zwolnienia od akcyzy ze względu na przeznaczenie wyrobów akcyzowych zostały przy tym określone w art. 32 ust. 5-13 tej ustawy. Sąd uznał następnie, że nie jest uzasadnione stanowisko przyjęte w zaskarżonej interpretacji, że zgodne z prawem wspólnotowym jest objęcie olejów smarowych wykorzystywanych do innych celów niż paliwo oraz że oleje smarowe wykorzystywane do celów innych niż paliwo silnikowe lub grzewcze należą do grupy wyrobów innych niż wymienione w art.3 ust.1 Dyrektywy Horyzontalnej (art.1 ust.1 lit.a dyrektywie 2008/118/WE). Zdaniem Sądu, wynikające z art.3 ust.3 Dyrektywy Horyzontalnej (art.1 ust.3 lit.a dyrektywy 2008/118/WE) uprawnienie Państw Członkowskich do wprowadzenia lub utrzymania podatków na wyroby nieobjęte systemem ujednoliconego podatku akcyzowego nie może być rozumiane jako możliwość nałożenia na te wyroby podatku odpowiadającego w istocie podatkowi akcyzowemu zharmonizowanemu. Sąd za nietrafne uznał też wskazanie organu dokonującego interpretacji na uprawnienie Polski jako państwa członkowskiego do wprowadzenia innego podatku konsumpcyjnego. Sąd stwierdził również brak podstaw dla przewidzianego dla olejów smarowych, właśnie ze względu na ich przeznaczenie, zwolnienia od podatku, na zasadach i warunkach określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 23 sierpnia 2010 roku w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (Dz. U. Nr 159, poz. 1070). Skoro są to wyroby niepodlegające opodatkowaniu w ramach systemu zharmonizowanego podatku akcyzowego, to nie można ich objąć zwolnieniem z tego podatku. 3. Skarga kasacyjna W skardze kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego Minister Finansów zaskarżył wskazany powyżej wyrok w całości, zarzucając mu naruszenie prawa materialnego, to jest art. 2 ust. 4 tiret pierwsze Dyrektywy Energetycznej oraz art. 1 ust. 3 lit. a) Dyrektywy Horyzontalnej, poprzez błędną wykładnię i przyjęcie, że nie jest zgodne z prawem wspólnotowym objęcie olejów smarowych wykorzystywanych do celów innych niż paliwo silnikowe lub paliwa grzewcze podatkiem akcyzowym jako wyrobów akcyzowych oraz § 10 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 sierpnia 2010 roku w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego, poprzez błędną interpretację i przyjęcie, że brak jest podstaw dla przewidzianego dla olejów smarowych, ze względu na ich przeznaczenie, zwolnienia od podatku na zasadach określonych w rozporządzeniu. Wskazując na powyższe zarzuty Minister Finansów wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz o oddalenie skargi; ewentualnie o uchylenie wyroku oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego. 4. Odpowiedź na skargę kasacyjną Skarżąca Spółka w odpowiedzi na skargę kasacyjną wniosła o jej oddalenie oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego. W jej ocenie skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych zarzutów, a zaskarżony wyrok odpowiada prawu. 5. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
