Postanowienie NSA z dnia 26 listopada 2014 r., sygn. I OZ 1081/14
Prawo pomocy
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Wiesław Morys po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2014 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia H. P. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 października 2014 r., sygn. akt I SA/Wa 2393/13 odmawiające przyznania prawa pomocy w sprawie ze skargi H. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] lipca 2013 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku celowego postanawia: oddalić zażalenie.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 16 kwietnia 2014 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę H. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] lipca 2013 r., nr [...], wydaną w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku celowego.
W dniu 9 czerwca 2014 r. (p. odcisk datownika biura podawczego) do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wpłynął wniosek skarżącego o przyznanie prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawego lub adwokata z urzędu, złożony na urzędowym formularzu PPF. Wynika z niego, że wnioskodawca prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, jest inwalidą I grupy posiadającym orzeczenie o stopniu niepełnoprawności. Jego dochód stanowi renta oraz zasiłek pielęgnacyjny o łącznej wysokości [...] zł miesięcznie. Wskazał w nim skarżący, że posiada 1/6 domu o pow. 150 m², 1/6 udziału w mieszkaniu o pow. około 220 m², 1/6 udziału w działkach o pow. 1.500 m² i 2.000 m². Ponadto jego majątek stanowi: nieruchomość rolna o powierzchni 3,33 ha, a także przyczepy rolnicze, narzędzia, dwa barakowozy i drewniana szopa. Wnioskodawca podniósł, że u osoby prywatnej zaciągnął dług, który spłaca w ratach po [...] zł. Oświadczył, że spłaca także pożyczkę w ratach po [...] zł w B.G.Ż. Do wniosku dołączył orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 26 lipca 2011 r., informację o składce na ubezpieczenie społeczne w KRUS w wysokości 252,00 złotych kwartalnie i decyzję o zmianie wysokości renty strukturalnej od marca 2014 r. Wyliczył także, iż po opłaceniu długów pozostaje mu kwota 259,68 zł. Wskazać należy, że skarżący już po raz drugi wystąpił w niniejszym postępowaniu o przyznanie prawa pomocy. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie rozpatrując poprzedni wniosek, postanowieniem z dnia 12 lutego 2014 r., sygn. akt I SA/Wa 2393/13, odmówił przyznania prawa pomocy. Zażalenie na powyższe postanowienie zostało oddalone przez Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dniem 28 marca 2014 r., sygn. akt I OZ 227/14. Postanowieniem z dnia 16 czerwca 2014 r., sygn. akt I SA/Wa 2393/13 referendarz sądowy ponownie odmówił skarżącemu przyznania prawa pomocy. W dniu 21 lipca 2014 r. (data stempla pocztowego) H. P. wniósł sprzeciw od powyższego postanowienia sprecyzowany następnie w pismem z dnia 8 sierpnia 2014 r. Stwierdził w nim, że w złożonym uprzednio oświadczeniu, w którym napisał "[...] zł", powinno być "[...]" zł. Ponadto oświadczył, że nadal spłaca zaciągnięty dług. Zarządzeniem z dnia 5 września 2014 r. Sąd wezwał skarżącego do nadesłania oświadczenia wskazującego, od kiedy spłaca zaciągniętą pożyczkę w wysokości [...] zł w ratach po [...] zł oraz jaka jej część została przez niego do chwili obecnej spłacona. W piśmie z dnia 25 września 2014 r. skarżący oświadczył, że dług spłaca od maja 2013 r. co miesiąc, w związku z czym spłacił [...] zł. Sąd I instancji zbadał zatem, czy zmieniła się sytuacja ekonomiczna skarżącego w stosunku do sytuacji uprzednio przedstawionej i czy zmiana ta uzasadnia przyznanie prawa pomocy. W następstwie czego uznał, że w przedmiotowej sprawie nie zaistniały przesłanki uzasadniające uwzględnienie kolejnego wniosku H. P. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Sąd pokreślił, że zgodnie z przepisem art. 239 pkt 1 lit a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej P.p.s.a., strona skarżąca działanie organu w sprawach z zakresu pomocy społecznej i opieki społecznej nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych. Przy czym skarga wniesiona w niniejszej sprawie należy właśnie do takiej kategorii spraw, co powoduje, że H. P. nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych. W rezultacie wniosek skarżącego w zakresie zwolnienia z tych kosztów nie może zostać rozpoznany. Dalej Sąd wskazał, iż skarżący w złożonym sprzeciwie sprostował swoje wcześniejsze oświadczenie, że do spłaty pozostało mu [...] zł, a nie [...] zł, jak podał uprzednio. Ponadto oświadczył, że dług spłaca od maja 2013 r. co miesiąc, a zobowiązanie zrealizował na kwotę [...] zł. Zatem nadal spłaca dług wynikający z zaciągniętej pożyczki w wysokości [...] zł. Co prawda wnioskodawca wskazał, iż opłaca także raty długu po [...] złotych do B.G.Ż., jednak okoliczność ta nie miała znaczącego wpływu na podjęte rozstrzygnięcie. Wobec powyższych okoliczność Sąd I instancji stanął na tym samym stanowisku, które wyraził w postanowieniu z dnia 12 lutego 2014 r., że zobowiązanie względem osoby trzeciej nie może mieć pierwszeństwa przed kosztami związanymi z procesem sądowym. Potwierdził to Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 28 marca 2014 r., sygn. akt I OZ 227/14, rozpatrując zażalenie skarżącego na powyższe postanowienie. Zgodnie z orzecznictwem sądowym spłata zaciągniętych kredytów nie stanowi wydatku niezbędnego, który należy uwzględniać przy rozpoznaniu wniosku o przyznanie prawa pomocy (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 1990 r., II CZ 113/90, OSNC 1991/8-9/111). Ponadto zobowiązania cywilnoprawne (raty kredytu i inne zobowiązania) nie mogą mieć pierwszeństwa przed należnościami publicznoprawnymi, jakimi są koszty sądowe. Sąd wskazał, iż dodatkowe wyjaśnienia zawarte w sprzeciwie oraz oświadczenie z dnia 25 września 2014 r. nie miały wpływu na pogląd w zakresie zmiany sytuacji materialnej skarżącego, a co za tym idzie stanowiska wyrażonego w postanowieniu z dnia 12 lutego 2014 r. Zwrócił również uwagę, iż oświadczenia skarżącego o zaciągniętej pożyczce są wzajemnie sprzeczne i budzą wątpliwości. W oświadczeniu skarżącego z dnia 25 kwietnia 2013 r. podał on, że pozostała mu do spłaty kwota [...] zł (tj. niecałe 3 raty miesięczne - po [...] zł), w konsekwencji pożyczki zaciągniętej "po powodzi w lipcu 1997 r.", natomiast we wniosku PPF z dnia 14 listopada 2013 r., jak również ponowionym wniosku, złożonym w dniu 9 czerwca 2014 r., stwierdził, że nadal spłaca to zadłużenie. Przy czym w oświadczeniu z dnia 25 września 2014 r. wskazał, iż zobowiązanie to spłaca od maja 2013 r. i spłacił już [...] zł. Zdaniem Sądu ta ostatnia informacja stoi w jawnej sprzeczności z jego oświadczeniem z dnia 25 kwietnia 2013 r. - a więc wcześniejszym - w którym podał, że spłaca przedmiotową pożyczkę. Ponadto sytuacja skarżącego budzi o tyle wątpliwości Sądu, iż wedle skarżącego po opłaceniu długów pozostaje mu do dyspozycji kwota 259,68 zł, a jednocześnie opłaca on co kwartał ubezpieczenie społeczne w KRUS w wysokości 252 zł. Zatem w takim przypadku pozostawałoby mu do dyspozycji niecałe 8 zł na miesiąc. W świetle powyższego Sąd I instancji uznał, że sytuacja majątkowa skarżącego od czasu rozpoznania wcześniejszego wniosku o przyznanie prawa pomocy, nie uległa zmianie (pogorszeniu), co więcej skarżący dysponuje wyższym dochodem, na skutek dokonanej waloryzacji renty (uprzednio [...] zł, a obecnie [...] zł). Dlatego wniosku nie uwzględnił.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
