Wyrok NSA z dnia 9 grudnia 2014 r., sygn. II OSK 1238/13
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Elżbieta Kremer (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Paweł Miładowski Sędzia del. WSA Rafał Wolnik Protokolant starszy inspektor sądowy Elżbieta Maik po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej [...] S.A. w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 stycznia 2013 r. sygn. akt VII SA/Wa 2140/12 w sprawie ze skargi [...] S.A. w [...] na decyzję Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] czerwca 2012 r. znak: [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 22 stycznia 2013 r., sygn. akt VII SA/Wa 2140/12 oddalił skargę [...] S.A. w [...] na decyzję Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] czerwca 2012 r. znak [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej.
Wyrok zapadł na tle następujących okoliczności sprawy:
Decyzją Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi z [...] kwietnia 2012 r., działającego na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r., Nr 212, poz. 1263 ze zm.) oraz art. 104 i art. 103 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r., Nr 136, poz. 914 ze zm.), po rozpatrzeniu wniosku Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w [...] o nałożeniu kary pieniężnej na [...] S.A. w [...], z powodu nieprzestrzegania przepisów w zakresie reklamy radiowej oraz prezentacji na stronie internetowej [...] suplementów diety pn. [...] i [...], organ wymierzył [...] S. A. w [...] karę pieniężną w wysokości 15.000,00 zł. W uzasadnieniu orzeczenia organ wojewódzki, przedstawiając przebieg sprawy, wskazał, że otrzymał wniosek Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w [...] o wymierzenie kary pieniężnej Spółce z uwagi na nieprzestrzeganie przepisów w zakresie reklamy radiowej i prezentacji na stronie internetowej suplementu diety. W uzasadnieniu wniosku organ powiatowy podał, iż w reklamie radiowej "[...]" sformułowanie osoby zainteresowanej mówiącej "po antybiotyku [...] ma biegunkę i ja czuję się coraz gorzej" i uzyskana odpowiedź: "no tak sezon infekcji, weź [...]" może sugerować, że suplement diety "[...]" ma właściwości lecznicze, natomiast sformułowanie "kochanie, dużo masz pacjentów" może sugerować, że osoba udzielająca odpowiedzi jest lekarzem. W przywołanym wniosku wskazano także, że w prezentacji na stronie internetowej [...] w zakładce "Edukacja" zastrzeżenia odnośnie zgodności z prawem budzi połączenie suplementacji preparatem "[...]" w trakcie antybiotykoterapii. Zakładka zawierała elementy takie jak: "Biegunka", "Antybiotykoterapia - zagrożenia", "Quiz - bezpieczna antybiotykoterapia", których nazwa sugerowała również działanie lecznicze suplementów. Na stronie internetowej zamieszczone były także sformułowania takie jak: "biegunka ... jest to objaw chorobowy", "...stosowanie probiotyku [...] suplement diety jest metodą wspomagającą profilaktykę zakażeń bakteryjnych układu pokarmowego", "probiotyki pomagają kompensować zaburzenia flory bakteryjnej różnego pochodzenia", "chronią jelita przed rozwojem organizmów patogennych", przypisujące suplementowi diety "[...]" właściwości lecznicze. Nadto, w omawianym wniosku podano również, że w treści reklamy dotyczącej radzenia sobie z biegunkami po antybiotykoterapii użyto sformułowań: "dlatego niezwykle ważne jest zadbanie o utrzymanie flory bakteryjnej jelit. Można to osiągnąć poprzez stosowanie probiotyku [...] suplement diety od pierwszego dnia stosowania antybiotyku". Do wskazanego wnioski organ powiatowy załączył m. in. (jak wskazał organ wojewódzki) pismo Spółki [...] z [...] października 2011 r. wraz z CD z nagraniem reklamy radiowej ww. suplementu diety oraz wydruk strony internetowej [...]. Przedstawiając przebieg sprawy organ wojewódzki wskazał także, iż w toku postępowania Spółka zgłosiła wnioski dowodowe. Wniosła o przeprowadzenie oględzin ze strony internetowej [...] oraz o przesłuchanie świadka - A. L. na okoliczność formułowania treści reklamy radiowej suplementu diety, czasookresu jej rozpowszechniania, zmian w zakresie prezentacji produktu dokonywanych na stronie internetowej oraz celu i naukowego uzasadnienia dla treści prezentowanych w prowadzonych działaniach reklamowych odnośnie do tego suplementu. Opisanych wniosków dowodowych Spółki organ wojewódzki nie uwzględnił. Wydał w tym zakresie w dniu [...] marca 2012 r postanowienie, którym odmówił przeprowadzenia dowodu z oględzin strony internetowej oraz z zeznań wskazanego świadka. Wskazał, że prezentacja suplementu diety na stronie internetowej jest sprawą powszechnie znaną i nie wymaga przeprowadzenia dowodu, zaś dowód w postaci zeznań świadka został zgłoszony na okoliczności, które nie są istotne w sprawie. W dalszej części uzasadnienia decyzji, Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Łodzi wskazał przyczyny, dla których wniosek o ukaranie Spółki uznał za zasadny. Przytoczył treść art. 3 ust. 3 pkt 39 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia zawierającego definicję suplementu diety, zgodnie z którą suplement diety jest środkiem spożywczym (którego celem jest uzupełnienie normalnej diety). Przytoczył także art. 2 pkt 32 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne zawierający definicję produktu leczniczego. Podniósł, iż powyższe przepisy w sposób wyraźny wskazują różnice pomiędzy suplementem diety a produktem leczniczym. Wskazał następnie na przepis art. 46 ust. 1 pkt 2 i art. 46 ust. 2 ww. ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia zauważając, iż oznakowanie środka spożywczego nie może przypisywać mu właściwości zapobiegania chorobom lub ich leczenia albo odwoływać się do takich właściwości, i dotyczy to również reklamy oraz prezentacji środków spożywczych. W konsekwencji organ wojewódzki wskazał, że objęte wnioskiem sformułowania zawarte w reklamie radiowej suplementu diety "[...]", mogą sugerować, że suplement ten posiada właściwości lecznicze, zwłaszcza poprzez wykorzystanie wizerunku lekarza, a to stanowi naruszenie art. 46 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 46 ust. 2 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Nadto, organ wojewódzki stwierdził, że nazwy zakładek na stronie internetowej [...] oraz treści na tej stronie zawarte (a przywołane we wniosku organu powiatowego), świadczą o wskazaniach do stosowania produktu w stanach chorobowych i zaburzeniach stanu zdrowia, czym sugerują, iż ww. suplement diety posiada właściwości zapobiegania chorobom lub ich leczenia, co stanowi naruszenie przepisów art. 46 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 46 ust. 2 ww. ustawy. Organ wojewódzki stwierdził przy tym, że antybiotykoterapia nie jest jednostką chorobową, ale jest stosowana podczas choroby, a zatem - stosowanie suplementu diety w tym czasie wskazuje na jego udział w procesie leczenia, więc sugeruje, że posiada właściwości lecznicze. W kontekście zarzutów podnoszonych przez Spółkę w toku postępowania, organ wojewódzki wskazał też, że bezspornym jest, iż kwestionowane zapisy w brzmieniu sugerującym leczniczy charakter suplementu diety znalazły się w treści prezentacji/reklamy. Wskazanie w innych zapisach tych reklam wspomagającego charakteru "[...]" nie zmienia w niczym wydźwięku kwestionowanych treści, które adresowane wprost do klienta, zwłaszcza nie posiadającego wiedzy medycznej, mogą wskazywać na leczniczy charakter, szczególnie w połączeniu celowości jego stosowania w stanach chorobowych, co jednoznacznie potwierdza zasadność zarzutów. Organ wojewódzki przywołał treść art. 103 ust. 1 pkt 1 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia i uznał, że w przedmiotowej sprawie zaistniały przesłanki przewidziane w tym przepisie do nałożenia kary. Biorąc pod uwagę art. 104 ust. 2 ww. ustawy organ wojewódzki przyjął, iż zasadnym jest w tym przypadku zastosowanie kary w kwocie 15.000,00 zł. Ustalając wysokość kary wziął pod uwagę znaczny stopień zawinienia strony. Strona naruszyła bowiem zasady prezentacji i reklamy w sposób w pełni świadomy, na co wskazuje fakt, że z powodu podobnych naruszeń w zakresie prezentacji i reklamy zaledwie 7 miesięcy wcześniej w stosunku do strony zostało wszczęte postępowanie zakończone wydaniem decyzji o nałożeniu kary w wysokości 5.000,00 zł. Decyzja w tej sprawie jest ostateczna. Organ wziął również pod uwagę, że możliwość sugerowania się przez potencjalnych nabywców "[...]" treścią reklamy uzasadniającej błędne przypuszczenie co do leczniczego charakteru reklamowanego środka, spowodować może nieuzasadnione opóźnienie rozpoczęcia właściwego i skutecznego leczenia, bądź zapobiegania chorobom, a znaczny rozmiar produkcji suplementu (na co wskazują wyniki kontroli organu powiatowego), może mieć niekorzystny wpływ na zasięg jego zastosowania. Jednocześnie organ wojewódzki wyjaśnił, iż uwzględnił w sprawie także okoliczności łagodzące. Wziął pod uwagę, że reklama radiowa emitowana była przez krótki okres czasu (od [...].10.2011 r. do [...].10.2011 r.) i została zdjęta przez stronę. Wziął też pod uwagę, iż strona dokonała zmian w treści prezentacji na stronie internetowej.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
