Wyrok NSA z dnia 21 lipca 2010 r., sygn. I OSK 556/10
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek Sędziowie NSA Anna Łukaszewska - Macioch Jerzy Solarski (spr.) Protokolant Marcin Rączka po rozpoznaniu w dniu 21 lipca 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 18 grudnia 2009 r. sygn. akt II SA/Łd 849/09 w sprawie ze skargi A. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi z dnia [...] lipca 2009 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku rodzinnego oddala skargę kasacyjną
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi (zwany dalej WSA) wyrokiem
z dnia 18 grudnia 2009 r., sygn. akt II SA/Łd 849/09 uwzględnił skargę A. K. uchylając decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego
w Łodzi (zwanej dalej Kolegium) z dnia [...] lipca 2009 r., nr [...] oraz poprzedzającą ją decyzję Marszałka Województwa Łódzkiego z dnia [...] maja 2009 r., [...] w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku rodzinnego na dzieci (P. T. i J. K.) za okres od 1 stycznia 2006 r. do 31 sierpnia 2006 r. oraz orzekającej zwrot nienależnie pobranego zasiłku rodzinnego na te dzieci za okres od 1 lutego 2006 r. do 31 sierpnia 2006 r. w wysokości [...] zł wraz z odsetkami ustawowymi w wysokości 206,50 zł.
W uzasadnieniu przedstawiono następującą argumentację faktyczną i prawną:
decyzją z dnia [...] maja 2009 r. Marszałek Województwa Łódzkiego, na podstawie art. 1, art. 2, art. 3, art. 4 - 6, art. 14, art. 21, art. 23a, art. 25, art. 29, art. 30 i art. 32 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm., zwanej dalej u.ś.r.), rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz.Urz.WE L Nr 74, z dnia 5 lipca 1971 r. ze zm.) oraz rozporządzenia Rady (EWG) nr 574/72 z dnia 21 marca 1972 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 (Dz.Urz.WE L z dnia 27 marca 1972 r. ze zm.), odmówił A. K. prawa do zasiłku rodzinnego na dzieci na okres od 1 stycznia 2006 r. do 31 sierpnia 2006 r. i jednocześnie przypisał do zwrotu tytułem nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych kwotę [...] zł z odsetkami wyliczonymi na dzień wydania decyzji w kwocie [...] zł. Organ ustalił, że A. K. na podstawie decyzji Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Ż. otrzymała świadczenia rodzinne na dzieci P. T. i J. K. na okres od 1 września 2005 do 31 sierpnia 2006 r. W dniu 9 lutego 2009 r. wpłynęła informacja z brytyjskiej instytucji ds. świadczeń rodzinnych, że A. K. podjęła zatrudnienie w W. B. od 25 stycznia 2006 r. i ubiega się o brytyjskie świadczenie rodzinne, co legło u podstaw decyzji Marszałka. Wobec odwołania A. K. kwestionującego między innymi ustalenia dotyczące pobytu stałego na terenie W. B., Kolegium utrzymało w mocy tę decyzję eksponując dodatkowo, że w związku z informacją brytyjskiej instytucji o podjęciu zatrudnienia, Burmistrz Gminy Ż. decyzją z dnia [...] lutego 2009 r. uchylił od dnia 25 stycznia 2006 r. decyzję własną przyznającą stronie świadczenia rodzinne. Wskazano, że w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, a ponieważ wnioskodawczyni podjęła od 25 stycznia 2006 r. zatrudnienie w W. B., nie może pobierać świadczeń rodzinnych w Polsce. Nadto A. K. pomimo prawidłowych pouczeń w tym zakresie, nie poinformowała organu, który świadczenie przyznał, o tym fakcie. W skardze na tę decyzję A. K. sformułowała zarzuty naruszenia przepisów postępowania naprowadzając, że nie dopuszczono dowodów dotyczących charakteru pobytu skarżącej w W. B. oraz osiąganego przez nią dochodu. Uwzględniając skargę WSA stwierdził, że decyzje organów zostały wydane z naruszeniem art. 7, art. 77 § 1, art. 107 § 3 k.p.a. oraz art. 1 ust. 3 u.ś.r.. Podkreślono, że decyzje zostały oparte na dwóch ustaleniach faktycznych: 1) utracie statusu osoby zamieszkującej w Polsce oraz 2) ubieganiu się skarżącej o świadczenia w W. B. Art. 1 ust. 3 u.ś.r. wskazuje, że świadczenia uregulowane prawem krajowym przysługują osobom zamieszkującym na terytorium RP przez okres zasiłkowy (od 1 września do 31 sierpnia), chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego stanowią inaczej. W ocenie WSA, regulacje o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, zawarte w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz.Urz.WE L Nr 74, z dnia 5 lipca 1971 r. ze zm.) oraz w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 574/72 z dnia 21 marca 1972 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 (Dz.Urz.WE L z dnia 27 marca 1972 r. ze zm.), stanowią wyłącznie zbiór norm kolizyjnych i same - na tle rozpatrywanej sprawy - nie przesądzają o nabyciu i zakresie nabytych w . B. świadczeń. Rolą organu było zatem ustalenie, czy skarżąca poprzez wyjazd do W. B. i podjęcie tam zatrudnienia od dnia 25 stycznia 2006 r. utraciła status osoby posiadającej zamieszkanie na terytorium RP, stając się osobą podlegającą ustawodawstwu obcego państwa. Skoro u.ś.r. nie reguluje pojęcia zamieszkiwania, organy obowiązane były wykazać w postępowaniu wyjaśniającym, czy skarżąca nadal spełnia określone w art. 25 k.c. warunki stawiane osobie posiadającej miejsce zamieszkania, a więc czy m.in. posiada w RP swój główny ośrodek działalności i centrum życiowe. Organy tymczasem nie ustaliły ani charakteru, ani też czasu, na jaki skarżąca opuściła kraj; nie badały, czy po wyjeździe A. K. odwiedzała męża i dzieci, którzy pozostali w kraju. Podjęcie pracy w W. B. w dobie swobody przemieszczania się pomiędzy Państwami Członkowskimi nie przesądza automatycznie o porzuceniu zamiaru stałego pobytu w RP. O utracie krajowego zasiłku rodzinnego nie mógł przesądzić też fakt wystąpienia do właściwej instytucji brytyjskiej z wnioskiem o ustalenia praw do świadczeń zagranicznych. Zakaz kumulacji świadczeń krajowych i zagranicznych dotyczy tylko takiej sytuacji, w której osoba "podlega ustawodawstwu państwa", do którego wyjechała. Tylko wówczas marszałek województwa (art. 21 ust. 1 pkt 2 u.ś.r.) jest właściwy do ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych z uwzględnieniem świadczeń przysługujących poza granicami RP, a organ właściwy (wójt), który przyznał świadczenie krajowe ostateczną decyzją, do jej uchylenia z mocą od oznaczonego dnia, na podstawie art. 23a ust. 5 u.ś.r. Organy nie podjęły żadnych działań w celu ustalenia, czy zachodzi "podleganie" skarżącej ustawodawstwu brytyjskiemu. Nie wyjaśniono na podstawie jakich przepisów owo podleganie może zachodzić, ani też do jakich świadczeń ustawodawstwo to skarżącą uprawnia. Pojedyncza informacja o podjęciu zatrudnienia w W. B. nie jest w tym względzie dostateczna. Ustalono wyłącznie, że w przypadku zatrudnienia w innym Państwie Członkowskim UE powstaje pierwszeństwo w stosowaniu przepisów kraju zatrudnienia (art. 73 rozporządzenia nr 1408/71). Najpierw jednak należało ustalić podstawę powstania tytułu do świadczenia i wykluczyć - uwzględniając rodzaj tego świadczenia i fakt jego nabycia - możliwość jego kumulatywnego pobierania (uzupełniania się) ze świadczeniem krajowym, na podstawie art. 10 § 1 lit. a rozporządzenia nr 574/72. Wszystkie te naruszenia doprowadziły do uchylenia decyzji obydwu instancji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c i art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., zwanej dalej p.p.s.a.).
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
