Postanowienie NSA z dnia 14 czerwca 2010 r., sygn. II FZ 216/10
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Antoni Hanusz (spr.), , , po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia A.S. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 24 marca 2010 r. sygn. akt I SA/Bk 580/09 w zakresie oddalenia wniosku o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi A.S. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia 16 października 2009 r. nr PB [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2006 r. postanawia uchylić zaskarżone postanowienie i przyznać prawo pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od wpisu od skargi w kwocie przekraczającej 100,00 (sto) złotych.
Uzasadnienie
II FZ 216/10
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 24 marca 2010 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w sprawie o sygnaturze akt I SA/Bk 580/09, oddalił wniosek A.S. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie doradcy podatkowego w sprawie ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia 16 października 2009 roku w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2006. A.S., wniósł o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych na które składał się wpis od skargi w kwocie 100,00 złotych i ustanowienie doradcy podatkowego. Wskazał, iż pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z żoną oraz córką. Skarżący podniósł, iż obecnie nie posiada wolnych środków finansowych oraz stwierdził, iż nie posiada także przedmiotów, które mógłby spieniężyć, bowiem dom o powierzchni 153 m2, w którym zamieszkuje wraz z żoną i dziećmi został zabezpieczony na poczet zobowiązań podatkowych. Ponadto wskazał, że nie ma też możliwości pozyskania środków finansowych, gdyż nie byłby w stanie spłacić ewentualnie zaciągniętego kredytu. Rodzina skarżącego aktualnie utrzymuje się z emerytury w wysokości 1.116,07 zł (po odliczeniu kwoty potrącanej z tytułu zobowiązań podatkowych), a także emerytury żony w wysokości 1.290,27 zł. Skarżący ponosi koszty eksploatacji domu w postaci opłat za energię elektryczną - 95 zł; za wodę - 30 zł; wywóz śmieci - 54 zł, ogrzewanie - 380 zł. Koszty wyżywienia Wnioskodawca oszacował na kwotę około 400 zł na osobę, zaś zakup ubrań i środków czystości - na około 200 zł na osobę. Ponadto wnioskodawca podniósł, że jest osobą schorowaną i leczy się w Poradni Cukrzycowej oraz Kardiologicznej, a koszt miesięczny zakupu leków wynosi około 150 zł. Dodatkowo wskazano, że żona skarżącego leczy się w Poradni Onkologicznej, co wiąże się z dodatkowymi kosztami dojazdu i leków. Nadto częściowo na utrzymaniu skarżącego pozostaje córka, która odbywa studia doktoranckie i otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 1.000 zł, przeznaczane w całości na swoje bieżące utrzymanie tj. wyżywienie, zakup książek oraz materiałów potrzebnych do nauki. Wnioskodawca natomiast pokrywa opłatę za akademik w kwocie 345 zł. Z wniosku wynika, że skarżący posiada dwa garaże w użytkowaniu wieczystym o powierzchni 20 m2 i 18 m2. Poza tym nie ma żadnego innego majątku czy też zgromadzonych oszczędności. Dom zaś, w którym zamieszkuje stanowi 1/2 jego własności, a w pozostałej części stanowi własność syna i jego rodziny, jednakże prowadzone są oddzielne gospodarstwa domowe. W odpowiedzi na wezwanie referendarza sądowego Sądu z 21 stycznia 2010 r. oraz 9 lutego 2010 r. Wnioskodawca oświadczył, że 30 kwietnia 2008 r. przekazał synowi prowadzoną działalność tj. stację paliw i jednocześnie od dnia 1 maja 2008 r. nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej oraz przestał być wspólnikiem spółki jawnej, a od 1 sierpnia 2008 roku otrzymuje emeryturę. Wskazał również, iż nie uzyskuje żadnych dochodów z tytułu posiadania dwóch garaży i obecnie są to pustostany, gdyż nie posiada żadnych samochodów. Skarżący zrewidował także wcześniej wskazane koszty utrzymania, podając iż przedstawiają się one następująco: energia elektryczna - 191,05 zł; opłata za wodę - 142,77 zł kwartalnie; wywóz śmieci - 96,90 zł, ogrzewanie - 380 zł; żywność - około 300 zł na osobę; ubrania i środki czystości - około 200 zł na osobę, koszty leczenia -130 zł. Wnioskodawca dołączył: kserokopie dokumentów potwierdzających uzyskiwane dochody i ponoszone wydatki, w tym koszty leczenia, zaświadczenia o stanie zdrowia, wyciąg z rachunku bankowego żony, odpisy zeznań podatkowych oraz umowę darowizny z 30 kwietnia 2008 r. na rzecz syna ogółu praw i obowiązków w spółce "S. Spółka jawna" z siedzibą o wartości 1.035.323,94 zł. Sąd oddalając wniosek skarżącego stwierdził, że nie spełnia on wymogów przyznania mu prawa pomocy określonych w art.246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) dalej u.p.p.s.a. Oceny takiej nie zmienia wysokość obecnie uzyskiwanych dochodów oraz wykazanych we wniosku wydatków na utrzymanie, w powiązaniu z wysokością wpisu w niniejszej sprawie oraz wpisów ustalonych w pozostałych sprawach Skarżącego zawisłych przed tut. Sądem. Podniósł też, że strona uzyskuje stały miesięczny dochód z tytułu emerytury (1.116,08 zł brutto). Wskazano, że dochód z tytułu emerytury uzyskuje również małżonka skarżącego. Sąd argumentował, że skarżący oprócz uzyskiwanego, chociaż relatywnie niedużego ale stałego dochodu, posiada też majątek, chociażby w postaci dwóch garaży (użytkowanie wieczyste), które jak wynika z jego oświadczenia, nie są wykorzystywane. Sąd zauważa, że majątek ten może przynosić stronie dochód, który pozwoliłby na ponoszenie kosztów związanych z postępowaniem sądowym. W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący wskazał na naruszenie przez Sąd art. 245 § 2 i art. 246 § 1 pkt 1 u.p.p.s.a. wniósł o uchylenie tego orzeczenia i przyznanie mu prawa pomocy we wnioskowanym zakresie, ewentualnie o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku. Ponownie wskazał na zła sytuację finansową jego oraz pozostającej z nim we wspólnym gospodarstwie domowym rodziny, Argumentował, że zobowiązany jest ponosić koszty utrzymania domu, które w porównaniu do miesięcznego dochodu stanowią znaczne obciążenie budżetu. Skarżący dodatkowo również wskazał, że jest osobą chorą przewlekle z czym wiąże się konieczność ponoszenia dodatkowych kosztów leczenia, co również wpływa, zdaniem skarżącego, na ograniczenie jego możliwości w ponoszeniu kosztów sądowych. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje. Zażalenie zasługuje na uwzględnienie. Stosownie do art. 246 § 1 u.p.p.s.a., osobie fizycznej prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, a w zakresie częściowym, jeżeli wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku koniecznego utrzymania siebie i rodziny. Sąd nie jest związany zakresem żądania wskazanym we wniosku o przyznanie prawa pomocy. Wykazanie okoliczności uzasadniających przyznanie prawa pomocy, z punktu widzenia treści art. 246 § 1 u.p.p.s.a. należy do obowiązku podmiotu ubiegającego się o przyznanie tego prawa. Strona ma zatem obowiązek wykazania, że nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania lub ich części albo że nie ma adekwatnych środków na poniesienie tych kosztów. Sąd natomiast rozpoznając wniosek zobowiązany jest wskazać z jakich względów uznał, że żądanie strony zasługuje bądź nie zasługuje na uwzględnienie. Rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy należy z jednej strony uwzględnić wysokość kosztów postępowania, jakie strona musi ponieść, a z drugiej jej sytuację finansową, na którą składają się przede wszystkim uzyskiwane przez stronę dochody. W rozpoznawanej sprawie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku rozpoznał wniosek podatników w nieprawidłowy sposób, gdyż źle ocenił możliwości płatnicze skarżącego. Co prawda sytuacja majątkowa skarżącego oraz osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym wskazuje, że nie spełnia on przesłanek przyznania mu prawa pomocy w zakresie całkowitym, o których mowa w art. 246 § 1 pkt 1 u.p.p.s.a. Zestawiając natomiast wysokość należnego w rozpoznawanej sprawie wpisu od skargi w kwocie 500,00 złotych z wielkością miesięcznego dochodu skarżącego oraz wydatkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa domowego, należy stwierdzić, że uiszczenie całego wpisu od skargi mogłoby wiązać się z uszczerbkiem koniecznego utrzymania strony oraz jej rodziny, o czym mowa w art. 246 § 1 pkt 2 u.p.p.s.a. Skarżący spełnia tym samym przesłanki przyznania mu prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym częściowe zwolnienie od wpisu od skargi. Wskazując na powyższe, Naczelny Sąd Administracyjny działając na podstawie art. 185 § 1 u.p.p.s.a. w związku z art. 197 § 2 tej ustawy, orzekł jak w sentencji.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
