Wyrok NSA z dnia 30 marca 2010 r., sygn. II FSK 1960/08
Naczelny Sąd Administracyjny nie jest uprawniony do samodzielnego precyzowania, uściślania lub korygowania zarzutów kasacyjnych.
Teza od Redakcji
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Antoni Hanusz (sprawozdawca), Sędziowie: NSA Bogdan Lubiński, WSA del. Lidia Ciechomska-Florek, Protokolant Justyna Nawrocka, po rozpoznaniu w dniu 30 marca 2010 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Z. R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 28 maja 2008 r. sygn. akt I SA/Bd 18/08 w sprawie ze skargi Z. R. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia 19 listopada 2007 r. nr [...] w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych za 2002 r. od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodu 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od Z. R. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w B. kwotę 1800 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 28 maja 2008 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w sprawie o sygnaturze akt I SA/Bd 18/08, oddalił skargę Z.R. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 19 listopada 2007 roku w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów za 2002 roku. Dyrektor Izby Skarbowej zaskarżoną decyzją uchylił decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej z dnia 17 sierpnia 2007 r. i ustalił Z.R. zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów za 2002 r. w wysokości 40.150 zł. Sąd przedstawiając stan sprawy wskazał, że w uzasadnieniu organ podniósł, że powodem dla którego ustalono ww. zobowiązanie było stwierdzenie, że osiągnięte przez skarżącego dochody w roku 2002 nie były wystarczające dla pokrycia wydatków, dokonanych w tym roku. W związku z tym organ I instancji wszczął postępowanie w sprawie opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodu lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych. Organ w uzasadnieniu wskazał, że Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej decyzją z dnia 23 grudnia 2005 roku ustalił podatnikowi podatek dochodowy od osób fizycznych w formie ryczałtu od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach za 2002 r. w wysokości 78.399zł. Skarżący złożył odwołanie, wskutek czego organ II instancji uchylił w całości zakwestionowane rozstrzygnięcie i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia celem przeprowadzenia postępowania dowodowego w znacznej części wskazując, iż nie przeprowadzono postępowania w odniesieniu do sytuacji majątkowej żony strony. Nie wyjaśniono wątpliwości związanych z ceną zakupionego w roku 2000 Mercedesa oraz nie wzięto pod uwagę wypłat dokonanych w roku 20002 z konta skarżącego w Banku Spółdzielczym. Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej decyzją z dnia 17 sierpnia 2007 r. ustalił zobowiązanie podatkowe w wysokości 78.462 zł. Po rozpatrzeniu odwołania decyzją z dnia 19 listopada 2007 r. Dyrektor Izby Skarbowej uchylił zakwestionowane rozstrzygnięcie i ustalił zobowiązanie podatkowe w wysokości 40.150,00 zł. Organ odwoławczy stwierdził, że organ pierwszej instancji popełnił błąd w postaci wadliwego wyliczenia podstawy opodatkowania w oparciu o chronologię zdarzeń, w sytuacji gdy przepis art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) należy odczytywać literalnie i ściśle. Dyrektor dodatkowo wyjaśnił, iż kwota zobowiązania uległa obniżeniu w następstwie wadliwego zastosowania przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej normy zawartej wart. 20 ust. 3 ustawy, przez chronologiczne zestawienie poniesionych wydatków i uzyskanych przychodów. Ustawodawca dostrzegając "nieszczelność" obowiązujących w tym zakresie regulacji prawnych, począwszy od 1 stycznia 2007 r. dokonał zmian w art. 20 ust. 3, rozszerzając zakres jego zastosowania, co znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. Dyrektor Izby Skarbowej badając sytuację majątkową podatnika w 2002 r. w kontekście możliwości zgromadzenia na początek roku oszczędności w kwocie 50.000 USD oraz 100.000 zł w gotówce nie uznał, iż środki te pochodzą ze zgromadzonych w latach poprzednich oszczędności powstałych przede wszystkim z dochodów z prowadzonej w latach 1975 - 1995 hodowli lisów oraz ze sprzedaży gospodarstwa rolnego położonego w miejscowości K. oraz urządzeń fermy i stada lisów. W ocenie organu odwoławczego odwołujący nie uwiarygodnił wysokości osiąganych dochodów poprzez samo twierdzenie, iż były to kwoty w przeliczeniu na USD nie mniejsze jak 2.500 rocznie, co biorąc pod uwagę fakt prowadzenia hodowli przez 20 lat, do 1995 r., daje kwotę 50.000 USD. Z zeznań świadków i dokumentów pozyskanych z Urzędu Skarbowego oraz Związku Hodowców Zwierząt wynikał jedynie fakt prowadzenia przez stronę hodowli. Z zeznań jakie przeprowadzono zgodnie z wnioskiem strony tj. przesłuchania świadka A.M. i T.W. wynika jedynie, że hodowla była prowadzona. Ponadto w ocenie organu II instancji ze zgromadzonych dowodów w sprawie wynikało, że Z.R. prowadził przedmiotową działalność najwyżej do roku 1990. Fakt ten został potwierdzony dokumentami przesłanymi przez Sąd Rejonowy, przy piśmie z dnia 19 maja 2005 r. W załączeniu pisma znalazły się dokumenty, takie jak wyciąg z protokołu sądowego z dnia 12 lipca 1990 r. zawierający wyjaśnienie strony, iż na chwilę składania wyjaśnień odwołujący nie posiadał fermy, umowa dzierżawy gospodarstwa rolnego z dnia 29 września 1989 r., oświadczenie z dnia 24 lipca 1990 r. o nieposiadaniu w gospodarstwie inwentarza żywego, zaświadczenia nr 214/90 z dnia 27 lipca 1990 r. o zgłoszeniu z dniem 1 stycznia 1990 r. likwidacji hodowli lisów. Informacja organu podatkowego z dnia 24 sierpnia 1990 r., że strona nie figuruje w ewidencji podatników podatku od dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej. Organ w celu wyjaśnienia sytuacji materialnej podatnika, zgodnie z jego wnioskiem zwrócił się do Związku Hodowców Zwierząt, gdzie ustalił, iż podatnik pozostawał członkiem związku do 1988 r. , a wielkość hodowanego stada wynosiła w latach 1980-87 : 10 samic, a w roku 1988 - 15, co w opinii organu oznaczało, że znalazła potwierdzenie, wskazywana przez podatnika wielkość stada (tj. 30 samic). Organ odnosząc się do pozostałych zarzutów odwołania wskazał, że materiał dowodowy nie wymagał uzupełnienia o dokumentację dotyczącą kontroli przeprowadzonych przez organy funkcjonujące przed powołanymi w 1983 r. urzędami skarbowymi z uwagi na ciągłość ich działania i zniszczenie akt. Odnosząc się do wyjaśnień strony odnośnie pozyskania od K.K. kwoty 65.000 zł ze sprzedaży urządzeń z fermy, organ stwierdził, iż strony nie sporządziły pisemnej umowy kupna - sprzedaży a kupujący jako nabywca nie posiadał w żadnej formie pokwitowań potwierdzających fakt przekazania ww. kwoty i nie została opłacona opłata skarbowa od ww. umowy. W podsumowaniu organ stwierdził, iż fakt przechowania oszczędności pochodzących ze zbycia w 1997 r. nieruchomości rolnej nie znajduje oparcia w zgromadzonym w sprawie materiale. Organ ustalił, iż w latach 1997-2000, łączna kwota uzyskanych przychodów, po potrąceniu podatków i składek na ubezpieczenie zdrowotne wyniosła 16.872,34 zł. Dodatkowo, biorąc pod uwagę fakt, że odliczenie z tytułu wydatków mieszkaniowych dokonane w 1999 r. wyniosło 19% wydatków, kwotę dochodu mogącego pozostać w dyspozycji podatnika w latach 1997- 2000 należało określić w wysokości niewiele przekraczającej 10.000 zł. Zdaniem organu znaczna część wydatków na cele bytowe w okresie 1997-2000, została pokryta ze środków otrzymanych z tytułu sprzedaży nieruchomości. W opinii organu skarżący w analizowanym okresie uzyskiwał dochody w niskiej wysokości, co nie pozwoliło mu na zgromadzenie oszczędności poza rachunkiem bankowym. Organ podniósł, że to skarżący sam wskazywał na swą trudną sytuację materialno-bytową w marcu 1997 r. w toku postępowania o podwyższenie alimentów. Ponadto przeciw przechowaniu środków pieniężnych świadczył fakt zakupu samochodu osobowego marki Mercedes o wartości brutto 16.836,00 zł, powiększonej o nakłady w wysokości 1.200,00 zł. Odnosząc się do kwestii rachunku walutowego, posiadanego w dniach od 31 maja - 5 czerwca 1999 r. organ wskazał, że wzbudził wątpliwości, gdyż operacji na nim dokonano w markach, a kod ,,566 - K" oznacza wypłatę w złotówkach. Gdyby przyjąć, że wszystkie operacje ujęte zostały w złotówkach, również wypłata z kasy (kod 551-K) powinna być opisania jako transakcja w złotych polskich, przy czym na wyciągu adnotacje takie nie widniały. Nadto kwota 30.250 DM to równowartość około 64.000 zł a nie 130.000 zł. , tak jak wskazał skarżący, z uwagi na obowiązujący w tym okresie średni kurs marki niemieckiej w NBP. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej, z faktu posiadania w okresie od 31 maja do 5 czerwca 1999 r. ww. kwoty nie można wyprowadzić twierdzenia o posiadaniu na początku 2001 r. oszczędności w wysokości 50.000 USD oraz 100.000 zł w gotówce. Uprawdopodobnienie źródła posiadanych środków pozwalałoby na stwierdzenie, że dane środki nie znajdowały się jedynie w czasowym posiadaniu podatnika, np. z tytułu otrzymanej pożyczki. Jak również z faktu posiadania w znacznej odległości czasowej danej kwoty, nie można wyprowadzić jednoznacznego wniosku o jej przechowaniu, gdyż dokonywanie wypłaty z rachunku świadczy o jej wydatkowaniu. Nadto posiadanie danej kwoty, przy nieznanym źródle pochodzenia środków, świadczy przeciw możliwości zgromadzenia oszczędności. Organ zauważył, iż przyjmując, że całość kwoty otrzymanej ze sprzedaży nieruchomości ( gospodarstwo rolne zbyte w 1996) przechowana została do dnia 5 czerwca 1999 r., to należało uwzględnić wydatki na zakup samochodu, potrzeby bytowe, oraz środki zgromadzone na rachunku bankowym na początek 2001 r. Zdaniem organu fakt posiadania rachunków bankowych oraz świadomość konieczności odpowiedniego lokowania posiadanych środków jest argumentem przeciw uznaniu za udowodnioną możliwości przechowania znacznych kwot poza nimi. Nadto Z.R. nie wskazał instytucji, z której pochodził wyciąg z rachunku walutowego. Organ ustalił, iż skarżący w roku 2002 poniósł łącznie wydatki w kwocie 161.481,70 zł, na które się składają niżej wymienione kwoty ubrania 100,00 zł, eksploatacja samochodu -1.200,00 zł, pobrane zaliczki na podatek dochodowy od osób fiz. I kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne - 960,00 zł; zakup samochodu - 58.000 zł;(umowa kupna - sprzedaży samochodu osobowego rok produkcji 1999 od Z.U. - koszty transakcji obciążyły kupującego rejestracja CLI M098 21 maj 2002r. opłata od umowy 98.04.2002r. US w L. - 1.162,60 zł; zakup nieruchomości - 75.000 zł Akt notarialny A Nr [...] z dnia 30.09.2002 r od D.D. 2565 m2 koszty umowy: 4.185,30 kupujący udział w zakupie samochodu osobowego - 500,00 zł; współwłasność z synem M. w oparciu o oświadczenie strony, koszty prowadzenia rachunku bankowego - 65,20 zł saldo końcowe na dzień 31 grudnia 2001 r. 20.308,60 zł. W rezultacie organ stwierdził, wysokość zgromadzonego mienia w roku 2002 to kwota 107.948,77 zł. Nadwyżka wydatków nad dochodem 53.532,93 zł x 75 % = 40.150,00 zł.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
