Postanowienie NSA z dnia 24 marca 2009 r., sygn. II FZ 99/09
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący : Antoni Hanusz (spr.) po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia M. Z. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 stycznia 2009 r. sygn. akt III SA/Wa 2041/08 w zakresie odmowy wstrzymania wykonania decyzji w sprawie ze skargi M. Z. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 20 maja 2008 r. nr [...] w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych za 2000 r. od dochodów nie znajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów postanawia: oddalić zażalenie.
Uzasadnienie
II FZ 99/09
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 12 stycznia 2009 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie o sygnaturze akt III SA/Wa 2041/08, odmówił M.Z. wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 20 maja 2008 roku w przedmiocie ustalenia zobowiązania podatkowego w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach dochodów za 2000 rok. Uzasadniając wniosek o udzielenie ochrony tymczasowej skarżąca wskazała na wadliwość zaskarżonej decyzji, jak również na okoliczność pojawienia się nowych dowodów w sprawie, które wcześniej nie były znane organowi albo były przez niego kwestionowane. W ocenie skarżącej, wykonanie zaskarżonej decyzji rodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Szczególnie ważny interes przejawiać się miał natomiast w możliwości narażenia jej osoby poprzez wykonanie zaskarżonej decyzji na niewspółmierne straty, stanowiące o zagrożeniu egzystencji Skarżącej i jej rodziny. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, w zaskarżonym postanowieniu wskazał, że zgodnie z art. 61 § 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., powoływanej dalej jako u.p.p.s.a.), warunkiem wstrzymania wykonania decyzji jest stwierdzenie przez sąd, że strona wykazała w sposób wyczerpujący i przekonywający, istnienie okoliczności przemawiających za obawą wyrządzenia znacznej szkody bądź spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. W ocenie Sądu wniosek skarżącej o wstrzymanie wykonania decyzji nie został uzasadniony. Uzasadnienia takowego nie stanowiła ani opisana w skardze wadliwość zaskarżonej decyzji, sama kwota należności podatkowych objęta zaskarżoną decyzją, jak również nowe dowody, na które powołuje się skarżąca. W ocenie Sądu ze zgromadzonego w aktach sprawy materiału nie wynikają przesłanki do uznania, że wykonanie decyzji będącej przedmiotem skargi mogłoby narazić skarżącą na niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżąca domagała się uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania. Przedstawiła także ewentualny wniosek o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i rozpoznanie wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji przez Naczelny Sąd Administracyjny. Zaskarżonemu postanowieniu skarżąca zarzuciła naruszenie art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270) dalej u.p.p.s.a. Do naruszenia tego dojść miało w wyniku niewłaściwej wykładni tego przepisu przez Sąd oraz niewłaściwą subsumcje do stanu faktycznego sprawy. W ocenie autora zażalenia skarżąca wykazała bowiem, na czym w rozpoznawanej sprawie polegałoby niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody w wyniku wykonania decyzji. Podniosła także, że wykonanie decyzji będzie stanowić zagrożenie dla podstawowych interesów majątkowych strony. W zażaleniu jednocześnie argumentowano, że strona nie ma obowiązku uprawdopodobnienia we wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji okoliczności uzasadniających udzielenie przyznania przez sąd ochrony tymczasowej o których mowa w art. 61 § 3 u.p.p.s.a. Podniesiono również, że w zaskarżonym postanowieniu naruszono art. 134 u.p.p.s.a. Do tego uchybienia dojść miało w wyniku rozpoznania wniosku nie wychodząc poza granice zaskarżenia rozpoznawanej sprawy. W zażaleniu zawarto także wniosek o wstrzymanie wykonania przez Naczelny Sąd Administracyjny zaskarżonego postanowienia do czasu rozstrzygnięcia zażalenia. Naczelny Sąd Administracyjny zaważył, co następuje. Zażalenie nie ma usprawiedliwionych podstaw ani zarzutów, a więc należało je oddalić. Postępowanie przed sądami administracyjnymi, którego reguły określone zostały w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, oparte zostało na zasadzie kontradyktoryjności, gdyż jego istotę stanowi spór o prawo prowadzony przez strony tego postępowania będące podmiotami reprezentującymi odmienne interesy. W sferze ustalania faktów i zbierania dowodów, zasada ta jest traktowana jako uzupełnienie zasady dyspozycyjności, również zawartej przez ustawodawcę w treści norm wskazanej powyżej ustawy procesowej. Zasada dyspozycyjności w postępowaniu sądowadministracyjnym przejawia się przyznaniem stronom tego postępowania kompetencji między innymi do rozporządzania przysługującymi im uprawnieniami procesowymi wynikającymi z ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Do tych uprawnień należy też występowanie z wnioskiem o przyznanie ochrony tymczasowej, na podstawie art. 61 § 3 u.p.p.s.a. Stosownie do tego przepisu, po przekazaniu sądowi skargi, sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności organu administracji, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania. Należy także pamiętać, że przyznanie sądowi kompetencji udzielenia, w określonych w ustawie sytuacjach, ochrony tymczasowej stanowi odstępstwo od ogólnej zasady wyrażonej w art. 61 § 1 u.p.p.s.a., w myśl którego, wniesienie skargi do sądu nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. Z regulacji zawartej w art. 61 § 3 u.p.p.s.a. wynika bezspornie, że wstrzymanie wykonania aktu lub czynności organu administracji przez sąd może nastąpić jedynie po przekazaniu skargi do sądu oraz na wniosek skarżącego o ile zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Wniosek o udzielenie ochrony tymczasowej przez sąd nie jest tez pismem wszczynającym postępowanie. Sąd nie ma tym samym kompetencji, co niesłusznie podniósł autor zażalenia, uwzględniać ani tym bardziej doszukiwać się z urzędu, a więc bez wniosku strony, okoliczności decydujących o udzieleniu ochrony tymczasowej. W konsekwencji należy uznać, że skoro ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przyznaje stronie prawo do wystąpienia do sądu z wnioskiem o wstrzymanie wykonania aktu lub czynności organu administracji ograniczając jednocześnie możliwość udzielenia ochrony tymczasowej od wystąpienia choć jednej z dwóch przesłanek wymienionych w art. 61 § 3 u.p.p.s.a., to obowiązkiem strony jest wskazanie we wniosku okoliczności na poparcie spełnienia choć jednej z nich. Decyzja o skorzystaniu z możliwości ubiegania się o udzielenie przez sąd ochrony tymczasowej należy do strony, a jej podjęcie wiąże się z obowiązkiem uzasadnienia wniosku poprzez poparcie go twierdzeniami, tezami oraz stosownymi dokumentami na okoliczność spełnienia ustawowych przesłanek udzielenia ochrony tymczasowej. Brak wskazania przez stronę we wniosku o udzielenie ochrony tymczasowej okoliczności uzasadniających spełnienie tych przesłanek, stanowi więc o ich braku i uniemożliwia sądowi jej udzielenie. Gdyby przyjąć, na co błędnie wskazuje strona wnosząca zażalenie, że sąd z urzędu powinien doszukiwać się istnienia okoliczności uzasadniających spełnienie którejś z przesłanek warunkujących wstrzymanie wykonania aktu lub czynności, oznaczałoby to nadanie sądowi kompetencji prowadzenia postępowania w sposób oficjalno - śledczy, a więc sprzeczny z zasadą kontradyktoryjności. W tym zakresie, w rozpoznawanej sprawie Sąd nie mógł dopuścić się, co niesłusznie zarzucono w zażaleniu, naruszenia art. 134 § 1 u.p.p.s.a.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
