Wyrok NSA z dnia 15 listopada 2007 r., sygn. II OSK 1516/06

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz (spr.) Sędziowie sędzia NSA Andrzej Gliniecki sędzia NSA Zofia Flasińska Protokolant Agnieszka Kuberska po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2007r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej [...] S.A. w P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 27 czerwca 2006 r. sygn. akt II SA/Op 42/06 w sprawie ze skargi [...] S.A. w P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zgłoszenia zanieczyszczenia powierzchni ziemi oddala skargę kasacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu wyrokiem z dnia 27 czerwca 2006 r., sygn. akt II SA/Op 42/06 oddalił skargę [...] S.A. w P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. z dnia [...], Nr [...] w przedmiocie odrzucenia zgłoszenia zanieczyszczenia powierzchni ziemi.

Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy. Starosta S. decyzją z dnia [...], nr [...], opartą o przepis art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085 ze zm.) odrzucił dokonane przez [...] w P. zgłoszenie zanieczyszczenia powierzchni ziemi, spowodowanego przez inny podmiot tj. Spółkę A., na nieruchomości położonej przy ul. [...] w L., stanowiącej działki o numerze ewidencyjnym [...], [...], [...], [...], [...], [...] obręb L.. Organ uznał, iż Spółka ponosi odpowiedzialność publicznoprawną za rekultywację powierzchni ziemi zanieczyszczonej przez Spółkę A.. W wyniku połączenia spółek nastąpiła bowiem sukcesja generalna praw i obowiązków, a [...] S.A. stał się następcą prawnym Spółki A., zarówno w zakresie stosunków cywilnoprawnych, jak i prawa administracyjnego.

Od powyższej decyzji [...] Spółka Akcyjna złożyła odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O., wnosząc o jej uchylenie i wywodząc, że przepis art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska , ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych ustaw stanowi lex specialis w stosunku do innych przepisów dotyczących następstwa prawnego i wyłącza dopuszczalność sukcesji obowiązku rekultywacji zanieczyszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie tej ustawy. Przepis ten ma działanie retroaktywne i rozstrzyga o stanie prawnym w dacie łączenia spółek. Zarzucono, że w zaskarżonej decyzji nie rozważono, czy następstwo prawne pod tytułem ogólnym w rozumieniu prawa cywilnego odnosi się również do praw i obowiązków z zakresu prawa administracyjnego. Tymczasem powszechnie przyjmuje się, że przejście praw i obowiązków administracyjnych na inną osobę wymaga wyraźnego przepisu ustawy. W tym zakresie przedstawiono poglądy wyrażane w doktrynie i orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego. W oparciu o powyższe wywodzono, iż [...] S.A. odpowiada za szkody w środowisku wyrządzone przez Spółkę A. na podstawie przepisów prawa cywilnego, ale nie na podstawie przepisów o odpowiedzialności za rekultywację powierzchni ziemi, stąd powinien partycypować w kosztach tych zanieczyszczeń proporcjonalnie do swej działalności, co winno być przedmiotem postępowania dowodowego. Poza tym, skarżąca Spółka podniosła, iż przyjęcie zasady następstwa administracyjnoprawnego wiązałoby się z odpowiedzialnością [...] S.A. za rekultywację nieruchomości, o których istnieniu, stanie ekologicznym i technicznym częstokroć nie ma żadnych wiadomości. Na koniec wyrażono przekonanie, że rejon stacji paliw, która powstała w 1956 r., został zanieczyszczony w latach 1956-1999, bowiem w tym czasie przeładunku paliw dokonywano bez wystarczających zabezpieczeń technicznych. W okresie przejęcia stacji paliw Spółka A. dysponowała odpowiednimi służbami, specjalizującymi się w ochronie środowiska a normy dopuszczalnych ubytków paliwa uległy znacznym ograniczeniom. Podkreślono także, że przepisy ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. nie precyzują, jakie wyniki badań powinny zostać załączone do wniosku zgłoszeniowego.