Wyrok NSA z dnia 3 sierpnia 2005 r., sygn. I OSK 180/05
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Elżbieta Stebnicka, Sędziowie NSA Wojciech Chróścielewski (spr.), Irena Kamińska, Protokolant Tomasz Zieliński, po rozpoznaniu w dniu 3 sierpnia 2005 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w E. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 18 listopada 2004 r. sygn. akt II SA/Ol 555/04 w sprawie ze skargi Sylwii J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w E. z dnia 12 lipca 2004 r. (...) w przedmiocie zasiłku stałego oddala skargę kasacyjną
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wyrokiem z dnia 18 listopada 2004 r., II SA/Ol 555/04 uchylił zaskarżoną przez Sylwię J. decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w E. z dnia 12 lipca 2004 r. (...) w przedmiocie zasiłku stałego oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji. Wyrok ten został wydany w następujących okolicznościach sprawy. Kierownik Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w F. decyzją z 9 czerwca 2004 r. odmówił Sylwii J. przyznania zasiłku stałego. Strona w dniu 10 maja 2004 r. zwróciła się o przyznanie takiego zasiłku za miesiące marzec i kwiecień 2004 r. w związku z niepełnosprawnością syna Jakuba. Zasiłek taki otrzymywała do 28 lutego 2004 r., jednak w dniu 3 marca 2004 r. syn został zaliczony orzeczeniem Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w B. do osób niepełnosprawnych, jednak bez wskazań uprawniających do przyznania zasiłku stałego. Orzeczenie to zostało zmienione przez Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w E. poprzez zamieszczenie w nim wskazania uprawniającego do przyznania zasiłku. Organ I instancji odmówił przyznania zasiłku ze względu na wejście w życie z dniem 1 maja 2004 r. nowej ustawy o pomocy społecznej, która nieprzewiduje zasiłku stałego dla matek sprawujących opiekę nad dzieckiem niepełnosprawnym. W odwołaniu od tej decyzji strona podniosła, że wniosek do Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności złożyła w dniu 14 stycznia 2004 r. Niekorzystne dla niej orzeczenie Zespołu zostało wydane 3 marca 2004 r., a orzeczenie Wojewódzkiego Zespołu - korzystne dla niej w dniu 15 kwietnia 2004 r, jednak doręczone je jej w dniu 4 maja 2004 r. Nie z jej winy postępowanie toczyło się tak długo, a wniosek o przyznanie zasiłku został złożony już w styczniu 2004 r. Organ Odwoławczy utrzymując w mocy decyzje organu I instancji powołał się na okoliczność wejścia w życie z dniem 1 maja 2004 r. ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej /Dz.U. nr 64 poz. 593/, która nie przewiduje już zasiłku stałego dla osób sprawujących opiekę nad niepełnosprawnym dzieckiem, zaś przepis art. 150 tej ustawy nakazuje stosować do spraw wszczętych a niezakończonych przed dniem wejścia w życie tej ustawy - jej przepisy. W skardze do sądu Sylwia J. podniosła, że wniosek o orzeczenie niepełnoprawności złożyła w dniu 14 stycznia 2004 r., a przewlekłość postępowania nie wyniknęła z jej winy. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie uznał zasadność skargi. W uzasadnieniu stwierdził, że z treści orzeczenia o niepełnosprawności wydanego przez Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności wynika, iż syn skarżącej został zaliczony do osób niepełnosprawnych wraz ze wskazaniami, o których mowa w art. 6b ust. 3 pkt 7 i 8 ustawy o z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych /Dz.U. nr 123 poz. 776 ze zm./, przy czym niepełnosprawność datuje się od urodzenia. Oznacza to, że w marcu i kwietniu 2004 r. dziecko wymagało szczególnej opieki, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej /Dz.U. 1998 nr 64 poz. 414 ze zm./. Matce dziecka za ten okres należało się więc świadczenie określone tym przepisem. Należy też przyjąć, że stan dziecka w tym okresie nie zmienił skoro niepełnosprawność syna skarżącej datowana jest od urodzenia. Skarżąca spełniała więc przesłanki do przyznania zasiłku stałego, o którym mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z 29 listopada 1990 r. Przepis tego artykułu nie określa jednak początkowej daty, od jakiej zasiłek winien być przyznany. Dlatego też ma tu zastosowanie zasada określona w art. 43 ust. 6 cyt. ustawy o pomocy społecznej z dnia 29 listopada 1990 r., zgodnie, z którą świadczenia pieniężne pomocy społecznej przyznaje się i wypłaca za okres miesiąca kalendarzowego, począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją. W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 listopada 2002 r., I SA 1235/02 /nie publ./ stwierdzono, że "skoro świadczenie w postaci zasiłku stałego ma charakter obligatoryjny - gdy osoba nim zainteresowana spełnia przesłanki do jego przyznania - to data wydania orzeczenia przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności oraz złożenia przez stronę wniosku o ponowne przyznanie świadczenia nie ma znaczenia dla kwestii okresu rozpoczęcia wypłaty zasiłku stałego, gdyż Orzeczenie Zespołu potwierdza istnienie ciągłości w zakresie opieki sprawowanej nad dzieckiem, uprawniającej matkę do pobierania wzmiankowanego świadczenia. W tym przypadku mamy do czynienia z jedną sprawą, której przedmiotem jest zasiłek stały, a zatem art. 43 ust. 6 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej ma zastosowanie raz w momencie złożenia pierwszego wniosku o przyznanie pomocy w tej formie". Sąd I instancji podzielił ten pogląd prawny i przyjął, że złożenie wniosku przez skarżącą 10 maja 2004 r. u związku z otrzymaniem orzeczenia nie wszczęło postępowania w odrębnej sprawie, nastąpiła jedynie kontynuacja świadczenia, a zatem skarżąca zasadnie domaga się jego przyznania za marzec i kwiecień 2004 r. Nowa ustawa o pomocy społecznej nie przewiduje już przyznania zasiłku stałego dla matek sprawujących opiekę nad dzieckiem niepełnosprawnym. W sprawie nie będzie miał jednak zastosowania art. 150 ustawy tej ustawy. Po pierwsze, wniosek skarżącej o wypłatę zasiłku stałego dotyczył zaległego obowiązkowego świadczenia za marzec i kwiecień 2004 r. i nie wszczynał nowej sprawy administracyjnej, lecz dotyczył kontynuacji świadczenia za ten okres. W okresie tym obowiązywał jeszcze art. 27 ust. 1 ustawy z 29 listopada 1990 r., tak więc istniała podstawa prawna do realizacji tego zasiłku. Po drugie, art. 150 ustawy z 12 marca 2004 r. ma zastosowanie do świadczeń określonych tą ustawą, które mają być realizowane po dacie wejścia w życie ustawy, a postępowanie zostało wszczęte jeszcze przed datą jej obowiązywania. Po trzecie, nie sposób uznać, iż przepisy nowej ustawy o pomocy społecznej działają wstecz. Taki zaś wniosek należałoby wysnuć, gdyby przyjąć, że nowa ustawa o pomocy społecznej wyłącza prawo do świadczeń określonych w poprzedniej ustawie, w czasie jej obowiązywania. W ocenie Sądu nie można przyjąć takiej wykładni przepisów, która pozbawiałaby świadczeń osoby za okres przed 1 maja 2004 r., jeżeli spełniały one przesłanki określone poprzednią ustawą o pomocy społecznej do ich przyznania, a ze względów proceduralnych tych świadczeń nie otrzymały, z powodu przewlekłości postępowania /bez winy zainteresowanych/ już po dniu 1 maja 2004 r.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
