Jak wiekować należności handlowe w księgach rachunkowych
Prawo bilansowe nakazuje (co do zasady), by jednostki gospodarcze na koniec każdego roku obrotowego wyceniały posiadane składniki majątku (w tym należności handlowe) w wartości, według których wprowadzono je do ksiąg rachunkowych. Wartości te nie powinny jednak przekraczać korzyści ekonomicznych możliwych do uzyskania dzięki ich posiadaniu (sprawowaniu nad nimi kontroli). Zatem jeśli na dzień bilansowy dany składnik aktywów utracił - w zależności od sytuacji - całkowicie lub częściowo zdolność do przynoszenia jednostce korzyści ekonomicznych, konsekwencją jest konieczność dokonania odpisu aktualizującego, obniżającego na dzień bilansowy jego wartość bilansową. W przypadku należności handlowych pomocnym narzędziem w określeniu ich realnej wartości na dzień bilansowy (a tym samym i odpisu aktualizującego) jest prowadzona ich systematyczna analiza. Efektem jej jest zidentyfikowanie stopnia prawdopodobieństwa zapłaty danej należności i dokonanie odpisów indywidualnych lub grupowych. Odpisy te najczęściej są tworzone z wykorzystaniem struktury wiekowania należności i danych historycznych potwierdzających nieściągalność należności w określonym przedziale wiekowania.
Na dzień bilansowy należności (w tym należności handlowe) należy wyceniać, stosując art. 28 ust. 1 pkt 7 ustawy o rachunkowości, tj. w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem zasady ostrożności. Zasada ta (określona w art. 7 ust. 1 uor.) polega na rozważnym, bez przesadnego pesymizmu, uwzględnieniu przy wycenie znanych jednostce na dzień sporządzania sprawozdania finansowego zaistniałych już zdarzeń, które wpływają na wartość składników majątku. W przypadku należności handlowych oznacza to obowiązek dokonania aktualizacji wartości tych aktywów do ich wartości możliwej do odzyskania. Odpisów tych dokonuje się, gdy wartość możliwa do odzyskania jest niższa od wartości, w której dany składnik aktywów jest wykazywany w księgach rachunkowych na dzień bilansowy, tj. dochodzi do przeszacowania in minus (przeszacowanie in plus możliwe jest jedynie w przypadku niektórych składników aktywów, dla których ustawa o rachunkowości i rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych przewiduje wycenę: w wartości rynkowej, wartości godziwej, wartości ustalonej metodą praw własności lub w skorygowanej cenie nabycia). Oznacza to konieczność uwzględniania przy wycenie bilansowej aktywów planowego zmniejszenia ich wartości, któremu służy analiza należności (patrz schemat 1) w tym ich wiekowania.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty