Wydatki związane z eksploatacją samochodów

Podatnicy wykorzystujący w prowadzonej działalności samochody mają wiele wątpliwości dotyczących zasad zaliczania do kosztów wydatków związanych z ich eksploatacją oraz odliczaniem VAT od tych wydatków. Zarówno w przepisach ustaw o podatkach dochodowych, jak i w ustawie o VAT przewidziano ograniczenia w tym zakresie.

Podstawowym warunkiem zaliczania do kosztów wydatków eksploatacyjnych jest ich związek z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. Wysokość odliczenia jest uzależniona od statusu i rodzaju samochodu, którego dotyczy. Przykładowo, w przypadku samochodów osobowych niewprowadzonych do ewidencji środków trwałych podatnik będący osobą fizyczną może rozliczyć w kosztach wydatki eksploatacyjne tylko w ramach limitu wynikającego z tzw. kilometrówki (art. 23 ust. 1 pkt 46 updof). Niektóre z wydatków eksploatacyjnych podlegają dodatkowym ograniczeniom z uwagi na ich rodzaj. Przykładem mogą być wydatki na ubezpieczenie AC samochodów osobowych, których wartość przyjęta dla celów ubezpieczenia przekracza równowartość 20 000 euro.

Wysokość odliczenia VAT od wydatków związanych z eksploatacją samochodu zależy od rodzaju pojazdu oraz sposobu jego wykorzystywania. W art. 86a ust. 1 ustawy o VAT ustanowiono podstawową zasadę, z której wynika, że w przypadku wydatków (w tym wydatków eksploatacyjnych) dotyczących pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony kwotę podatku naliczonego stanowi 50% VAT wynikającego z otrzymanych przez podatnika faktur. W kolejnych ustępach art. 86a ustawy o VAT przewidziano wyjątki od tej zasady.

Prawo do pełnego odliczenia VAT od wydatków eksploatacyjnych przysługuje m.in. w przypadku gdy ww. pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej (art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a ustawy o VAT). Aby pojazd został uznany za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej, należy dla niego prowadzić m.in. ewidencję przebiegu pojazdu. Ustawodawca wskazał również przypadki, w których prowadzenie ewidencji nie jest wymagane (art. 86a ust. 5 ustawy o VAT). Do pełnego odliczenia VAT od wydatków związanych z eksploatacją mają również prawo podatnicy wykorzystujący w prowadzonej działalności samochody należące do tzw. pojazdów specjalnych wymienionych w art. 86a ust. 9 ustawy o VAT, jeżeli spełnią wskazane przez ustawodawcę warunki.