Wydatki na materiały mogą stanowić koszt podatkowy dopiero po sprzedaży produktów - stanowisko MF

(...) Generalną zasadą podatkowego rozliczania kosztów bezpośrednich jest (...) ujęcie (potrącenie) w rachunku podatkowym kosztu bezpośrednio związanego z przychodem w roku jego związania z odpowiadającym mu przychodem, chyba że koszt bezpośredni został poniesiony po dniu sporządzenia sprawozdania finansowego po zakończonym roku podatkowym (nie późniejszym jednak niż termin określony do złożenia zeznania podatkowego) - w takim przypadku jest on potrącalny w roku podatkowym następującym po roku, którego dotyczy.

W przypadku prowadzenia ewidencji uproszczonej na podstawie art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości i sporządzania inwentaryzacji materiałów, towarów lub produktów gotowych tylko na dzień bilansowy, wydatki na ich nabycie/wytworzenie są w trakcie roku zaliczane w całości do kosztów w dacie zakupu/wytworzenia.

Takie ujmowanie kosztów jest jednak niezgodne z przepisem art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, z którego wynika, że warunkiem koniecznym dla potrącenia kosztów bezpośrednich jest wystąpienie przychodu. Według tego przepisu koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody.

Wobec powyższego, w celu prawidłowego rozliczenia się z tytułu podatku dochodowego, podatnicy prowadzący uproszczone ewidencje na podstawie art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowości, powinni sporządzać inwentaryzacje materiałów, towarów i wyrobów gotowych na koniec każdego okresu sprawozdawczego, za który następuje rozliczenie z budżetem z tytułu podatku dochodowego (miesiąca bądź kwartału, jeśli wpłacają zaliczki kwartalnie). Wyjątkiem są ci podatnicy, którzy wybrali wpłaty zaliczek na podatek w formie uproszczonej, ustalone na podstawie dochodu deklarowanego w latach ubiegłych (art. 25 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

W konsekwencji stanowisko Spółki, zgodnie z którym sporządzanie spisu z natury raz w roku, tj. na 31 grudnia, i korygowanie kosztów w związku z ustaleniem stanu materiałów jest wystarczające dla prawidłowego określenia w trakcie roku zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych, należy uznać za nieprawidłowe. Przyjęcie stanowiska Spółki oznaczałoby bowiem, że w ciągu roku można by zaliczać do kosztów uzyskania przychodów także te z nich, które po zakończeniu roku i sporządzeniu spisu inwentaryzacyjnego takimi kosztami nie będą.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 6 maja 2014 r., sygn. ILPB3/423-48/14-2/EK.

Od redakcji:

Interpretacja nie jest korzystna dla podatników. Oznacza konieczność prowadzenia miesięcznego spisu z natury dla celów obliczenia zaliczki na podatek dochodowy. Organ podatkowy uznał, że przyjęcie odmiennego stanowiska oznaczałoby, iż w ciągu roku można zaliczać do kosztów uzyskania przychodów także te wydatki, które po zakończeniu roku i sporządzeniu spisu inwentaryzacyjnego takimi kosztami nie będą.

Dla podatników konieczność bieżącego ewidencjonowania zużycia materiałów w procesie wytwarzania wyrobów gotowych jest obowiązkiem bardzo uciążliwym. Część podatników uważa, że na uniknięcie go pozwala przyjęcie rachunkowego uproszczenia i sporządzanie spisu z natury raz w roku, tj. 31 grudnia, oraz korygowanie kosztów w związku z ustaleniem stanu materiałów. Niestety, w omawianej interpretacji organ podatkowy nie zezwolił, by w tym przypadku ewidencja rachunkowa stanowiła podstawę obliczenia dochodu i zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych. Warto jednak zaznaczyć, że w przeszłości ten sam organ podatkowy zajmował przeciwne stanowisko. I tak, w interpretacji z 30 kwietnia 2012 r. (sygn. ILPB4/423-36/12-2/DS) Dyrektor IS w Poznaniu stwierdził że:

Koszty materiałów, czy też wyrobów gotowych stanowią dla Spółki koszty bezpośrednio związane z przychodami z prowadzonej działalności gospodarczej. (...), jeżeli poniesiony koszt można bezpośrednio odnieść do osiągniętego przychodu, wówczas powinien on być uwzględniony w rachunku podatkowym, w tym roku, w którym osiągnięty został przychód. (...) Reasumując, sporządzanie w Spółce spisu z natury raz w roku na koniec każdego roku obrotowego (podatkowego) jest wystarczające dla prawidłowego ustalania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych.

Podatnicy, którzy chcą uniknąć sporządzania inwentaryzacji materiałów, towarów i wyrobów gotowych na koniec każdego okresu sprawozdawczego, mogą przejść na system płacenia zaliczek uproszczonych. Podatnicy mogą także wybrać bardziej ryzykowne podatkowe rozwiązanie i przyjąć rachunkową metodę rozliczania nabycia materiałów. W tym drugim przypadku warto wystąpić o interpretację podatkową i przygotować się na ewentualny spór z fiskusem. Spór ten może rozstrzygnąć się dopiero w sądzie administracyjnym.

oprac. Sławomir Biliński

prawnik, redaktor "MONITORA księgowego"