Odpowiedzialność karna księgowego
Praca księgowego wiąże się z szerokim zakresem obowiązków, m.in.: prowadzeniem ksiąg rachunkowych i ewidencji podatkowych, rozliczeniem podatków czy składek ZUS. Tak szeroki zakres obowiązków wiąże się z przyjęciem odpowiedzialności, w tym często również tej karnej. W artykule omawiamy sytuacje, w których może dojść do takiej odpowiedzialności, oraz sposoby na uniknięcie lub przynajmniej złagodzenie jej skutków.
Odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości
Odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości ponosi zasadniczo kierownik jednostki (art. 4 ust. 5 ustawy o rachunkowości; dalej: uor). Za kierownika jednostki ustawa o rachunkowości (art. 3 ust. 1 pkt 6) uznaje:
● członka zarządu lub innego organu zarządzającego, a jeżeli organ jest wieloosobowy - członków tego organu, z wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez jednostkę,
● wspólników prowadzących sprawy spółki - w przypadku spółki jawnej i spółki cywilnej,
● wspólników prowadzących sprawy spółki albo zarząd - w przypadku spółki partnerskiej,
● komplementariuszy prowadzących sprawy spółki - w przypadku spółki komandytowej i spółki komandytowo-akcyjnej,
● osobę fizyczną indywidualnie prowadzącą działalność gospodarczą,
● osoby wykonujące wolne zawody,
● likwidatora, a także syndyka lub zarządcę ustanowionego w postępowaniu upadłościowym.
Odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości może jednak zostać rozszerzona na osobę księgowego. Aby do tego doszło, księgowy musi wyrazić zgodę w formie pisemnej. Wynika to wprost z art. 4 ust. 5 uor. W takim przypadku kierownik jednostki nadal pozostaje odpowiedzialny za wykonanie obowiązków w zakresie rachunkowości, ale jego odpowiedzialność wynika z obowiązku nadzoru. Wyrażenie zgody na przejęcie odpowiedzialności za prowadzenie ksiąg rachunkowych przez księgowego może mieć miejsce przy zatrudnieniu księgowego na etacie, jak również przy zatrudnieniu na innej podstawie, np. umowy o usługowe prowadzenie ksiąg. Przyjmujący odpowiedzialność odpowiada jak sprawca za przestępstwa i wykroczenia związane z prowadzeniem ksiąg czy rozliczeniem należności publicznych (wynika to z art. 77 uor oraz art. 9 § 3 Kodeksu karnego skarbowego; dalej: k.k.s.).
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
