VAT 2010 - komentarz do zmian

Prawo podatkowe jest jedną z gałęzi prawa, gdzie wpływ regulacji wspólnotowych jest dość znaczny, w szczególności w odniesieniu do podatku od towarów i usług. Obecnie podatnikom fundowana jest kolejna porcja nowości. W tym przypadku konieczność zmian wydaje się w pełni usprawiedliwiona. Nie wynika ona bowiem z chęci "naprawienia" często kulejącego systemu podatkowego, lecz z umów międzynarodowych zobowiązujących RP do implementowania do porządku krajowego norm prawa wspólnotowego.

Należy przy tym jednak zastanowić się w ogóle nad funkcjonowaniem ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) - dalej: ustawa o VAT - jako aktu kompleksowo regulującego kwestie VAT. Wielokrotnie wskazuje się na konieczność nowelizacji, czy nawet uchylenia i wprowadzenia nowej ustawy regulującej materię podatku od wartości dodanej. Dzieje się tak, ponieważ wskutek wielu zmian ustawa jest coraz mniej czytelna nawet dla specjalistów, nie mówiąc już o przysłowiowym Kowalskim, który np. prowadzi małe przedsiębiorstwo i z tego powodu jest podatnikiem VAT. O tym, że przepisy ustawy o VAT często są redagowane niepoprawnie i w oderwaniu od adekwatnych regulacji prawa wspólnotowego, świadczą ostatnie orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości niekorzystne dla Polski. Wynik ich (przepisów ustawy o VAT) wykładni zależy praktycznie od podmiotu, który jej dokonuje.

Jak bowiem można tłumaczyć diametralnie różne interpretacje indywidualne wydawane w imieniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych przez dyrektorów określonych izb skarbowych, pomimo że dotyczą tożsamych stanów faktycznych. Również sądy administracyjne (choć z pewnością nie tak często) mają problem ze stosowaniem jednolitej wykładni przepisów ustawy o VAT.

Na poprawę sytuacji nie wpływają również liczne nowelizacje omawianej ustawy, których od 2004 r. było już 16 (czyli średnio ponad 3 nowelizacje na rok). Obecnie wprowadzane zmiany mają na celu polepszenie sytuacji podatników. Przede wszystkim dopasowują regulacje krajowe do zmienionych dyrektyw UE. Jednak nie do końca jest pewne, jak wprowadzane zmiany będą funkcjonowały w praktyce.