Skutki podatkowe odszkodowań i kar umownych

● są zwolnione od podatku dochodowego,

● można rozliczyć jako koszt podatkowy,

● podlegają opodatkowaniu VAT.

Odszkodowania i kary umowne to instytucje stosowane w celu zabezpieczenia interesów majątkowych stron różnego rodzaju stosunków zobowiązaniowych. Powszechnie stosowane są w przypadku kontraktów cywilnoprawnych. Również inne gałęzie prawa, np. prawo pracy, prawo administracyjne, przewidują wypłatę odszkodowań przy naruszeniu ich przepisów. W każdym przypadku celem odszkodowania jest pokrycie szkody, jakiej strona doznała w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez drugą stronę. Odszkodowanie pokrywa szkodę poniesioną rzeczywiście, ale może również obejmować utracone korzyści.

Podatki dochodowe

Celem odszkodowania jest rekompensata doznanego uszczerbku w majątku. Może to prowadzić do wniosku, że brak tu przysporzenia majątkowego, które można uznać za przychód opodatkowany podatkiem dochodowym. Nic bardziej mylnego. Jak się okazuje, przychód taki powstaje, a tylko na zasadzie wyjątku może być zwolniony od podatku dochodowego.

Odszkodowania zwolnione od podatku

Od podatku dochodowego od osób fizycznych zwolnione są odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z innych, ściśle określonych przepisów (art. 21 ust. 1 pkt 3 updof). Ustawodawca ograniczył jednak zakres tego zwolnienia i postanowił, że ze zwolnienia nie korzystają:

● określone w prawie pracy odprawy i odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

● odprawy pieniężne wypłacane na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

● odprawy i odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,