Wyrok SN z dnia 22 października 2025 r., sygn. II CSKP 1145/24
W świetle art. 77 zd. 2 u.k.w.h. po skutecznym podniesieniu zarzutu przedawnienia wierzytelności zabezpieczonej hipoteką dłużnik rzeczowy (właściciel nieruchomości obciążonej hipoteką) nie ponosi odpowiedzialności osobistej za odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia, gdyż hipoteka jako ograniczone prawo rzeczowe nie zapewnia wierzycielowi ochrony prawnej w razie przedawnienia roszczeń odsetkowych bez względu na ich charakter i źródło powstania, a przyjęcie koncepcji "własnego" opóźnienia dłużnika rzeczowego prowadziłoby do rażącego naruszenia zasady ograniczonego charakteru odpowiedzialności rzeczowej i pozbawiałoby art. 77 zd. 2 u.k.w.h. realnego znaczenia, umożliwiając wierzycielowi dochodzenie zaspokojenia z całego majątku dłużnika rzeczowego, a nie tylko z nieruchomości obciążonej.
Teza AI
Istota problemu
Problem prawny dotyczył określenia zakresu odpowiedzialności dłużnika rzeczowego (właściciela nieruchomości obciążonej hipoteką) w sytuacji, gdy wierzytelność zabezpieczona hipoteką uległa przedawnieniu, a dłużnik skutecznie podniósł zarzut przedawnienia. Sąd musiał rozstrzygnąć kwestię fundamentalną dla konstrukcji prawnej hipoteki: czy dłużnik rzeczowy, który mimo wezwania nie płaci przedawnionego długu zabezpieczonego hipoteką, popada we własne opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego i w konsekwencji ponosi odpowiedzialność osobistą (z całego swojego majątku, nie tylko z nieruchomości obciążonej) za odsetki ustawowe za opóźnienie, czy też zgodnie z art. 77 zd. 2 u.k.w.h. – który wyłącza stosowanie reguły o nieszkodliwości przedawnienia wierzytelności dla uprawnień wierzyciela hipotecznego w odniesieniu do roszczeń o świadczenia uboczne – po przedawnieniu wierzytelności hipotecznej wierzyciel może zaspokoić się z nieruchomości obciążonej wyłącznie w zakresie należności głównej (kapitału), bez możliwości dochodzenia jakichkolwiek odsetek, w tym odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia przez dłużnika rzeczowego.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
