Wyrok SN z dnia 4 listopada 2025 r., sygn. III USKP 48/25
Przepis art. 22a ustawy zaopatrzeniowej obniżający wysokość policyjnej renty inwalidzkiej funkcjonariuszy, którzy pełnili służbę na rzecz totalitarnego państwa w rozumieniu art. 13b ust. 1 ustawy, nie znajduje zastosowania do obliczenia wysokości policyjnej renty inwalidzkiej, do której prawa zostały nabyte z tytułu służby w Policji lub innych jednostkach III Rzeczypospolitej Polskiej (poza zakresem zastosowania art. 13b ustawy), a nie z tytułu służby na rzecz totalitarnego państwa, nawet jeżeli funkcjonariusz w przeszłości pełnił służbę w jednostkach wymienionych w art. 13b ust. 1 ustawy, przy czym przy ocenie czy służba była pełniona na rzecz totalitarnego państwa bierze się pod uwagę przede wszystkim formację, zajmowane stanowisko i przebieg służby w ujęciu "instytucjonalnym", a samo pełnienie służby w określonej jednostce może wypełniać to kryterium mimo braku indywidualnych działań bezpośrednio naruszających podstawowe prawa i wolności człowieka, przy czym istnieje domniemanie faktyczne służby na rzecz totalitarnego państwa, które może być obalone przez funkcjonariusza.
Teza AI
Istota problemu
Problem prawny dotyczył ustalenia, czy przepisy ustawy zaopatrzeniowej obniżające wysokość świadczeń emerytalnych i rentowych funkcjonariuszy, którzy pełnili służbę na rzecz totalitarnego państwa w okresie od 22 lipca 1944 r. do 31 lipca 1990 r., powinny być stosowane w sposób zróżnicowany w zależności od tego, z jakiego okresu służby zostały nabyte prawa do tych świadczeń. Sąd musiał rozstrzygnąć, czy art. 15c ust. 3 ustawy zaopatrzeniowej (redukujący wysokość emerytury policyjnej) oraz art. 22a ust. 1 i 3 tej ustawy (redukujący wysokość policyjnej renty inwalidzkiej) znajdują zastosowanie do funkcjonariusza, który pełnił służbę na rzecz totalitarnego państwa w jednostkach wymienionych w art. 13b ust. 1 ustawy (Wojskowa Służba Wewnętrzna Jednostek Wojskowych MSW), ale prawa do emerytury i renty inwalidzkiej nabył z tytułu późniejszej służby w III Rzeczypospolitej (w Urzędzie Ochrony Państwa po 31 lipca 1990 r.), gdzie inwalidztwo powstało w czasie służby w demokratycznym państwie prawa, a nie w okresie służby na rzecz totalitarnego państwa. Istotne było również ustalenie, czy stwierdzenie służby na rzecz totalitarnego państwa w rozumieniu art. 13b ustawy wymaga wykazania indywidualnych czynów funkcjonariusza bezpośrednio naruszających podstawowe prawa i wolności człowieka, czy też wystarczające jest ujęcie "instytucjonalne", uwzględniające charakter jednostki i zajmowane stanowisko.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
