Wyrok SN z dnia 5 marca 2025 r., sygn. II CSKP 2323/22

Istota problemu

Główny problem prawny dotyczył skutków prawnych wniesienia pozwu przed sądem zagranicznym nieposiadającym jurysdykcji międzynarodowej w kontekście przerwania biegu przedawnienia roszczeń w międzynarodowej sprzedaży towarów. Problem obejmował kwestię czy wniesienie powództwa przed sądem niemieckim, który ostatecznie stwierdził brak swojej jurysdykcji, spowodowało przerwanie biegu przedawnienia zgodnie z niemieckim prawem cywilnym (§ 204 ust. 1 nr 1 BGB), oraz jakie prawo - materialne czy procesowe - znajduje zastosowanie do oceny skutków takiego działania. Istotne było również ustalenie granic kognicji Sądu Najwyższego w postępowaniu kasacyjnym, szczególnie w zakresie zarzutów dotyczących oceny dowodów i ustaleń faktycznych.

Rozstrzygnięcie

Sąd Najwyższy potwierdził stanowisko sądów niższych instancji, że zgodnie z niemieckim prawem cywilnym (§ 204 ust. 1 nr 1 BGB) wniesienie pozwu przed sądem zagranicznym w państwie członkowskim UE powoduje przerwanie biegu przedawnienia, nawet jeśli sąd ten ostatecznie stwierdzi brak jurysdykcji, pod warunkiem że powód nie mógł łatwo rozpoznać braku właściwości sądu. Sąd wyjaśnił, że w polskim systemie prawa prywatnego międzynarodowego przedawnienie jest instytucją materialnoprawną, a nie procesową, więc nie stosuje się zasady lex fori processualis. Właściwym prawem dla oceny przedawnienia było prawo niemieckie jako prawo państwa siedziby sprzedawcy. Sąd odrzucił większość zarzutów kasacyjnych jako niedopuszczalne z uwagi na art. 398³ § 3 k.p.c. (zakaz kwestionowania oceny dowodów i ustaleń faktycznych).