Wyrok SN z dnia 26 listopada 2024 r., sygn. III USKP 90/24
Sądy powszechne nie mają kompetencji do odmowy stosowania obowiązujących przepisów z powołaniem się na ich niekonstytucyjność. Domniemanie zgodności ustawy z Konstytucją może być obalone jedynie wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, a przewidziane w art. 178 ust. 1 Konstytucji związanie sędziego ustawą obowiązuje dopóty, dopóki ustawie tej przysługuje moc obowiązująca. Odmowa zastosowania przepisu przez sąd powszechny stanowi niedozwoloną ingerencję w kompetencje Trybunału Konstytucyjnego i narusza zasadę trójpodziału władz. Przepis art. 15c ustawy zaopatrzeniowej obniżający świadczenia emerytalne funkcjonariuszy służby bezpieczeństwa za okresy służby na rzecz totalitarnego państwa jest konstytucyjny i podlega stosowaniu.
Teza AI
Istota problemu
Główny problem prawny dotyczył kompetencji sądów powszechnych do odmowy stosowania przepisów uznanych za niekonstytucyjne oraz zastosowania art. 15c ustawy zaopatrzeniowej wprowadzającego mechanizm obniżenia emerytury policyjnej dla funkcjonariuszy pełniących służbę na rzecz totalitarnego państwa. Spór koncentrował się wokół tego, czy sąd powszechny może samodzielnie uznać przepis za niekonstytucyjny i odmówić jego zastosowania, czy też musi stosować obowiązujące prawo do czasu ewentualnego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego o jego niezgodności z Konstytucją.
Rozstrzygnięcie
Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok Sądu Apelacyjnego i oddalił apelację, przywracając tym samym rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego. Sąd Najwyższy opowiedział się za stanowiskiem, zgodnie z którym dopóki Trybunał Konstytucyjny nie stwierdzi niezgodności określonego przepisu z Konstytucją RP, dopóty przepis ten podlega stosowaniu i może stanowić podstawę merytorycznych rozstrzygnięć sądowych. Sąd podkreślił, że bezpośredniość stosowania Konstytucji nie oznacza przyznania sądom powszechnym kompetencji do kontroli konstytucyjności obowiązującego ustawodawstwa. Uznał, że art. 15c ustawy zaopatrzeniowej korzysta z domniemania konstytucyjności i powinien być stosowany.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
