Wyrok NSA z dnia 22 sierpnia 2024 r., sygn. III FSK 401/24
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wojciech Stachurski, Sędzia NSA Jacek Pruszyński, Sędzia WSA (del.) Agnieszka Olesińska (sprawozdawca), po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej A. sp. z o.o. z siedzibą w L., od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, z dnia 12 grudnia 2023 r., sygn. akt I SA/Łd 753/23, w sprawie ze skargi A. sp. z o.o. z siedzibą w L., na postanowienie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, z dnia 4 sierpnia 2023 r. nr 0114-KDIP2-2.4017.2.2023.2.AS/PK, w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Łodzi, 2) zasądza od Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej na rzecz A. sp. z o.o. z siedzibą w L. kwotę 440 (słownie: czterysta czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
|III FSK 401/24 | |
| | |
UZASADNIENIE
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 12 grudnia 2023 r., sygn. akt I SA/Łd 753/23 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi oddalił skargę A. S spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Łodzi na postanowienie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 4 sierpnia 2023 r. w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie obowiązku zgłoszenia schematu podatkowego.
Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu wskazał, że skarżąca spółka we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej zapytała, czy udzielanie przez nią rabatów posprzedażowych, które mają opisany w stanie faktycznym wpływ na wysokość odroczonego podatku dochodowego wynoszącego na dzień bilansowy więcej niż 5 mln zł, stanowi schemat podatkowy, o którym mowa art. 86a § 1 pkt 10 lit. c) ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2383, dalej jako: O.p.) oraz czy - jeśli odpowiedź na pytanie pierwsze jest twierdząca - spółka jest objęta obowiązkiem informacyjnym, o którym mowa w art. 86a § 5 pkt 1 O.p. Zajmując własne stanowisko spółka stwierdziła, że "skoro naliczanie rabatów posprzedażowych nie jest korektą przychodu spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą pomyłką, a korekty tej dla potrzeb podatkowych dokonuje się w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca, dokumentująca udzielenie rabatu". Z tego względu zdaniem spółki powstanie podatku odroczonego (aktywa) z tytułu udzielonych rabatów posprzedażowych nie stanowi schematu podatkowego, o którym mowa w art. 86a § 1 pkt 20 lit. c) O.p. Wobec tak sformułowanego wniosku Dyrektor postanowieniem odmówił wszczęcia postępowania w sprawie wydania interpretacji indywidualnej. WSA w Łodzi stanął na stanowisku, że istota sporu w tej sprawie sprowadzała się do tego, czy przepisy Ordynacji podatkowej normujące tzw. instytucję raportowania o schematach podatkowych mają charakter materialnoprawny, jak twierdziła skarżąca w skardze, czy procesowy, jak przyjął w zaskarżonym postanowieniu organ interpretacyjny. Dodał, że skarga sprowadza się do kwestionowania jednej z okoliczności podniesionej przez organ interpretacyjny jako przeszkody wszczęcia postępowania w sprawie wydania interpretacji podatkowej. W tej kwestii istotnie w judykaturze zarysowały się dwa przeciwstawne poglądy, co zostało uzewnętrznione w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia oraz uzasadnieniu skargi. Wedle jednego, prezentowanego przez organ interpretacyjny, sporne przepisy mają charakter procesowy i nie służą one prawidłowemu wykonaniu zobowiązania podatkowego, lecz wyłącznie potrzebie pozyskania informacji przez Szefa KAS - zanim tego rodzaju schemat zostanie wdrożony i przybierze formę zobowiązania. Wedle drugiego, przeciwnego, przepisy te mogą stanowić przedmiot interpretacji. WSA w Łodzi przychylił się do drugiego z zaprezentowanych poglądów i stwierdził, że "obowiązki prawno-podatkowe wynikające z działu III rozdziału 11a O.p. tj. związane z tzw. obowiązkiem raportowania schematów podatkowych, objęte są zakresem postępowania interpretacyjnego na podstawie art. 14b i nast. Ordynacji podatkowej". Następnie sąd ten uznał, że błędnie organ interpretacyjny przyjął, iż nie jest dopuszczalne udzielenie interpretacji w zakresie przepisów o schematach podatkowych (art. 165a § 1 w zw. z art. 14h O.p.). Wbrew twierdzeniu organu interpretacyjnego, interpretacji indywidualnej mogą podlegać, jak przyjmuje judykatura i doktryna, nie tylko przepisy prawa materialnego, ale również i przepisy proceduralne, pod warunkiem, że mają one związek z kształtowaniem obowiązku czy zobowiązania podatkowego wnioskodawcy, który wówczas jest zainteresowanym w rozumieniu powołanego wyżej przepisu. Sąd pierwszej instancji podkreślił, że pomimo wadliwości kontestowanego skargą stanowiska organu, nie mógł uwzględnić skargi. Wskazał, że spółka koncentrowała się tylko na jednym aspekcie sprawy, pomijając kluczowe dla rozstrzygnięcia tej sprawy pozostałe kwestie, które szczegółowo Dyrektor przedstawił w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia i poprzedzającego je postanowienia pierwszoinstancyjnego. Co więcej w przypadku zarzutu naruszenia przepisu procesowego, a takim jest właśnie stanowiący podstawę zaskarżonego postanowienia art. 165a § 1 O.p., nie wystarczy samo zaistnienie jego naruszenia, ale koniecznym warunkiem jest aby jego naruszenie miało istotny wpływ na wynik rozstrzygnięcia sprawy. Naruszenie takie powinno rodzić przypuszczenie, że gdyby nie doszło do niego być może treść rozstrzygnięcia byłaby inna niż zaskarżona. W tym zakresie, jak i innych kwestii poruszonych przez organ interpretacyjny, właśnie w kontekście prawidłowości sporządzenia wniosku interpretacyjnego, skarga milczy. WSA w Łodzi dodał także, że z urzędu również nie dostrzegł tego rodzaju uchybień. A wręcz przeciwnie stanął na stanowisku, że odmowa wszczęcia postępowania była uzasadniona w świetle art. 165a § 1 O.p. Zgodnie bowiem z tym przepisem gdy żądanie, o którym mowa w art. 165, zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z jakichkolwiek innych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ podatkowy wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. Z przepisu tego wynika, że w fazie wstępnej postępowania organ podatkowy bada, czy wniosek (podanie) pochodzi od osoby posiadającej legitymację procesową oraz czy nie zachodzą inne przyczyny uniemożliwiające wszczęcie postępowania w sprawie z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji indywidualnej. W sytuacji stwierdzenia, że w sprawie zachodzą przyczyny uniemożliwiające wszczęcie postępowania, organ zobowiązany jest odmówić wszczęcia postępowania zgodnie z art. 165a O.p., przy czym odmowa ta jest obligatoryjnym następstwem stwierdzenia przez organ przesłanek wymienionych w tym przepisie. W ocenie WSA w Łodzi, w tej sprawie zaistniała przeszkoda do wydania interpretacji podatkowej. Przyjmując, że do "jakichkolwiek innych uzasadnionych przyczyn" należą sytuacje, które w sposób oczywisty stanowią przeszkodę do wszczęcia postępowania, sam fakt, że wniosek interpretacyjny - z uwagi na sposób przedstawienia w nim opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego - uniemożliwia merytoryczne zajęcie stanowiska przez organ interpretacyjny jest wystarczający do odmowy wszczęcia postępowania. Podkreślił, że w gruncie rzeczy wniosek jest bardzo ogólnikowy, abstrakcyjny, nie zawiera żadnych konkretnych danych ani klientów (wszystkich czy wybranych tylko), którym owe rabaty będą udzielane, ani kwot samych rabatów, w oparciu o które można byłoby stwierdzić, czy w sprawie zaistniał schemat podatkowy, a co więcej jak owe rabaty udzielone już po dokonaniu sprzedaży wpłyną na wysokość obrotu spółki, podstawę opodatkowania oraz wysokość ostatecznego podatku. W opisie wniosku nawet nie ma stwierdzenia w tym zakresie. Znamiennym jest, że sama spółka twierdzi, że schemat ten nie występuje, ale wiąże to twierdzenie z lakoniczną tezą, wedle której "naliczanie rabatów posprzedażowych nie jest korektą przychodu spowodowaną błędem rachunkowym lub inną oczywista omyłką", "dokonane czynności nie mają na celu unikania opodatkowania ani nie stanowią agresywnego planowania podatkowego. Fakt, że udzielanie rabatu posprzedażowego ma wpływ na część odroczoną podatku dochodowego, nie stanowi unikania opodatkowania ani nie jest wynikiem agresywnej optymalizacji podatkowej". Nie podaje natomiast żadnych argumentów, które wskazywałyby, że udzielanie posprzedażowych rabatów nie stanowi owego schematu i w czym tego upatruje ona. Nie wiadomo jak przedstawiałaby się sytuacja prawnopodatkowa spółki gdyby owych rabatów nie udzielono i czy rzeczywiście nie wpłynie to istotnie na opodatkowanie, a więc w gruncie rzeczy na "uniknięcie" opodatkowania części przychodu, wreszcie jak to wpłynie na część odroczonego podatku dochodowego. Z tego względu rację ma organ, kiedy twierdzi, że spółka we wniosku wskazała poglądowe i teoretyczne czynności, które mogą być podejmowane w celu udzielenia przez spółkę rabatów posprzedażowych, a udzielona interpretacja miałaby charakter warunkowy, co z kolei jest niedopuszczalne. Skoro zatem spółka zaniechała sporządzenia wniosku interpretacyjnego w sposób umożliwiający merytoryczną jego ocenę, to nie może z własnego zaniechania wywodzić korzystnych dla siebie skutków, w dodatku wybiorczo postrzegając argumenty organu interpretacyjnego przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia. Wyrok ten w całości dostępny jest na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl (CBOSA).
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
