Wyrok NSA z dnia 3 września 2024 r., sygn. III FSK 609/24
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Dalkowska, Sędzia NSA Jacek Pruszyński, Sędzia del. WSA Agnieszka Olesińska (sprawozdawca), Protokolant asystent sędziego Jakub Witan, po rozpoznaniu w dniu 3 września 2024 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej G. sp. z o.o. z siedzibą w P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 12 października 2023 r., sygn. akt I SA/Po 855/22 w sprawie ze skargi G. sp. z o.o. z siedzibą w P. na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu z dnia 30 sierpnia 2022 r., nr 3001-IOR.4002.13.2022 w przedmiocie uchylenia Numeru Identyfikacji Podatkowej 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu, 2) zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu na rzecz G. sp. z o.o. z siedzibą w P. kwotę 360 (słownie: trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
|III FSK 609/24 | |
| | |
UZASADNIENIE
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 12 października 2023 r., sygn. akt I SA/Po 855/22 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę G. sp. z o.o. w P. (dalej jako: skarżąca) na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w przedmiocie stwierdzenia uchybienia terminowi do wniesienia odwołania.
Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu wskazał, że istotą sporu w niniejszej sprawie było ustalenie czy organ zasadnie przyjął, że odwołanie od decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego P. z 27 sierpnia 2020 r., zostało złożone z uchybieniem terminu. Zauważył, że w niniejszej sprawie, decyzja Naczelnika Urzędu Skarbowego P. z 27 sierpnia 2020 r. została wysłana 28 sierpnia 2020 r. na adres do korespondencji wskazany przez stronę w zgłoszeniach aktualizacyjnych NIP-8 (data wypełnienia 3 grudnia 2019 r. i 10 grudnia 2019 r.), tj.: ul. [...]. Jednak przesyłka wróciła do nadawcy z adnotacją operatora pocztowego z 1 września 2020 r. - cyt.: "Błędny adres" (data wpływu do Urzędu Skarbowego 4 września 2020 r.). Natomiast odwołanie od tej decyzji zostało wniesione 21 czerwca 2022 r., a zatem po upływie terminu określonego w art. 233 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r., poz. 1540 ze zm., dalej: "O.p."). WSA w Poznaniu zauważył, że w zgłoszeniach NIP-8 skarżąca wskazała również adres elektroniczny do doręczeń za pomocą środków komunikacji elektronicznej, tj.; [...]. Jednak, z uwagi na błąd w jego wskazaniu, nie mógł być on wprowadzony do Centralnego Rejestru Podmiotów Krajowej Ewidencji Podatników (CRP KEP). Tym samym organ nie dysponował tym adresem, a jedynie adresem do korespondencji. W świetle powyższego, sąd pierwszej instancji nie podzielił zarzutów skargi, kwestionujących skuteczność doręczenia podatnikowi decyzji w formie papierowej na prywatny adres prezesa zarządu w sytuacji, gdy wniosek podatnika o doręczenia pism drogą elektroniczną nakazuje wydanie postanowienia w formie dokumentu elektronicznego i doręczenie tego postanowienia drogą elektroniczną. Skarżąca w skardze podniosła, że stronie, która zażądała doręczeń w formie elektronicznej, można doręczać pismo w formie "tradycyjnej" dopiero wtedy, gdy zrezygnuje z pierwotnie wybranej formy. Organowi nie przysługuje w takiej sytuacji wybór formy doręczenia. WSA w Poznaniu zauważył, że wprawdzie dopuszczalne jest zastosowanie tego typu doręczenia, ale tylko w sytuacji nieskuteczności uprzedniej próby doręczenia elektronicznego. W takiej sytuacji, organ musi udowodnić problem techniczny. Z akt sprawy nie wynika jednak, aby doręczenie elektroniczne było niemożliwe lub bezskuteczne. Odnosząc się do tej kwestii, zauważył, że w przedmiotowej sprawie organ nie powoływał się na problem techniczny uniemożliwiający doręczenie decyzji drogą elektroniczną. Z akt sprawy bezspornie wynika, czego skarżąca nie kwestionuje, że z uwagi na błąd we wskazaniu adresu elektronicznego, nie mógł być on wprowadzony do Centralnego Rejestru Podmiotów Krajowej Ewidencji Podatników. Tym samym organ nie dysponował tym adresem. W ocenie sądu pierwszej instancji, w przedmiotowej sprawie nie doszło też do naruszenia przepisu art. 233 § 1 pkt 1 O.p. Zaskarżone postanowienie zostało wydane między innymi na podstawie art. 228 § 1 pkt 2 O.p., tym samym, organ II instancji nie oddalił skargi na decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego P., jak twierdziła skarżąca. Sąd pierwszej instancji podkreślił, że wymogi logiki i ekonomiki procesowej nakazują przyjąć, że rozpatrzenie sprawy z wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania jest na osi czasu etapem następującym po wydaniu postanowienia stwierdzającego uchybienie temu terminowi na podstawie art. 228 § 1 pkt 2 O.p., niezależnie od tego, kiedy ów wniosek został złożony (po wniesieniu odwołania, czy jednocześnie z nim). Aby skutecznie rozpoznać wniosek o przywrócenie terminu konieczne jest jednoznaczne stwierdzenie, że do uchybienia terminu doszło. Brak uchybienia terminu oznacza niedopuszczalność postępowania prowadzonego w zakresie jego przywrócenia. A zatem Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu był zobowiązany do wydania w pierwszej kolejności postanowienia stwierdzającego uchybienie terminu do jego wniesienia. Takie działanie organu II instancji przywróciło stronie prawo do zaskarżenia decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego P. i realizację konstytucyjnej zasady dwuinstancyjności, odzwierciedloną w art. 127 O.p. WSA w Poznaniu podkreślił także, że organ II instancji nie wydał w niniejszej sprawie decyzji na podstawie art. 233 § 1 pkt 1 O.p. Tym samym za niezrozumiały uznał zarzut strony dotyczący próby uwiarygodnienia niewłaściwych przesłanek w decyzji organu II instancji. Nadto, za nieuzasadnione uznał także powoływanie się na rozstrzygnięcia zapadłe w innej sprawie podatkowej wobec innego podmiotu. Również za nieuprawniony uznał zarzut skarżącej dotyczący naruszenia art. 233 § 1 pkt 1 O.p. w zw. z art.10 ust. 1 i art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców. W myśl art. 2a O.p. niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść strony. Z kolei, jak stanowi art. 11 ust. 1 Prawa przedsiębiorców, jeżeli przedmiotem postępowania przed organem jest nałożenie na przedsiębiorcę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie uprawnienia, a w sprawie pozostają wątpliwości co do treści normy prawnej, wątpliwości te są rozstrzygane na korzyść przedsiębiorcy, chyba że sprzeciwiają się temu sporne interesy stron albo interesy osób trzecich, na które wynik postępowania ma bezpośredni wpływ. Zasada wynikająca z przytoczonego przepisu znajduje swoje zastosowanie w ściśle określonych przypadkach, a mianowicie, kiedy istnieją wątpliwości dotyczące treści przepisów prawa podatkowego, wątpliwości te mają taki charakter, że nie jest możliwe ich rozstrzygnięcie i wreszcie eliminacji wątpliwości musi towarzyszyć możliwość przyjęcia takiego rozwiązania, w którego efekcie podatnik odniesie korzyść. Z kolei odnosząc się do wniosków zawartych w skardze kasacyjnej sąd ten stanął na stanowisku, że wnioski skarżącej, z uwagi na sposób ich sformułowania, nie są wnioskami o przeprowadzenie dowodu z dokumentów. Stąd, jako nie spełniające wymogów określonych w art. 106 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm., dalej: "p.p.s.a."), nie podlegały rozpoznaniu. Wyrok ten w całości dostępny jest na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl (CBOSA).
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
