Brak podstaw do uznania szczególnej sytuacji przy umorzeniu świadczenia rodzinnego - Wyrok NSA z dnia 8 listopada 2024 r., sygn. I OSK 2719/23
Trudna sytuacja materialna osoby uprawnionej do świadczeń rodzinnych nie jest sama w sobie wystarczającą przesłanką do umorzenia nienależnie pobranych świadczeń; konieczne jest wykazanie 'szczególnie uzasadnionych okoliczności', które czynią sytuację życiową takiej osoby wyjątkową w kontekście innych uprawnionych do podobnych świadczeń.
Teza od Redakcji
Dnia 8 listopada 2024 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Monika Nowicka Sędziowie: sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka (spr.) po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2024 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej G. D. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 13 października 2022 r., sygn. akt II SA/Sz 761/22 w sprawie ze skargi G. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie z dnia [...] lipca 2022 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia nienależnie pobranego świadczenia rodzinnego 1. z urzędu prostuje oczywistą omyłkę pisarską w zaskarżonym wyroku w zakresie nazwiska skarżącego wpisując w miejsce słowa: "D." słowo: "D."; 2. oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 13 października 2022 r., II SA/Sz 761/22 oddalił skargę G. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie z dnia [...] lipca 2022 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia nienależnie pobranego świadczenia rodzinnego.
Powyższy wyrok zapadł w następujących okolicznościach sprawy:
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Szczecinie ww. decyzją z dnia [...] lipca 2022 r., po rozpatrzeniu odwołania G. D., utrzymało w mocy decyzję Burmistrza M. z dnia [...] marca 2022 r. nr [...] o odmowie umorzenia nienależnie pobranego świadczenia rodzinnego – świadczenia pielęgnacyjnego wypłaconego za okres od 28 grudnia 2021 r. do 31 stycznia 2022 r. W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia organ odwoławczy wyjaśnił, iż decyzją z dnia [...] lutego 2022 r. Burmistrz M. orzekł, iż świadczenie pielęgnacyjne wypłacone G. D. w okresie od 28 grudnia 2021 r. do 31 stycznia 2022 r. w kwocie 2.373,32 zł jest świadczeniem nienależnie pobranym oraz wezwał do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Po doręczeniu powyższej decyzji G. D. wystąpił o umorzenie nienależnie pobranego świadczenia w całości. Wnioskodawca oświadczył, że znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, albowiem utrzymuje się z renty inwalidzkiej, która wynosi 853,00 zł oraz zasiłku pielęgnacyjnego. Ponadto korzysta z pomocy w postaci dodatku mieszkaniowego. Ww. decyzją z dnia 25 marca 2022 r. Burmistrz M. odmówił umorzenia nienależnie pobranego świadczenia rodzinnego wskazując, iż nie została spełniona przesłanka "szczególnie uzasadnionych okoliczności". W odwołaniu od powyższej decyzji G. D. wskazał, że jest w trudnej sytuacji materialnej. Organ odwoławczy wskazał z kolei, że wnioskodawca ma 54 lata, prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe, pobiera rentę chorobową z ZUS, posiada średnie wykształcenie oraz legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Miesięczny dochód wnioskodawcy to 913,00 zł, na który składa się renta oraz zasiłek pielęgnacyjny. Korzysta także z dodatku mieszkaniowego w wysokości 206,39 zł. Powyższe dorowadziło organ odwoławczy do wniosku, iż dochód strony jest wyższy od ustawowego kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej obowiązującego na gruncie ustawy o pomocy społecznej. Po stronie wydatków wnioskodawcy stwierdzono kwotę 286 zł. W ocenie Kolegium sytuacja życiowa strony nie dawała podstaw do przyjęcia, iż zaistniały zdarzenia nieprzewidziane czy nagłe, które powodują, że strona nie jest w stanie ich sama rozwiązać. Wyjaśniono, iż sytuacja wnioskodawcy nie jest łatwa, jednakże nie kwalifikuje się jako "szczególna", tj. wyjątkowa na tle rodzin uprawnionych do świadczeń rodzinnych, a nie wszystkich innych rodzin. Chodzi bowiem o sytuacje nadzwyczajne, których nie sposób przewidzieć przy dochowaniu nawet najwyższej staranności, sytuacje nagłe, niespodziewane. Organ nadmienił też, że co do zasady do świadczeń rodzinnych uprawnione są jedynie osoby o niewysokich dochodach, spełniające tzw. kryterium dochodowe lub pozbawione możliwości zarobkowania. A zatem sama trudna sytuacja materialna danej rodziny nie uzasadnia umorzenia kwoty nienależnie pobranych świadczeń i jest to możliwe dopiero wówczas, gdy sytuacja rodziny będzie "szczególna" i to na tle rodzin uprawnionych do świadczeń rodzinnych, a nie względem wszystkich innych rodzin. Końcowo organ odwoławczy pouczył stronę o możliwości skorzystania z ulg w spłacie zobowiązania w postaci rozłożenia należności na raty czy odroczenia terminu spłaty.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
