Postanowienie NSA z dnia 9 stycznia 2025 r., sygn. III OZ 530/24
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Przemysław Szustakiewicz (spr.) po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2025 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia B.P. na zarządzenie Przewodniczącego Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 24 września 2024 r., sygn. akt II SAB/Rz 61/24 wzywające do uiszczenia opłaty kancelaryjnej w sprawie ze skargi B.P. na bezczynność Prezydenta [...] w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej postanawia: uchylić zaskarżone zarządzenie.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie, wyrokiem z dnia 9 lipca 2024 r., sygn. akt II SAB/Rz 61/24, uwzględnił skargę B.P. na bezczynność Prezydenta [...] w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej.
Od powyższego wyroku skargę kasacyjną wniósł Prezydent [...] w formie papierowej oraz skarżący za pośrednictwem ePUAP.
Przewodniczący Wydziału II WSA w Rzeszowie, zarządzeniem z dnia 24 września 2024 r., na podstawie art. 220 § 1 i (3a) w związku z art. 235a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r., poz. 1634 ze zm., dalej "P.p.s.a.") oraz § 1 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 czerwca 2019 r. w sprawie wysokości opłat kancelaryjnych pobieranych w sprawach sądowoadministracyjnych (Dz. U. poz. 1090), wezwał skarżącego do uiszczenia opłaty kancelaryjnej od odpisu skargi kasacyjnej, w wysokości 10 zł, w terminie 7 dni od dnia doręczenia odpisu zarządzenia, pod rygorem odrzucenia skargi kasacyjnej.
Z powyższym zarządzeniem nie zgodził się skarżący, wnosząc zażalenie i domagając się jego uchylenia. Zaskarżonemu zarządzeniu zarzucił naruszenie:
1. art. 74a § 10 P.p.s.a. poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że istnieje konieczność doręczenia organowi pisma (doręczonej elektronicznie skargi kasacyjnej) w formie papierowego odpisu (wydruku), podczas gdy w przypadku pism doręczanych organowi, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania zaskarżono, sąd przesyła pismo bezpośrednio do elektronicznej skrzynki podawczej podmiotu publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, a zatem zbędne jest sporządzanie papierowego odpisu dla organu, co potwierdza jednoznacznie orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i dotychczasowa praktyka Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie; w efekcie naruszenie art. 235a i art. 220 § 1 P.p.s.a. poprzez ich zastosowanie;
2. art. 220 § 1 i art. 235a P.p.s.a. poprzez ich błędne zastosowanie i wezwanie mnie do uiszczenia opłaty kancelaryjnej w kwocie 10 zł, podczas gdy sąd powinien mnie wezwać o uiszczenie opłaty kancelaryjnej "albo o doręczenie papierowego odpisu skargi kasacyjnej", a uwzględniając zasadę proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP) i całokształt regulacji P.p.s.a. w zakresie pism, samodzielne sporządzenie papierowych odpisów w znacznie mniejszym stopniu obciążałoby mnie finansowo, a jednocześnie w pełni czyniłoby zadość wymaganiu, by sąd dysponował papierowymi odpisami skargi kasacyjnej dla strony przeciwnej (organu), bowiem doręczenie papierowych odpisów przez skarżącego kasacyjnie jest równoważnym sposobem ze sporządzeniem takich odpisów przez sam sąd na - znacznie wyższy - koszt skarżącego kasacyjnie;
3. art. 141 § 4 w zw. z art. 167 P.p.s.a. poprzez nieustalenie w uzasadnieniu zarządzenia stanu sprawy, względnie niewyjaśnienie podstawy prawnej rozstrzygnięcia, a to niewskazanie podstaw ustalenia opłaty (przyjętej przez sąd liczby stron podlegających wydrukowi) i przeprowadzonych obliczeń, które przy zastosowaniu § 1 ust. 3 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości opłat kancelaryjnych pobieranych w sprawach sądowoadministracyjnych dały sądowi kwotę 10 zł, co czyni niemożliwym weryfikację poprawności ustalenia podstawy ustalenia opłaty i dokonanych obliczeń, podczas gdy ta jest prawdopodobnie ustalona błędnie.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Nie budzi wątpliwości, że Prezydent [...] posługuje się środkami komunikacji elektronicznej, stosownie do treści art. 16 ust. 1 i 1a w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2021 r., poz. 2070). W myśl natomiast art. 74a § 10 P.p.s.a. w przypadku pism doręczanych uczestniczącym w postępowaniu przed sądem prokuratorowi, Rzecznikowi Praw Obywatelskich i Rzecznikowi Praw Dziecka oraz organowi, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania zaskarżono, sąd przesyła pismo bezpośrednio do elektronicznej skrzynki podawczej podmiotu publicznego w rozumieniu ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, za urzędowym poświadczeniem odbioru. Sąd pierwszej instancji zobowiązany jest zatem, w świetle tego przepisu, dokonywać doręczeń wszelkich pism procesowych organowi bezpośrednio do elektronicznej skrzynki podawczej (za pośrednictwem platformy ePUAP). Brak jest przy tym podstaw do doręczania organowi korespondencji w formie papierowej za pośrednictwem operatora pocztowego, tak z inicjatywy Sądu, jak i na ewentualny wniosek organu/jego pełnomocnika (patrz postanowienie NSA z dnia 3 lutego 2022 r., III OZ 30/22). Podkreślić należy, że obowiązek doręczania organowi pism za pośrednictwem platformy ePUAP nie został wyłączony w zależności od tego czy organ ustanowił pełnomocnika. Nawet więc w przypadku reprezentowania organu przez pełnomocnika, gdy pełnomocnik ten nie wskaże swojego adresu ePUAP, sądy administracyjne zobowiązane są do dokonywania doręczeń na adres ePUAP organu.
Z akt sprawy wynika, że Sąd pierwszej instancji przesłał na adres ePUAP organu wyrok wraz z uzasadnieniem. Pierwszym pismem sporządzonym przez pełnomocnika organu była skarga kasacyjna, która została sporządzona w formie papierowej. W jej treści pełnomocnik nie wskazał swojego adresu ePUAP, natomiast podał adres organu ("skarżący: Prezydent [...], ul. [...], reprezentowany przez pełnomocnika adwokata P.S."). W okolicznościach niniejszej sprawy nie miało więc znaczenia, że pełnomocnik organu wniósł skargę kasacyjną w formie papierowej za pośrednictwem operatora pocztowego, wskazując adres organu. Skoro bowiem w postępowaniu przed sądem administracyjnym organowi nie przysługuje możliwość wyboru sposobu doręczania mu pism, to Sąd pierwszej instancji, w sytuacji gdy pełnomocnik organu w treści skargi kasacyjnej podaje adres organu, to doręczanie korespondencji sądowej takiemu pełnomocnikowi podlega rygorom określonym dla pism doręczanych organowi, w tym obowiązkowi doręczania pism na adres elektronicznej skrzynki podawczej (art. 74a § 10 P.p.s.a.), wskazując jako adresata pełnomocnika organu (postanowienie NSA z dnia 22 marca 2023 r., II GZ 59/23).
Powyższe oznacza, że Sąd pierwszej instancji nie miał podstaw do doręczania pełnomocnikowi organu korespondencji w formie papierowej za pośrednictwem operatora pocztowego, a tym samym nie miał podstaw do wzywania skarżącego do uiszczenia opłaty kancelaryjnej za wydruk odpisu skargi kasacyjnej, lecz obowiązany był przesłać złożoną przez skarżącego skargę kasacyjną w formie dokumentu elektronicznego do elektronicznej skrzynki podawczej organu, wskazując jako adresata pełnomocnika organu.
Odnosząc się do twierdzenia skarżącego zawartego w zarzucie drugim zażalenia, że sąd powinien wezwać skarżącego o uiszczenie opłaty kancelaryjnej "albo o doręczenie papierowego odpisu skargi kasacyjnej", należy zwrócić uwagę, że z treści art. 47 § 3 zdanie drugie P.p.s.a. wprost wynika, że to Sąd sporządza kopie dokumentów elektronicznych w postaci uwierzytelnionych wydruków w celu doręczania ich stronom, które nie stosują środków komunikacji elektronicznej do odbioru pism. Za tę zaś czynność Sąd pobiera opłatę kancelaryjną, którą obowiązana jest uiścić strona skarżąca. Oznacza to, że sąd nie ma podstaw do wzywania strony skarżącej o nadesłanie dokumentów elektronicznych w formie papierowej.
Z uwagi na uwzględnienie zażalenia niezasadne jest odnoszenie się do zarzutu naruszenia art. 141 § 4 w zw. z art. 167 P.p.s.a. poprzez niewskazanie podstaw ustalenia opłaty (przyjętej przez sąd liczby stron podlegających wydrukowi) i przeprowadzonych obliczeń pozwalających na weryfikację poprawności ustalenia opłaty.
Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 § 1 w zw. z art. 197 § 2 i art. 198 P.p.s.a. orzekł jak w postanowieniu.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
