Nabycie nieruchomości przez gminę z mocy prawa w wyniku komunalizacji - Wyrok NSA z dnia 28 maja 2024 r., sygn. I OSK 463/21
Nieruchomość nabyta na rzecz Skarbu Państwa przed dniem 1 sierpnia 1985 r. na podstawie umowy i nieoddana w zarząd decyzją administracyjną, należy do terenowych organów administracji państwowej i podlega komunalizacji na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy wprowadzającej ustawę o samorządzie terytorialnym.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Piotr Niczyporuk Sędziowie: sędzia NSA Piotr Przybysz sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka (spr.) Protokolant: starszy sekretarz sądowy Aleksandra Białek po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2024 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Gminy Miejskiej Ż. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 sierpnia 2020 r., sygn. akt I SA/Wa 1193/20 w sprawie ze skargi Spółki [...] S.A. w B. na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] kwietnia 2020 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nabycia z mocy prawa z dniem 27 maja 1990 r. prawa własności nieruchomości 1.uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę; 2.zasądza od Spółki [...] S.A. w B. na rzecz Gminy Miejskiej Ż. kwotę 600 (sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 18 sierpnia 2020 r., I SA/Wa 1193/20 w sprawie ze skargi Spółki [...] S.A. w B. na decyzję Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej z dnia [...] kwietnia 2020 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nabycia z mocy prawa z dniem 27 maja 1990 r. prawa własności nieruchomości: uchylił zaskarżoną decyzję oraz decyzję Wojewody Śląskiego z dnia [...] maja 2019 r. nr [...] (pkt 1.) i rozstrzygnął o kosztach postępowania sądowego (pkt 2.).
Powyższy wyrok zapadł w następujących okolicznościach sprawy:
Decyzją z dnia [...] maja 2019 r. nr [...] Wojewoda Śląski stwierdził nabycie przez Gminę Ż. z mocy prawa z dniem 27 maja 1990 r. nieodpłatnie własności nieruchomości państwowych, położonych w granicach administracyjnych Miasta Ż., w obrębie ewidencyjnym nr [...], oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki: nr [...] o powierzchni 0,0017 ha, nr [...] o powierzchni 0,0048 ha, nr [...] o powierzchni 0,0159 ha, nr [...] o powierzchni 0,0090 ha, nr [...] o powierzchni 0,0179 ha, nr [...] o powierzchni 0,0049 ha, nr [...] o powierzchni 0,0371 ha, nr [...] o powierzchni 0,0079 ha, nr [...] o powierzchni 0,0633 ha oraz nr [...] o powierzchni 0,1363 ha, objętych księgą wieczystą nr [...] prowadzoną przez Sąd Rejonowy w [...]. Odwołanie od powyższej decyzji złożyła Spółka [...] S.A. z siedzibą w B. Przywołaną powyżej decyzją z dnia [...] kwietnia 2020 r. Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa utrzymała w mocy decyzję organu I instancji. Komisja wskazała, że podstawę materialnoprawną zaskarżonej decyzji stanowi art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 10 maja 1990 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U.1990.32.191 ze zm.), dalej jako "u.p.w.", zgodnie z którym, jeżeli dalsze przepisy nie stanowią inaczej, mienie ogólnonarodowe (państwowe) należące do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego staje się w dniu wejścia w życie tej ustawy z mocy prawa mieniem właściwych gmin. Tym samym decydujące znaczenie dla komunalizacji następującej z mocy prawa ma stan faktyczny i prawny mienia państwowego istniejący w dniu 27 maja 1990 r. W ocenie Komisji, o przynależności mienia do terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego decydowała treść art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz.U.1989.14.74 ze zm.), dalej jako "u.g.g.", zgodnie z którym terenowe organy administracji państwowej zarządzały gruntami, które nie zostały oddane w zarząd, użytkowanie lub użytkowanie wieczyste. Z przepisu tego wynikało, że nieruchomości, które nie zostały przez terenowy organ administracji państwowej rozdysponowane w sposób tam określony "należały" do tego organu niezależnie od tego jaki podmiot faktycznie władał danym mieniem. Komisja wskazała także, że za nieruchomość "nie należącą" do terenowego organu administracji można uznać tylko taką nieruchomość, która w dniu 27 maja 1990 r. była w sposób prawem przewidziany oddana w zarząd lub użytkowanie państwowej jednostce organizacyjnej. W owym czasie ustanowienie zarządu wymagało stosownej formy prawnej, tj. przedłożenia właściwemu wojewodzie odpisu decyzji lub umowy, o których mowa w art. 38 ust. 2 u.g.g. Komisja przywołała orzeczenia sądów administracyjnych wydane w zbliżonym co do istoty do niniejszej sprawy stanie faktycznym i wskazała, że nie dostrzega wcześniejszego, w stosunku do art. 38 u.g.g., przepisu szczególnego, w świetle którego mogło dojść do skutecznego nabycia przez przedsiębiorstwo państwowe zarządu tylko na podstawie umowy sprzedaży spornej nieruchomości. Ponadto, istnienia zarządu nie można domniemywać, a Spółka [...] S.A. nie wykazała zarządu ww. nieruchomością. Podsumowując Komisja podniosła, że wynik postępowania komunalizacyjnego nie będzie miał wpływu na sferę praw i obowiązków ww. Spółki. Taki wpływ może mieć natomiast wynik postępowania prowadzonego w trybie art. 200 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U.2018.121 ze zm.), dalej jako "u.g.n.". Postępowanie to zostało już wszczęte i aktualnie jest zawieszone z uwagi na niniejsze postępowanie.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
