Wyrok NSA z dnia 18 czerwca 2024 r., sygn. I OSK 2442/20
Dnia 18 czerwca 2024 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Karol Kiczka (spr.) Sędziowie: sędzia NSA Monika Nowicka sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka Protokolant: starszy asystent sędziego Anna Kuklińska po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2024 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skarg kasacyjnych [...] i [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 listopada 2019 r., sygn. akt I SA/Wa 257/19 w sprawie ze skarg [...] i [...] na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 grudnia 2018 r., nr GZ.rn.625.99.2018 w przedmiocie reformy rolnej I. uchyla zaskarżony wyrok, II. uchyla zaskarżoną decyzję, III. zasądza od Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na rzecz [...] kwotę 1257 (jeden tysiąc dwieście pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego, IV. zasądza od Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na rzecz [...] kwotę 1137 (jeden tysiąc sto trzydzieści siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 28 listopada 2019 r., sygn. akt I SA/Wa 257/19 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargi [...] i [...] na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 grudnia 2018 r. nr GZ.rn.625.99.2018 w przedmiocie reformy rolnej.
Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.
W dniu 16 maja 2011 r. [...] i [...] zwrócili się do Wojewody Podlaskiego z wnioskiem o stwierdzenie, że 31,8993 ha gruntów obejmujących 44 wyszczególnione działki ewidencyjne, położone na terenie miasta Supraśl i stanowiące dawniej część majątku ,, [...] ", nie podpadały pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz.U. z 1945 r. Nr 3, poz. 13, ze zm.). Wojewoda Podlaski decyzją z dnia 18 stycznia 2012 r., stwierdził w pkt 1, że określone działki nie podpadały pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu, a w pkt 2, że określone działki podpadały pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, po rozpatrzeniu odwołań [...] i [...], decyzją z dnia 23 kwietnia 2012 r., uchylił w całości tę decyzję. Ponownie rozpoznając sprawę Wojewoda Podlaski decyzją z dnia 28 sierpnia 2012 r. 1) stwierdził, że działki oznaczone nr geod.: nr [...] o pow. 0,5567 ha, nr [...] o pow. 0,1702 ha, nr [...] o pow. 1,4833 ha wraz z budynkami oraz nr [...] o pow. 0,3041 ha, wchodzące w skład majątku "[...] ", nie podpadały pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu; 2) stwierdził, że pozostałe działki wchodzące w skład omawianej nieruchomości majątku "[...] ", podpadały pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzją z dnia 20 listopada 2013 r., po rozpatrzeniu odwołań [...] i [...] - uchylił pkt 2 kwestionowanej decyzji w części dotyczącej działki nr [...] o powierzchni 0,2951 ha oraz działki nr [...] o powierzchni 0,1846 ha (pkt 1) oraz stwierdził, że działki wskazane w ww. pkt 1 nie podpadały pod działanie art. 2 ust. 1 lit. e dekretu (pkt 2) a także utrzymał w mocy pkt 2 kwestionowanej decyzji w pozostałym zakresie (pkt 3). Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 26 stycznia 2015 r., sygn. akt I SA/Wa 164/14: 1) ze skargi [...] i [...] uchylił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej punktu 3; 2) stwierdził, że zaskarżona decyzja w zakresie opisanym w punkcie pierwszym sentencji wyroku nie podlega wykonaniu; 3) oddalił skargę Powiatu Białostockiego, 4) zasądził od Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na rzecz skarżących [...] i [...] solidarnie kwotę 440 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego. Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 20 lutego 2018 r., sygn. akt I OSK 3329/15 - po rozpoznaniu skarg kasacyjnych - orzekł: 1) ze skargi kasacyjnej Powiatu Białostockiego o uchyleniu pkt 3 zaskarżonego wyroku oraz punktów 1 i 2 decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 listopada 2013 r. w zakresie działki o numerze geodezyjnym [...], 2) o oddaleniu skargi kasacyjnej Powiatu Białostockiego w pozostałym zakresie, 3) ze skargi kasacyjnej Polskiego Koncernu Naftowego "Orlen" SA z siedzibą w Płocku o uchyleniu punktów l i 2 zaskarżonego wyroku w zakresie odnoszącym się do działki o numerze geodezyjnym [...] i o oddaleniu skargi [...] i [...] w tym zakresie, 4) o oddaleniu skargi Polskiego Koncernu Naftowego "Orlen" SA z siedzibą w Płocku w pozostałym zakresie odnoszącym się do punktów 1 i 2 zaskarżonego wyroku oraz o oddaleniu skargi kasacyjnej Polskiego Koncernu Naftowego "Orlen" SA z siedzibą w Płocku w zakresie pkt 4 zaskarżonego wyroku, 5) ze skargi kasacyjnej Federacji Związków Zawodowych Pracowników Gospodarki Komunalnej i Terenowej w Polsce o uchyleniu punktu 1 zaskarżonego wyroku w zakresie odnoszącym się do działki o numerze geodezyjnym [...] i o oddaleniu skargi [...] i [...] w tym zakresie, 6) o odstąpieniu od zasądzenia kosztów postępowania sądowego w całości. Następnie Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi zaskarżoną do Sądu decyzją - po rozpatrzeniu odwołania [...] i [...] od decyzji Wojewody Podlaskiego z dnia 28 sierpnia 2012 r., w części dotyczącej pkt 2 – utrzymał w mocy pkt 2 decyzji Wojewody Podlaskiego z wyłączeniem działek ewidencyjnych nr [...] o pow. 0,2951 ha, nr [...] o pow. 0,5587 ha oraz nr [...] o pow. 0,9354 ha, położonych w Supraślu, gm. Supraśl, powiat białostocki. Zdaniem organu odwoławczego na obecnym etapie sprawy do rozpatrzenia pozostało odwołanie [...] i [...] od punktu 2 decyzji Wojewody Podlaskiego z dnia 28 sierpnia 2012 r. z wyłączeniem działek ewidencyjnych: nr [...] (w tym zakresie NSA oddalił skargę na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 listopada 2013 r.), nr [...] (w tym zakresie NSA oddalił skargę na decyzję Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 listopada 2013 r.) i nr [...] (w tym zakresie decyzja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 listopada 2013 r. nie została w ogóle zaskarżona). Minister wskazał, że majątek ziemski w Supraślu stanowił własność [...], którego aktualnymi następcami prawnymi są [...] i [...]. W opinii organu odwoławczego istota sporu sprowadza się do ustalenia, czy nieruchomość [...] lit. B, stanowiąca własność [...] została przed II wojną światową objęta zatwierdzonym planem parcelacji na działki budowlane. Zatwierdzenie takiego planu wyłącza bowiem nieruchomość spod zakresu przedmiotowego art. 2 ust. 1 lit. e dekretu, na co zwrócił uwagę Trybunał Konstytucyjny w uchwale z 19 września 1990 r. (sygn. akt W 3/89). W decyzji z dnia 20 listopada 2013 r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi zauważył, iż nie zachował się plan nieruchomości [...] lit. B, który miał być sporządzony w 1922 r. przez mierniczego przysięgłego [...] i brak jest jakiejkolwiek wzmianki o jego zatwierdzeniu, w szczególności w aktach notarialnych mających za przedmiot sprzedaż poszczególnych działek z tego majątku. Przy czym Minister podkreślił, że znaczny upływ czasu powoduje, iż nie zachowały się wszystkie dokumenty, jednak - jak dowodził Wojewódzki Sąd Administracyjny - skuteczne dokonanie wielu czynności notarialnych przemawia za przyjęciem, że działania te były zgodne z prawem, tj. oparte były o zatwierdzony plan parcelacji. Z kolei, zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego - nie można ustalić, jakie działki obejmował sporządzony w 1922 r. plan parcelacyjny, a w konsekwencji czy działki objęte wnioskiem były również objęte planem parcelacji. Naczelny Sąd Administracyjny zauważył również, iż istnieje wątpliwość, czy dokument parcelacyjny mierniczego [...] z 1922 r. może być uznany za akt parcelacyjny w rozumieniu przepisów rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 kwietnia 1927 r. o rozbudowie miast (Dz.U. Nr 42, poz. 372, ze zm.), skoro został sporządzony pięć lat przed wejściem w życie powołanego rozporządzenia, a treść tego planu nie jest znana. Minister wskazał, że działki ewidencyjne objęte postępowaniem odwoławczym uwidocznione są w kompleksach I, II, III, VI i VIII, wyznaczonych w dokumentacji geodezyjno-prawnej sporządzonej przez geodetę uprawnionego [...]. Na planie klasyfikacyjnym do celów podatkowych z 1936/1937 r. całe te kompleksy oznaczone są jako grunty orne bądź łąki. Grunty orne i łąki zaliczane były do użytków rolnych. Ze względu na swój charakter mogły być przeznaczone na cele reformy rolnej wskazane w art. I ust. 2 lit. a-c dekretu. W opinii Ministra przynajmniej część gruntów została w ten sposób wykorzystana. Pismo Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku do Ministerstwa Rolnictwa z dnia 3 sierpnia 1959 r. (karta 11 tomu 1 dokumentacji) dotyczące gruntów stanowiących b. własność [...] znajdujących się w Supraślu, wskazuje się, że 45,594 ha rozparcelowano zgodnie z dekretem o przeprowadzeniu reformy rolnej. W tym samym piśmie podano, że 14,100 ha przewidziano na rozbudowę miasta w formie osiedla robotniczego, a 30,957 ha posiada szkoła rolnicza, a zatem spełniono cele z art. 1 ust. 2 lit. d i e dekretu. W konsekwencji Minister uznał, że działki wymienione w pkt 2 decyzji Wojewody Podlaskiego (z wyłączeniem działek ewidencyjnych nr [...] o pow. 0,2951 ha, nr [...] o pow. 0,5587 ha oraz nr [...] o pow. 0,9354 ha) podpadały pod przepisy dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej, a zaskarżona decyzja Wojewody Podlaskiego zasługuje na utrzymanie w mocy w tym zakresie.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
