Wyrok NSA z dnia 23 lipca 2024 r., sygn. III FSK 1389/23
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jacek Pruszyński, Sędzia NSA Bogusław Dauter, Sędzia WSA (del.) Agnieszka Olesińska (sprawozdawca), po rozpoznaniu w dniu 23 lipca 2024 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej P. N. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 30 maja 2023 r. sygn. akt I SA/Po 850/22 w sprawie ze skargi P. N. na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 września 2022 r. nr 3001-IEE.711.278.2022 w przedmiocie egzekucji świadczeń pieniężnych 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od P. N. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu kwotę 360 (słownie: trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
|III FSK 1389/23 | |
UZASADNIENIE
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 maja 2023 r., sygn. akt I SA/Po 850/22 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę P. N. (dalej jako: skarżący) na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 września 2022 r. w przedmiocie ustalenia ceny nabycia nieruchomości.
Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu wskazał, że przedmiotem skargi w niniejszej sprawie było postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu, utrzymujące w mocy postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w G. z 25 lipca 2022 r. w sprawie wysokości ceny nabycia nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w G. prowadzi księgę wieczystą KW nr [...]. Dodał, że cena została ustalona przez organ egzekucyjny zgodnie z art. 110n § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 479, zwanej dalej: u.p.e.a.), na kwotę 472.000,00 zł. Kwota ta odpowiadała wartości zajętej nieruchomości określonej przez rzeczoznawcę majątkowego M. R. w operacie szacunkowym sporządzonym 19 marca 2022 r.
WSA w Poznaniu podkreślił, że operat szacunkowy jest dokumentem zawierającym oceny i informacje oparte na wiedzy specjalistycznej, a ponadto pochodzi od osoby wykonującej zawód zaufania publicznego. W konsekwencji, zakwestionowanie operatu szacunkowego przez organ administracji publicznej lub sąd administracyjny jest dopuszczalne, ale wyłącznie w wyjątkowych i oczywistych wypadkach, jeżeli zostanie wykazane, że przy sporządzaniu operatu doszło do naruszenia prawa albo operat zawiera ewidentne błędy, które dyskwalifikują jego walory dowodowe. Należy przy tym mieć na uwadze, że ustanowioną przepisem art. 77 i 80 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2023 r., poz. 775, dalej jako: k.p.a.) zasadę swobodnej oceny dowodów organu podatkowego modyfikuje art. 157 ust. 1 ustawy z dnia 21sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2023 r., poz. 344, dalej jako: u.g.n.). Podkreślił, że poza zakresem analizy i oceny organów administracji, jak i sądów administracyjnych, była zatem kwestia merytorycznej zasadności wyboru metody i techniki szacowania nieruchomości. Rzeczoznawca majątkowy ma swobodę w wyborze właściwego podejścia oraz metody i techniki szacowania, uwzględniając w szczególności cel wyceny, rodzaj i położenie nieruchomości, przeznaczenie w planie miejscowym, stan nieruchomości oraz dostępne dane o cenach, dochodach i cechach nieruchomości podobnych. Dotyczy to także wyboru nieruchomości podobnych, nadających się do szacunku przy zastosowaniu odpowiednich współczynników korygujących. Nie oznacza to oczywiście, że opinia biegłego nie podlega jakiejkolwiek ocenie i musi być każdorazowo wykorzystana w danej sprawie przez bezkrytyczne przyjęcie wynikających z niej wniosków. WSA w Poznaniu podał, że w niniejszej sprawie, organ egzekucyjny dokonał oceny operatu szacunkowego sporządzonego 19 marca 2022 r. przez rzeczoznawcę majątkowego M. R. pod względem formalnym stwierdzając, że został on sporządzony prawidłowo. Stąd też stanowił on podstawę ustalenia ceny nabycia nieruchomości, zgodnie z przepisem art. 110n § 2 u.p.e.a. W ocenie sądu pierwszej inastancji, Naczelnik Urzędu Skarbowego w G. zasadnie uznał przedłożony przez rzeczoznawcę operat za rzetelny oraz respektujący reguły wynikające z ustawy o gospodarce nieruchomościami i aktów wykonawczych do ustawy (rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 2014 r. w sprawie szczegółowego sposobu przeprowadzenia opisu i oszacowania wartości nieruchomości (Dz. U. z 2014 r. poz. 742). Zdaniem WSA w Poznaniu biegły w przedmiotowej sprawie dopełnił nie tylko warunków formalnych związanych z przedłożeniem operatu, ale też precyzyjnie opisał i umotywował przyjęte założenia oraz zastosowaną metodologię pracy. W tych realiach organ nie był uprawniony, aby kwestionować wyliczoną przez niego wartość. W toku prowadzonego postępowania organ egzekucyjny, zwrócił się do rzeczoznawcy majątkowego M. R., który sporządził operat szacunkowy nieruchomości dla potrzeb Urzędu Skarbowego w G., z prośbą o wyjaśnienie rozbieżności w ustalonej szacunkowej cenie nieruchomości w stosunku do operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego A. M. . M. R. w piśmie z 12 lipca 2022 r. wskazał, że wobec braku konkretnie sprecyzowanych przez stronę zarzutów, pytań i niejasności, nie jest w stanie uzupełnić sporządzonej opinii oraz złożyć wyjaśnień. Za błędne, bezpodstawne i nie stanowiące jakiejkolwiek wartości merytorycznej uznał argumenty strony dotyczące nierzetelnego i niefachowego sporządzenia operatu szacunkowego, a także określenia wartości jako nierynkowej i zawyżonej. WSA w Poznaniu dodał, że w ocenie rzeczoznawcy, operat szacunkowy sporządzony przez innego rzeczoznawcę majątkowego dla potrzeb własnych zobowiązanego nie był przedmiotem w niniejszej sprawie i nie mógł być w niej wykorzystany. Dlatego też porównanie obu operatów nie mogło mieć w sprawie zastosowania. Wskazał on także na brzmienie art. 157 ust. 2 u.g.n., w myśl którego sporządzenie przez innego rzeczoznawcę majątkowego wyceny tej samej nieruchomości w formie operatu szacunkowego nie może stanowić podstawy oceny prawidłowości sporządzenia pierwotnego operatu szacunkowego. Sąd pierwszej instancji podkreślił, że w orzecznictwie zasadnie się podkreśla, iż należy odróżnić ocenę wiarygodności dowodowej operatu szacunkowego od oceny prawidłowości tego operatu. Podważenie metody wyceny prawidłowości zastosowanych w operacie szacunkowym współczynników korygujących, czy przyjętych nieruchomości do porównania mogłoby nastąpić w ramach oceny dokonywanej przez organizację zawodową rzeczoznawców majątkowych, na podstawie art. 157 ust. 1 i 1a u.g.n. Samo subiektywne przekonanie strony o nieprawidłowości sporządzonej wyceny nieruchomości, jeżeli nie jest potwierdzone obiektywnie weryfikowalnymi dowodami, jest niewystarczające dla skutecznego podważenia jego wiarygodności. Dlatego też nie było podstaw do zakwestionowania sporządzonego na potrzeby postępowania egzekucyjnego operatu szacunkowego, skoro żaden z zarzutów zgłaszanych do operatu i profesjonalizmu działania biegłego nie został przez skarżącego uzasadniony i podzielony przez organ. Podkreślił także, że o wyborze podejścia i metody szacowania nieruchomości decyduje wyłącznie rzeczoznawca. W zakresie jego wiedzy specjalnej pozostaje dobór nieruchomości podobnych do porównań. Zdefiniowanie rynku, jego obszaru i analiza to również wiedza specjalna o charakterze ekonomicznym, a nie prawnym. Reasumując, w ocenie sądu pierwszej instancji, sporządzony przez rzeczoznawcę majątkowego operat szacunkowy z 19 marca 2022 r. należało uznać za prawidłowy pod względem formalnym, a rozumowanie w nim przedstawione jest spójne i logiczne. Operat jest zupełny i nie zawiera nieścisłości. Zatem stosownie do zasad postępowania dowodowego, organ egzekucyjny prawidłowo uznał go za wiarygodny dowód w przedmiotowej sprawie i na podstawie tych ustaleń określił cenę nabycia nieruchomości. Wyrok ten w całości dostępny jest na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl (CBOSA).
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
