Świadczenie pielęgnacyjne a brak niepełnosprawności współmałżonka osoby wymagającej opieki - Wyrok NSA z dnia 17 kwietnia 2024 r., sygn. I OSK 648/23
Warunkiem przyznania świadczenia pielęgnacyjnego osobie, na której ciąży obowiązek alimentacyjny względem niepełnosprawnego krewnego, jest legitymowanie się przez współmałżonka osoby wymagającej opieki orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dnia 17 kwietnia 2024 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Iwona Bogucka Sędziowie: sędzia NSA Piotr Przybysz sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka (spr.) po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2024 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. C. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 1 grudnia 2022 r., sygn. akt II SA/Sz 438/22 w sprawie ze skargi A. C. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] marca 2022 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 1 grudnia 2022 r., II SA/Sz 438/22 oddalił skargę A. C.na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia 17 marca 2022 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego.
Powyższy wyrok zapadł w następujących okolicznościach sprawy:
Burmistrz D., powołując się na przepisy art. 17 ust. 1a, ust. 1b, ust. 5 pkt 2 lit. a), art. 23 ust. 2, art. 24 ust. 1 i art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U.2020.111 ze zm.), dalej jako "u.ś.r.", decyzją z dnia 7 grudnia 2021 r. odmówił przyznania A. C. prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad ojcem J. L. W uzasadnieniu decyzji organ podał, że przyczyną odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego jest niespełnienie przesłanek wymienionych w art. 17 ust. 1 b u.ś.r., bowiem niepełnosprawność J. L. istnieje od 81. roku życia. J. L. pozostaje ponadto w związku małżeńskim z C. L., która nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. A. C. złożyła odwołanie od ww. decyzji organu I instancji. W wyniku rozpoznania sprawy na skutek złożonego odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] decyzją z dnia [...] marca 2022 r. nr [...] utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu decyzji Kolegium wskazało, że przepis art. 17 ust. 1 b u.ś.r. został poddany kontroli Trybunału Konstytucyjnego, który wyrokiem z dnia 21 października 2014 r., K 38/13 orzekł, że przepis ten w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną, po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie, ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Odwołując się do wyroków sądów administracyjnych analizujących znaczenie tego orzeczenia. Kolegium stwierdziło, że należałoby uwzględnić niekonstytucyjność przedmiotowego przepisu i rozpoznać wniosek z pominięciem kryterium wieku, w jakim powstała niepełnosprawność osoby dorosłej. Kolegium dostrzegając wadliwość zaskarżonej decyzji w powyższym zakresie zauważyło jednocześnie, że z akt sprawy wynika, iż osoba wymagająca opieki, tj. J. L., pozostaje w związku małżeńskim z C. L., która nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, lecz posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym. Organ uznał, że wystąpiła w takiej sytuacji negatywna przesłanka do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego wynikająca z art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a) u.ś.r. Kolegium podkreśliło, że powołane przepisy mają charakter bezwzględnie obowiązujący, a decyzje na ich podstawie wydawane, charakter tzw. decyzji związanych. Organy administracji nie mają zatem możliwości przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, gdyż świadczenie to nie przysługuje i przy orzekaniu nie mogą brać pod uwagę żadnych szczególnych okoliczności istniejących w sprawie – nie działają bowiem w ramach uznania administracyjnego.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
