Wyrok NSA z dnia 12 marca 2024 r., sygn. I OSK 379/23
Dnia 12 marca 2024 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędziowie: sędzia NSA Monika Nowicka sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka (spr.) po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2024 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej B. L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 17 listopada 2022 r., sygn. akt IV SA/Wr 76/22 w sprawie ze skargi B.L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] grudnia 2021 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wyrokiem z dnia 17 listopada 2022 r., IV SA/Wr 76/22 oddalił skargę B. L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] grudnia 2021 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.
Powyższy wyrok zapadł w następujących okolicznościach sprawy:
Postępowanie w sprawie wszczęte zostało wnioskiem B. L. (dalej: strona, skarżąca) z dnia 30 sierpnia 2021 r., o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad mężem R. L. (dalej: mąż, strony, skarżącej). Decyzją z dnia [...] września 2021 r., nr [...], wydaną z powołaniem się na przepisy art. 17 ust. 1b, ust. 5 pkt 1 lit. a, ust. 5 pkt 2 lit. a, art. 20 ust. 2, ust.3 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U.2020.111 ze zm.), dalej jako "u.ś.r.", Burmistrz Miasta Ś. odmówił przyznania stronie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad jej mężem. W sprawie ustalono, że wnioskodawczyni ma 58 lat, nie pracuje, mieszka i prowadzi wspólne gospodarstwo domowe ze swoim mężem i z 16 letnim synem O. L. Mąż wnioskodawczyni jest rencistą, w wyniku wypadku komunikacyjnego cierpi na porażenie czterokończynowe, ma założoną rurkę tracheotomijną. Jest osobą leżącą, wszystkich czynnościach życia codziennego wymagającą stałej opieki i pomocy m.in. w zachowaniu higieny osobistej, jedzeniu, zmianie pampersów, odsysaniu rurki tracheotomijnej. Opiekę nad nim sprawuje całodobowo jego żona. Mąż strony legitymuje się orzeczeniem Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia [...] lutego 2018 r. nr [...], zaliczającym go do stopnia znacznego niepełnosprawności na okres do dnia 28 lutego 2023 r. ze wskazaniem, że niepełnosprawność istnieje od 29 sierpnia 2008 r., a ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 15 października 2008 r. W orzeczeniu wskazano na konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Organ I instancji zauważył, że mąż strony urodził się 31 sierpnia 1974 r., a znaczny stopień niepełnosprawności posiada od 15 października 2008 r., natomiast niepełnosprawność istnieje od 29 sierpnia 2008 r. czyli od 34. roku życia. Przytoczył treść art. 17 ust. 1b u.ś.r. , zgodnie z którym świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała: 1) nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub 2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia. Z powyższego – zdaniem organu I instancji – wynika, że osoba, która wymaga opieki nie spełnia żadnej z powyższych przesłanek, a więc nie przysługuje jej świadczenie pielęgnacyjne. W dalszej kolejności organ I instancji powołał się na art. 17 ust. 5 pkt 2 lit a u.ś.r., wedle którego świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli: osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Wskazał też, że od dnia 10 lipca 2020 r. do chwili obecnej strona posiada prawo do świadczenia przedemerytalnego, wobec tego świadczenie rodzinne nie przysługuje. W tym zakresie organ wskazał, że stosownie do art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a u.ś.r., świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym. Końcowo organ I instancji przytoczył tezę z najnowszego orzecznictwa sądów administracyjnych, wedle której świadczenie pielęgnacyjne może być przyznane, gdy opiekun osoby niepełnosprawnej zaniecha podjęcia pracy lub z niej rezygnuje. Powodem zaprzestania czy niepodjęcia pracy jest opieka nad osobą z niepełnosprawnością i powstały z tego tytułu uszczerbek w jego sytuacji majątkowej. Występuje tutaj nierozerwalny związek, który stanowi podstawę do przyznania tego świadczenia (ratio legis). Przesłanka posiadania ustalonego prawa do emerytury w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego, w myśl art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a u.ś.r., stanowi przeszkodę w zakresie przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
