Wyrok NSA z dnia 5 marca 2024 r., sygn. I OSK 482/23
Dnia 5 marca 2024 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędziowie: sędzia NSA Monika Nowicka sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka (spr.) po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2024 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 13 grudnia 2022 r., sygn. akt II SA/Gd 732/22 w sprawie ze skargi G. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] czerwca 2022 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę kasacyjną.
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 13 grudnia 2022 r., II SA/Gd 732/22 w sprawie ze skargi G. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w G. z dnia [...] czerwca 2022 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego, uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ja decyzję Burmistrza K. z dnia [...] stycznia 2022 r. nr [...] (pkt 1.) oraz rozstrzygnął o kosztach postępowania sądowego (pkt 2.).
Powyższy wyrok zapadł w następujących okolicznościach sprawy:
W dniu 27 marca 2019 r. G. K. złożyła do Burmistrza K. wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z opieką sprawowaną nad niepełnosprawnym w stopniu znacznym mężem – Z. K. Burmistrz K. decyzją z dnia [...] kwietnia 2019 r. odmówił wnioskodawczyni przyznania świadczenia pielęgnacyjnego wskazując, że nie została spełniona przesłanka z art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U.2022.615 ze zm.), dalej jako "u.ś.r.", która uzależnia ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego od momentu powstania niepełnosprawności. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w G. decyzją z dnia [...] sierpnia 2019 r. nr [...] uchyliło powyższą decyzję w całości i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji. Kolegium wskazało, że Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 21 października 2014 r., K 38/13 uznał przepis art. 17 ust. 1b u.ś.r. w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, za niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Jednocześnie, zwłaszcza w kontekście powszechnego stanowiska sądów administracyjnych co do zakresu stosowania wyroku Trybunału Konstytucyjnego, organ I instancji zobowiązany został do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego dla ustalenia, czy skarżąca sprawuje stałą i osobistą opiekę nad osobą niepełnosprawną i czy zachodzi związek przyczynowo-skutkowy między rezygnacją przez skarżącą z zatrudnienia lub jego niepodejmowaniem a koniecznością zapewnienia opieki nad niepełnosprawnym w stopniu znacznym małżonkiem. Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, w ramach którego w dniu 4 października 2019 r. przeprowadzony został wywiad środowiskowy, Burmistrz K. decyzją z dnia [...] stycznia 2020 r. ponownie odmówił przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, powołując się na art. 17 ust. 1b u.ś.r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w G. decyzją z dnia [...] listopada 2020 r. nr [...] uchyliło powyższą decyzję w całości i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji. Zdaniem Kolegium na podstawie zgromadzonego przez organ pierwszej instancji materiału dowodowego nie można stwierdzić, że zachodzi związek przyczynowo-skutkowy między brakiem aktywności zawodowej wnioskodawczyni a wymogiem sprawowania przez nią opieki nad mężem. Kolegium zobowiązało organ pierwszej instancji do jednoznacznego ustalenia, czy w sprawie związek taki zachodzi przez ustalenie aktualnego stanu zdrowia męża skarżącej, w tym ustalenia, czy otrzymał on nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności w związku z tym, że aktualne obowiązuje do dnia 31 grudnia 2020 r. Ponownie prowadząc postępowanie organ I instancji ponownie przeprowadził wywiad środowiskowy, a następnie decyzją z dnia 21 kwietnia 2021 r. odmówił przyznania wnioskodawczyni świadczenia pielęgnacyjnego, po raz kolejny podnosząc przesłankę negatywną z art. 17 ust. 1b u.ś.r. tj. z uwagi na moment powstania niepełnosprawności męża wnioskodawczyni. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w G. decyzją z dnia [...] listopada 2021 r. nr [...] uchyliło powyższą decyzję w całości i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji stwierdzając, że organ ten nie zastosował się do wskazań zawartych w poprzednio wydanych decyzjach kasacyjnych dotyczących rozpoznania wniosku z pominięciem przesłanki wieku, w jakim powstała niepełnosprawność osoby wymagającej opieki oraz zbadania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy rezygnacją przez skarżącą z aktywności zarobkowej a sprawowaniem opieki nad mężem. Kolegium jako ogólnikowe oceniło ustalania organu pierwszej instancji w tym zakresie wskazując, że z wywiadu środowiskowego z dnia 10 lutego 2021 r. nie wynika, jaki jest stopień samodzielności Z.K. oraz jaki czas poświęcany jest na czynności opiekuńcze. Kolegium wytknęło też, że w aktach organu pierwszej instancji nie ma umowy dzierżawy gospodarstwa, którego współwłaścicielami jest skarżąca i jej mąż oraz że nie wynika z akt sprawy, że skarżąca nie jest rolnikiem albo żoną rolnika, tymczasem we wniosku z dnia 21 marca 2019 r. znajduje się wydrukowany tekst stosownego oświadczenia, które jednak nie zostało podpisane przez skarżącą. W toku ponownego rozpatrzenia sprawy przeprowadzono kolejny wywiad środowiskowy (z dnia 16 grudnia 2021 r.), do którego załączono umowę dzierżawy gospodarstwa rolnego zawartą w formie aktu notarialnego w dniu 12 listopada 2015 r. oraz oświadczenie skarżącej z dnia 16 grudnia 2021 r. złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej, że nie jest ona rolnikiem ani małżonką rolnika oraz że gospodarstwo rolne zostało wydzierżawione synowi.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
