22.05.2024 Ubezpieczenia

Wyrok SN z dnia 22 maja 2024 r., sygn. III USKP 19/23

Ochrona praw nabytych nie oznacza nienaruszalności tych praw i nie wyklucza stanowienia regulacji mniej korzystnych. Odstąpienie od zasady ochrony praw nabytych jest dopuszczalne, jeżeli przemawiają za tym inne zasady, normy lub wartości konstytucyjne.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Dawid Miąsik (przewodniczący)

SSN Maciej Pacuda

SSA Marek Szymanowski (sprawozdawca)

w sprawie z odwołania B. S. ‎od decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno - Rentowego MSWiA w Warszawie
‎o wysokość emerytury policyjnej, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 22 maja 2024 r., ‎skargi kasacyjnej odwołującego się od wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie ‎z dnia 1 lutego 2022 r., sygn. akt III AUa 1014/21,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Lublinie do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi orzeczenie o kosztach postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 25 października 2021 r. Sąd Okręgowy w Siedlcach zmienił zaskarżoną decyzję z dnia 28 czerwca 2017 r. Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, i ustalił, że wysokość emerytury B. S. na dzień 1 października 2017 r. wynosi 3.376,03 zł brutto miesięcznie.

Sąd Okręgowy ustalił, że B. S. w okresie od 1 stycznia 1973 r. do 30 kwietnia 2000 r. był funkcjonariuszem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W dniu 17 kwietnia 2000 r. ubezpieczony wystąpił do Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji z wnioskiem o emeryturę. Decyzją z 12 maja 2000 r. Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji przyznał ubezpieczonemu emeryturę od 1 maja 2000 r. Do wysługi emerytalnej zaliczono ubezpieczonemu okres służby w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych od 1 stycznia 1973 r. do 30 kwietnia 2000 r. w wymiarze 27 lat i 4 miesiące, okres służby wojskowej w wymiarze 1 rok, 11 miesięcy i 17 dni oraz okresy ubezpieczenia przed podjęciem służby w wymiarze 1 rok, 3 miesiące i 14 dni (decyzja z 12 maja 2000 r. o ustaleniu prawa do emerytury policyjnej wraz z załącznikiem w postaci wykazu okresów ubezpieczenia - w aktach emerytalnych - część w odrębnej teczce). Od 1 marca 2009 r. wysokość emerytury ubezpieczonego wynosiła 3.310,62 zł brutto miesięcznie, co stanowiło 2.719,66 zł netto miesięcznie (decyzja z 27 lutego 2009 r. o waloryzacji emerytury k. 50 akt emerytalnych). Decyzją z 16 listopada 2009 r., a następnie decyzją z 17 grudnia 2009 r. Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji od 1 stycznia 2010 r. ponownie ustalił wysokość emerytury ubezpieczonego na kwotę 2.528,90 zł brutto miesięcznie, co stanowiło kwotę 2.088,30 zł netto miesięcznie. Wysokość emerytury ustalona została w oparciu o dodany do ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (...) art. 15b, który w ust. 1 stanowił, że emerytura osoby, która w latach 1944-1990 pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa i która pozostawała w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r. wynosi 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990 i 2,6% podstawy wymiaru za każdy rok służby lub okresów równorzędnych ze służbą. W oparciu o powyższą regulację oraz informację z IPN o przebiegu służby ubezpieczonego z uwzględnieniem służby w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944 - 1990 oraz treści tych dokumentów przyjęto, że okres służby ubezpieczonego w organach bezpieczeństwa państwa liczony do wysokości emerytury jako 0,7% podstawy wymiaru za rok służby obejmuje czas od 1 stycznia 1973 r. do 31 lipca 1990 r. co stanowi 17 lat i 7 miesięcy (decyzja z 16 listopada 2009 r. o ponownym ustaleniu wysokości emerytury wraz z załącznikiem w postaci zestawienia wysługi emerytalnej Z1/2009 oraz informacją o przebiegu służby ubezpieczonego nr 141563/2009 sporządzoną w dniu 28 sierpnia 2009 r. przez Instytut Pamięci Narodowej k. 51-53 akt emerytalnych, a także decyzja z 17 grudnia 2009 r. o zmianie wysokości emerytury określająca wysokość emerytury ubezpieczonego do wypłaty od 1 stycznia 2010 r. k. 54 akt emerytalnych). Odwołanie ubezpieczonego od w/w decyzji z 16 listopada 2009 r. zostało częściowo uwzględnione przez Sąd Okręgowy w Warszawie w ten sposób, że Sąd ustalił, iż okres służby ubezpieczonego od 1 czerwca 1975 r. do 30 czerwca 1978 r., tj. przypadający na czas, w którym ubezpieczony pozostawał w dyspozycji Komendanta Wojewódzkiego Milicji Obywatelskiej w Siedlcach (od 1 czerwca 1975 r. do 30 września 1975 r.), a następnie był słuchaczem Wyższej Szkoły Oficerskiej MSW w L. (od 1 października 1975 r. do 30 czerwca 1978 r.), do wyliczenia wysokości emerytury jest obliczany z uwzględnieniem wskaźnika 2,6% podstawy wymiaru za każdy rok służby. W pozostałej części odwołanie ubezpieczonego od decyzji z 16 listopada 2009 r. podlegało oddaleniu (odpis wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 9 listopada 2012 r. w sprawie XIII U 10925/10 wraz z uzasadnieniem k. 95-103 akt emerytalnych i odpis wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 30 stycznia 2014 r. w sprawie III AUa 15/13 oddalający apelacje obu stron postępowania od w/w wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie wraz z uzasadnieniem k. 80-94 akt emerytalnych). W wykonaniu powyższego prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie, decyzją z 27 maja 2014 r. organ rentowy ponownie ustalił wysokość emerytury ubezpieczonego od 1 stycznia 2010 r. w kwocie o 242,50 złotych wyższej od tej ustalonej na mocy decyzji z 16 listopada 2009 r. i 17 grudnia 2009 r. w kwocie do wypłaty - wynoszącej od 1 stycznia 2010 r. — 2.088,30 zł i podjął od 1 lipca 2014 r. wypłatę podwyższonej emerytury z jednoczesną wypłatą wyrównania świadczenia za okres od 1 stycznia 2010 r. do 30 czerwca 2014 r. (decyzja z 27 maja 2014 r. o ponownym ustaleniu wysokości emerytury i zestawienie wysokości wyrównania emerytury k. 108 i 110 akt emerytalnych). W dniu 28 czerwca 2017 r. Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych wydał zaskarżoną decyzję, w której działając na podstawie art. 15c w związku z art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz na podstawie informacji IPN nr […] z 16 maja 2017 r. od 1 października 2017 r. na nowo ustalił wysokość emerytury ubezpieczonego na kwotę 1.746 zł brutto miesięcznie - pkt 6 decyzji (decyzja z 28 czerwca 2017 r. o ponownym ustaleniu wysokości emerytury k. 127-128 akt emerytalnych). Przedmiotowa decyzja wydana została na skutek nowelizacji od 1 października 2017 r. w/w ustawy z 18 lutego 1994 r. i wprowadzenia do niej art. 13b, w którym wskazano na służbę na rzecz totalitarnego państwa przypadającą w okresie od 22 lipca 1944 r. do 31 lipca 1990 r. pełnioną w wymienionych enumeratywnie instytucjach i formacjach i dalej wprowadzenia art. 15c, w którym wskazano na mechanizm obniżenia wysokości emerytury policyjnej w przypadku ustalenia, że dana osoba pełniła służbę na rzecz totalitarnego państwa. W przypadku ubezpieczonego - w oparciu o informację Instytutu Pamięci Narodowej nr […] z 16 maja 2017 r. udzieloną w trybie art. 13a ustawy z 18 lutego 1994 r. - ustalono, że ubezpieczony w okresie od 1 stycznia 1973 r. do 31 lipca 1990 r. pełnił służbę na rzecz totalitarnego państwa (informacja IPN nr […] z 16 maja 2017 r. k. 125 akt emerytalnych). W okresie od 1 stycznia 1973 r. do 31 maja 1975 r. ubezpieczony pełnił służbę w Komendzie Powiatowej Milicji Obywatelskiej w Garwolinie w referacie ds. Służby Bezpieczeństwa na stanowisku oficera referatu ds. bezpieczeństwa na wolnym etacie inspektora operacyjnego. Następnie, w okresie od 1 czerwca 1975 r. ubezpieczony pozostawał w dyspozycji Komendanta Wojewódzkiego Milicji Obywatelskiej w Siedlcach i od tej daty do 30 września 1975 r. pełnił służbę na stanowisku inspektora w Wydziale […] Służby Bezpieczeństwa Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w S. Dalej, w okresie od 1 października 1975 r. do 30 czerwca 1978 r. ubezpieczony pozostawał słuchaczem Wyższej Szkoły Oficerskiej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w L. Po ukończeniu powyższej Szkoły, w okresie od 1 lipca 1978 r. do 31 marca 1983 r. ubezpieczony pełnił służbę w Komendzie Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w S. w Wydziale Paszportów Służby Bezpieczeństwa Referacie Paszportów w G. na stanowisku inspektora, a w okresie od 1 kwietnia 1983 r. do 31 lipca 1990 r. kontynuował tę służbę w Komisariacie Milicji Obywatelskiej/Rejonowym Urzędzie Spraw Wewnętrznych w G. Grupie Paszportów Służby Bezpieczeństwa na stanowisku inspektora.

ikona kłódki
Treści dostępne dla abonentów IFK Platformy Księgowych i Kadrowych

Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

  • Codzienne aktualności prawne
  • Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
  • Bogatą bibliotekę materiałów wideo
  • Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
Kup dostęp
Powiązane dokumenty