Wyrok NSA z dnia 13 października 2023 r., sygn. II GSK 851/20
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Dorota Dąbek Sędzia NSA Marcin Kamiński (spr.) Sędzia del. WSA Marek Krawczak Protokolant Patrycja Kołtan-Kozłowska po rozpoznaniu w dniu 13 października 2023 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej A. Sp. z o.o. w R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 lutego 2020 r. sygn. akt VI SA/Wa 2685/19 w sprawie ze skargi A. Sp. z o.o. w R. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia [...] października 2019 r., nr [...] w przedmiocie ustalenia podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od A. Sp. z o.o. w R. na rzecz Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia 360 (słownie: trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Wyrokiem z 13 lutego 2020 r., sygn. akt VI SA/Wa 2685/19, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, oddalił skargę A. Sp. z o.o. w R. (strona skarżąca, skarżąca, spółka) na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) z dnia [...] października 2019 r. nr [...] w przedmiocie podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Sąd pierwszej instancji orzekał w następującym stanie sprawy.
Prezes NFZ (organ) decyzją z dnia [...] października 2019 r. nr [...], po rozpatrzeniu odwołania wniesionego przez stronę skarżącą utrzymał w mocy decyzję dyrektora Podkarpackiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ z dnia [...] września 2017 r., stwierdzającą, że A. B. (zainteresowana) podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu wykonywania umowy o świadczenie usług, co do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego o umowie zlecenia, w okresie od 3 stycznia do 10 stycznia 2013 r. Organ wskazał, że w wyniku kontroli m.in. zgłaszania do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, przeprowadzonej u płatnika tych składek – spółki (płatnika), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Rzeszowie, [...] maja 2017 r. zwrócił się do dyrektora Podkarpackiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ z wnioskiem o ustalenie obowiązku podlegania przez zainteresowana ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu wykonywania zawartej z płatnikiem dnia 3 stycznia 2013 r. umowy o świadczenie usług, których przedmiotem było: przygotowanie materiałów dydaktycznych i przeprowadzenie wykładów na kursie kwalifikacyjnym w dziedzinie pielęgniarstwa nefrologicznego z dializoterapią dla pielęgniarek 19 godzin x 45,00 PLN. Organ ten, po przeanalizowaniu spornej umowy, uwzględniając wyjaśnienia płatnika złożone w toku postępowania oraz dokumenty przedstawione przez ZUS, decyzją z [...] września 2017 r. ustalił, że zainteresowana – wbrew treści zawartej umowy nazwanej "umową o dzieło" – w rzeczywistości wykonywała pracę na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (k.c.) zastosowanie mają przepisy o zleceniu. Wobec tego, osoba ta podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu z tego tytułu. W wyniku wniesionego przez płatnika składek odwołania, Prezes NFZ utrzymał decyzję organu pierwszej instancji w mocy. Organ wskazał, że wprawdzie płatnik zawarł umowę, którą nazwano "umową o dzieło", lecz w rzeczywistości jej treść odpowiada umowie o świadczenie usług, bowiem jej przedmiot obejmował przygotowanie materiałów dydaktycznych i przeprowadzenie wykładów na kursie kwalifikacyjnym w dziedzinie pielęgniarstwa nefrologicznego z dializoterapią dla pielęgniarek. Tym samym zainteresowana realizując umowę, wykonywała obowiązki, które mieszczą się w ramach typowych prac edukacyjnych/szkoleniowych, mających na celu przekazanie wiedzy i umiejętności, którym nie można przypisać charakteru umowy o dzieło, bowiem w świetle art. 627 i nast. k.c. umowa tego typu wymaga określonego rezultatu, który nie występuje w przypadku wykonywania wielu jednorodnych i powtarzalnych czynności, a za takie uznano przygotowanie, a następnie przeprowadzenie zajęć szkoleniowych, niewymagających od zainteresowanej cech szczególnych, związanych z jej osobistymi przymiotami, lecz z posiadaną wiedzą lub wyuczonymi umiejętnościami. Obowiązkiem zainteresowanej było dołożenie należytej staranności w wykonywaniu czynności, zatem w ocenie organu, w rzeczywistości odpowiedzialność za wady ponosił płatnik, jako zlecający przeprowadzenie szkoleń, a nie zainteresowana jako prowadząca zajęcia. Prezes NFZ wyjaśnił również, że przygotowanym przez zainteresowaną materiałom dydaktycznym na prowadzone zajęcia nie można przypisać cech dzieła autorskiego w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, gdyż nie mają one charakteru samoistnego i nie stanowią samodzielnej wartości w obrocie, a umowy o dzieło autorskie nie są tożsame z umowami o dzieło w ujęciu przepisów prawa cywilnego.
Powyższa decyzja stała się przedmiotem skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. W skardze zarzucono organowi naruszenie art. 627 k.c. poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji gdy strony łączyła umowa o dzieło, gdyż w ocenie skarżącej spółki, zainteresowana była odpowiedzialna za przygotowanie materiałów dydaktycznych i przeprowadzenie wykładu samodzielnie. Czynności te były wykonywane jednorazowo, a rezultatem zawartej umowy był utwór materialny w postaci prezentacji, jak również utwór niematerialny w postaci autorskiego wykładu. Odebranie dzieła nastąpiło w dniu zawarcia umowy wraz z przysługującym zainteresowanej majątkowym prawem autorskim do dzieła. Sprawdzenie poprawności jego wykonania nastąpiło przez obserwację szkolenia i kontrolę prawidłowości jego przeprowadzenia z punktu widzenia karty zaliczenia. Tym samym, zdaniem spółki, doszło również do naruszenia art. 734 k.c. w związku z art. 750 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że w stanie faktycznym sprawy zainteresowana wykonywała czynności na podstawie umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu, co w konsekwencji doprowadziło do nieprawidłowego zastosowania art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e) ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku) w sytuacji, w której przepis ten nie znajduje zastosowania wobec stosunku prawnego łączącego skarżącą spółkę i zainteresowaną. Skarżąca spółka wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
