Wyrok NSA z dnia 18 maja 2022 r., sygn. II OSK 386/22
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Andrzej Wawrzyniak (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Robert Sawuła Sędzia del. WSA Piotr Broda po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. N. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 3 listopada 2021 r. sygn. akt II SA/Rz 867/21 w sprawie ze skargi M. K. i M. N. na decyzję Wojewody Podkarpackiego z dnia [...] marca 2021 r. nr [...] w przedmiocie udzielenia zezwolenia na realizację inwestycji drogowej oddala skargę kasacyjną
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 3 listopada 2021 r., II SA/Rz 867/21, oddalił skargę M. K. i M. N. na decyzję Wojewody Podkarpackiego z dnia [...] marca 2021 r. w przedmiocie udzielenia zezwolenia na realizację inwestycji drogowej.
Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:
Przedmiotem skargi M. N. i M. K. była decyzja Wojewody Podkarpackiego z dnia [...] marca 2021 r. uchylająca w części decyzję Starosty R. z dnia [...] listopada 2020 r. wydaną w przedmiocie udzielenia zezwolenia na realizację inwestycji drogowej i w tym zakresie orzekająca co do istoty sprawy oraz w pozostałym zakresie utrzymująca decyzję organu I instancji w mocy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie uznał, że skarga ta nie zasługiwała na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności Sąd odniósł się do zarzutów wskazujących na niedopuszczalność zastosowania przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (j.t.Dz.U.2020.1363; dalej "specustawa"). Jeżeli bowiem okazałyby się one zasadne, to powyższe oznaczałoby, że decyzje zostały wydane z rażącym naruszeniem prawa, co obligowałoby Sąd do stwierdzenia ich nieważności. Według skarżących niedopuszczalne było wydanie decyzji w oparciu o specustawę, gdyż ulica A. nie jest drogą publiczną. Nie ma też dowodów na to, że taką drogą będzie w przyszłości. Ponadto droga ta jest przedmiotem współwłasności także osób fizycznych. Zdaniem Sądu, w okolicznościach kontrolowanej sprawy nie ulega wątpliwości, że co prawda ul. A. rzeczywiście w chwili wydania decyzji była drogą wewnętrzną, której współwłaścicielami, poza Gminą Miejską J., były także osoby fizyczne, jednakże decyzja jasno określa, że zezwolenie na realizację inwestycji dotyczy budowy drogi gminnej klasy D. Nie ulega więc wątpliwości, że w przyszłości taki status droga ta będzie miała. Idąc tokiem rozumowania skarżących nie byłoby w ogóle możliwe wydanie decyzji w trybie specustawy w wypadku, gdyby jakakolwiek droga na gruncie fizycznie nie istniała i dopiero miałaby zostać wybudowana. Tak nie jest, bo specustawa ma zastosowanie także do budowy nowych dróg. W sprawie bezsporne było, że ul. A. aktualnie nie posiada statusu drogi publicznej. Wniosek złożony przez zarządcę dróg gminnych – Burmistrza Miasta J. dotyczył jednak budowy drogi gminnej klasy D wraz z niezbędną infrastrukturą. Według załączonej do wniosku mapy istniejącą na gruncie drogę oznaczono L ½, co według legendy oznacza ulicę lokalną istniejącą na działce nr 39 oznaczoną w ewidencji jako droga. Nawet według twierdzeń skarżących droga ta służyła do prowadzenia ruchu drogowego zapewniając dojazd do przyległych nieruchomości. Z mapy zaś wynika, że stanowi ona łącznik między dwoma drogami publicznymi, krajową i powiatową. Fakt, że zarówno w chwili złożenia wniosku, jak i zakończenia postępowania administracyjnego ul. A. nie posiadała statusu drogi publicznej, nie oznacza, że w sprawie nie znajdowała zastosowania specustawa. Zgodnie z jej art. 1 ust. 1 określa ona zasady i warunki przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (dalej u.d.p.). Na tle wykładni tego przepisu oraz powołanych w uzasadnieniu wyroku przepisów u.d.p. w orzecznictwie sądów administracyjnych ukształtowało się stanowisko, które podzielił Sąd w tej sprawie, że uproszczone zasady i procedury przygotowania i realizacji inwestycji drogowych, określone w specustawie drogowej, mające na celu przyspieszenie procesu rozwoju infrastruktury drogowej w Polsce, mają zastosowanie do inwestycji mających na celu budowę (rozbudowę) dróg innych niż drogi wewnętrzne, w rozumieniu ustawy o drogach publicznych. Akceptując zatem pogląd, zgodnie z którym specustawa nie ma zastosowania do budowy (rozbudowy) dróg wewnętrznych, a zarazem mając na względzie cel tej szczególnej regulacji, należy, w opinii Sądu, odróżnić trzy sytuacje. Pierwszą, w której przepisy specustawy zostałyby zastosowane do budowy drogi wewnętrznej. Drugą, w której zostałyby one zastosowane do modernizacji takiej drogi, która po modernizacji pozostanie drogą wewnętrzną. Trzecią, w której przepisy specustawy drogowej zostałyby zastosowane do budowy drogi publicznej (np. drogi gminnej) z wykorzystaniem terenu, na którym znajduje się droga wewnętrzna ("po śladzie" lub niemal "po śladzie" tej drogi). W pierwszej i drugiej sytuacji zastosowanie specustawy jest niedopuszczalne. W trzeciej jednak znajduje ona zastosowanie. W tym bowiem przypadku modernizacja (rozbudowa) drogi wewnętrznej będzie służyć realizacji celu publicznego – budowie drogi publicznej. Specustawa określa zasady i warunki przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych. Decydujące znaczenie ma zatem nie aktualny, tylko docelowy status drogi. Nie ma zatem podstaw, by odmawiać jej zastosowania z tego powodu, że projektowana droga publiczna wytyczona jest "po śladzie" istniejącej drogi wewnętrznej. Akceptacja takiego ograniczenia oznaczałaby uprzywilejowanie gmin, które realizują układ komunikacyjny, wykorzystując np. tereny przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową, czy usługi, względem gmin, które czynią to z wykorzystaniem istniejących dróg wewnętrznych. Zakładając, że z reguły budowa dróg publicznych poprzez modernizację istniejących dróg wewnętrznych cechuje się zdecydowanie mniejszą ingerencją w prawo własności niż ich realizacja na terenach, które dotychczas były wykorzystywane w inny sposób, takie uprzywilejowanie należy uznać, w ocenie Sądu, za całkowicie nieuzasadnione.
Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych
- Codzienne aktualności prawne
- Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
- Bogatą bibliotekę materiałów wideo
- Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty
