Wyrok SN z dnia 27 kwietnia 2023 r., sygn. II CSKP 866/22

O sprzeczności umowy z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 k.c.) ze względu na rażąco niekorzystne dla jednej ze stron ukształtowanie jej treści, będące wynikiem nadużycia - choćby tylko w wyniku niedbalstwa - silniejszej pozycji kontraktowej przez drugą stronę, mówi się także w przypadkach, w których rażąca dysproporcja dotyczy świadczeń głównych, choć w zasadzie uznaje się, że art. 388 k.c. stanowi przepis szczególny względem art. 58 § 2 k.c. Owo szersze wykorzystanie art. 58 § 2 k.c. i związaną z tym marginalizację regulacji szczególnej wyjaśnia się potrzebą zapewnienia stronie słabszej efektywniejszej ochrony niż ta, którą przewiduje 388 k.c. Dostrzega się bowiem, że walor ochronny tego przepisu może zaktualizować się tylko wtedy, gdy strona słabsza w odpowiednim, stosunkowo krótkim czasie zorientuje się co do ziszczenia się przesłanek wyzysku i przysługujących jej  ‎w związku z tym uprawnień oraz wykaże się niezbędną aktywnością procesową. Tymczasem w wielu przypadkach już w chwili zawarcia umowy jest jasne, że na aktywność tę nie można liczyć (np. słabość podmiotowa wyzyskanego ma charakter trwały), co uzasadnia odwołanie do art. 58 § 2 k.c. i zastosowanie efektywniejszych sankcji, począwszy od nieważności, która nie musi godzić w interes wyzyskanego. Niezależnie od tego zwraca się uwagę – zgodnie z poglądem silnie reprezentowanym w doktrynie - że art. 58 § 2 k.c. jest właściwy w razie szczególnie rażącej dysproporcji świadczeń.

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie:

SSN Agnieszka Piotrowska (przewodniczący) ‎

SSN Marta Romańska ‎

SSN Roman Trzaskowski (sprawozdawca)

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym 27 kwietnia 2023 r. w Warszawie, ‎skargi kasacyjnej M. B. ‎od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku ‎z 17 marca 2020 r., III Ca 120/20, ‎w sprawie z powództwa M. S. ‎przeciwko M. B. ‎o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym,

Treści dostępne dla abonentów IFK Platformy Księgowych i Kadrowych

Już dziś zamów dostęp
do IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

• Codzienne aktualności prawne
• Porady i artykuły z najpopularniejszych czasopism INFOR wraz z bieżącymi wydaniami
• Bogatą bibliotekę materiałów wideo
• Merytoryczne dodatki, ściągi, plakaty

Zamów teraz Masz już konto? Zaloguj się