Pracownikowi w zależności od stażu pracy przysługuje w ciągu roku kalendarzowego 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. Pracodawca udziela mu tego urlopu zgodnie z planem urlopowym, a jeśli go nie tworzy - po porozumieniu z pracownikiem. Obecnie w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, ogłoszonego z powodu COVID-19, pracodawca może udzielić pracownikowi (bez jego zgody), w terminie przez
Od 24 czerwca 2020 r. obowiązuje regulacja, zgodnie z którą w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, pracodawca może udzielić pracownikowi (bez jego zgody), w terminie przez siebie wskazanym i z pominięciem planu urlopów, zaległego urlopu wypoczynkowego w wymiarze do 30 dni. Nie zwalnia to jednak pracodawcy z obowiązku udzielania zaległego
Zwolnienie od pracy potocznie nazywane urlopem okolicznościowym jest udzielane w związku z niektórymi zdarzeniami rodzinnymi, tj. narodzinami dziecka, ślubem własnym lub dziecka oraz zgonem i pogrzebem bliskiej osoby. Pracodawca może żądać od pracownika udokumentowania prawa do takiego zwolnienia.
Nie wszyscy pracownicy mają takie same uprawnienia urlopowe. Odrębności są głównie przewidziane dla kilku grup zawodowych należących do sfery budżetowej, m.in. nauczycieli, pracowników socjalnych, prokuratorów, pracowników Najwyższej Izby Kontroli, urzędników służby cywilnej, żołnierzy zawodowych, strażaków, policjantów czy funkcjonariuszy służby więziennej. Jednak są one ustanowione również dla zatrudnionych
Urlop wypoczynkowy to ustawowy przywilej zapewniony tylko pracownikom. Żadne powszechnie obowiązujące przepisy nie gwarantują prawa do niego osobom prowadzącym działalność gospodarczą ani osobom pracującym w ramach pozapracowniczych form zatrudnienia (np. zleceniobiorcom). Za okres urlopu przysługuje wynagrodzenie, jakie pracownik otrzymałby, gdyby w tym czasie pracował.
Od 1 stycznia 2018 r. dyrektorowi i wicedyrektorowi szkoły oraz nauczycielowi pełniącemu inne stanowisko kierownicze w szkole, a także nauczycielowi, który pełni obowiązki kierownicze przez okres co najmniej 10 miesięcy w zastępstwie nauczyciela, któremu powierzono stanowisko kierownicze, przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 35 dni roboczych. Dotychczas w placówkach feryjnych tym nauczycielom