Zwrot środków pieniężnych otrzymanych od beneficjenta umowy dożywocia po ich wcześniejszym przekazaniu tytułem renty nie stanowi darowizny ani innego tytułu nabycia podlegającego podatkowi od spadków i darowizn.
Rozwiązanie umowy dożywocia zawartej w formie aktu notarialnego nie stanowi podstawy żądania zwrotu zapłaconego podatku od czynności cywilnoprawnych, w przypadku braku zaistnienia przesłanek z art. 11 tej ustawy.
Zbycie nieruchomości na podstawie umowy dożywocia, mimo odpłatnego charakteru, nie stanowi podstawy do określenia przychodu zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie podlega opodatkowaniu, jeśli następuje przed upływem pięciu lat od nabycia.
Koszty uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości można zaliczyć tylko w zakresie udokumentowanych wydatków poniesionych na rzecz dożywotnika w ramach umowy dożywocia. Brak dokumentacji pozbawia ich statusu kosztów uzyskania przychodu.
Przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy dożywocia, mimo że stanowi odpłatne zbycie, nie prowadzi do powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu, gdyż nie można ustalić wartości przychodu na zasadach z art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W przypadku rozwiązania umowy dożywocia, zbycie udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat od końca roku nabycia w rozumieniu ustawy o PIT, stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Przeniesienie własności nieruchomości przez umowę dożywocia, jako odpłatne zbycie, nie skutkuje powstaniem przychodu podatkowego w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, z uwagi na niemożność określenia wartości rynkowej świadczenia.
Spłata kredytu hipotecznego zaciągniętego na zakup lokalu mieszkalnego środkami uzyskanymi ze sprzedaży innej nieruchomości kwalifikuje się jako wydatek na własne cele mieszkaniowe, umożliwiając zwolnienie z podatku dochodowego w przypadku sprzedaży nieruchomości przed upływem pięciu lat od nabycia, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zrealizowanie własnych celów mieszkaniowych przez podatnika poprzez zakup nowego lokalu mieszkalnego, w którym zamierza zamieszkać, uzasadnia zastosowanie zwolnienia podatkowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mimo posiadania innych nieruchomości.
Odpłatne zbycie nieruchomości przed upływem pięciu lat od nabycia na podstawie umowy dożywocia podlega opodatkowaniu, chyba że dochód z jego sprzedaży zostanie przeznaczony na własne cele mieszkaniowe, co uprawnia do częściowego zwolnienia podatkowego.
Sprzedaż udziału we współwłasności nieruchomości po upływie 5 lat od nabycia na mocy umowy dożywocia nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej, gdyż nie spełnia przesłanek zarobkowego i zorganizowanego charakteru, tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Sprzedaż nieruchomości nabytej w drodze umowy dożywocia przed upływem pięciu lat od daty jej nabycia stanowi przychód opodatkowany na ogólnych zasadach. Możliwe jest jednak zwolnienie tego dochodu, jeśli przychód zostanie przeznaczony na cele mieszkaniowe, przy spełnieniu warunków określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym nabycia nieruchomości w państwie członkowskim UE,
Umowa dożywocia, jako objęta podatkiem od czynności cywilnoprawnych, nie korzysta z żadnych zwolnień podatkowych przewidzianych dla przeniesienia własności gruntów stanowiących gospodarstwo rolne, jeśli przeniesienie następuje inną drogą niż sprzedaż.
Zawarcie umowy dożywocia nie pozbawia podatnika prawa do ulgi mieszkaniowej przewidzianej w art. 21 ust. 1 pkt 131 updof ani nie powoduje obowiązku zapłaty podatku, gdyż umowa ta nie pozwala na określenie przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości w sposób przewidziany w art. 19 updof.
Dochód ze zbycia nieruchomości nabytych na podstawie umowy dożywocia przed upływem pięciu lat, proporcjonalnie do wydatkowanych na własne cele mieszkaniowe środków, korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy PIT.
Przeniesienie prawa własności nieruchomości w drodze umowy dożywocia nie skutkuje utratą ulgi mieszkaniowej, jeżeli nabywca spełnia wymóg faktycznego zamieszkiwania w przedmiotowej nieruchomości przez pięć lat od złożenia zeznania podatkowego.
Zawarcie umowy dożywocia przed upływem pięciu lat od daty darowizny podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% od wartości rynkowej nieruchomości, a obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na nabywcy nieruchomości z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
Umowa dożywocia, jako czynność przenosząca własność nieruchomości, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Podatek ten dotyczy jedynie przypadków enumeratywnie wymienionych w ustawie, do których umowa dożywocia nie należy.
Zbycie nieruchomości nabytej w drodze spadku po rozwiązaniu umowy dożywocia przed końcem pięcioletniego okresu, liczonego od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ponowne nabycie, podlega opodatkowaniu. Umowa przedwstępna i zadatek nie skutkują przychodem podatkowym, jeśli finalna sprzedaż nastąpi po tym okresie.
Nie jest możliwe określenie przychodu ze zbycia nieruchomości na podstawie umowy dożywocia dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych, z uwagi na brak ceny transakcyjnej i obiektywnie ustalonej wartości, co wyłącza obowiązek podatkowy z tytułu odpłatnego zbycia przed upływem pięciu lat od nabycia.
Odpłatne zbycie udziału w nieruchomości nabytego w drodze umowy dożywocia przed upływem pięciu lat od nabycia podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, co rodzi obowiązek złożenia zeznania PIT-39.
Rozwiązanie umowy dożywocia i powrotne przeniesienie własności nieruchomości stanowi ponowne nabycie jej, od którego pięcioletni okres do zwolnienia podatkowego rozpoczyna się na nowo. W konsekwencji, sprzedaż nieruchomości przed upływem tego okresu podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym.
Zastosowanie ulgi mieszkaniowej, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT, nie wyklucza czasowy wynajem nieruchomości, o ile została ona nabyta z zamiarem realizacji własnych celów mieszkaniowych.