Od 24 czerwca 2020 r. obowiązuje regulacja, zgodnie z którą w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, pracodawca może udzielić pracownikowi (bez jego zgody), w terminie przez siebie wskazanym i z pominięciem planu urlopów, zaległego urlopu wypoczynkowego w wymiarze do 30 dni. Nie zwalnia to jednak pracodawcy z obowiązku udzielania zaległego
Nie wszyscy pracownicy mają takie same uprawnienia urlopowe. Odrębności są głównie przewidziane dla kilku grup zawodowych należących do sfery budżetowej, m.in. nauczycieli, pracowników socjalnych, prokuratorów, pracowników Najwyższej Izby Kontroli, urzędników służby cywilnej, żołnierzy zawodowych, strażaków, policjantów czy funkcjonariuszy służby więziennej. Jednak są one ustanowione również dla zatrudnionych
Urlop wypoczynkowy to ustawowy przywilej zapewniony tylko pracownikom. Żadne powszechnie obowiązujące przepisy nie gwarantują prawa do niego osobom prowadzącym działalność gospodarczą ani osobom pracującym w ramach pozapracowniczych form zatrudnienia (np. zleceniobiorcom). Za okres urlopu przysługuje wynagrodzenie, jakie pracownik otrzymałby, gdyby w tym czasie pracował.
Pracodawca powinien udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego w danym roku jednorazowo w pełnym wymiarze, czyli w zależności od stażu urlopowego w wymiarze 20 lub 26 dni. Jedynie na wniosek pracownika urlop może zostać udzielony w częściach, jednak przynajmniej jedna z nich powinna obejmować co najmniej 14 dni kalendarzowych wypoczynku. Za czas urlopu wypoczynkowego pracownikowi przysługuje wynagrodzenie
Pracodawca musi opracować plan urlopów, jeżeli istnieje u niego zakładowa organizacja związkowa, która nie wyraziła zgody na nietworzenie planu. Nie muszą go przygotowywać pracodawcy, u których nie działają związki zawodowe. Jednak nie ma przeszkód, aby plan urlopów sporządzili również pracodawcy, którzy nie mają takiego obowiązku. Dobrze skonstruowany i przestrzegany plan urlopów pomaga zapobiec powstawaniu
Pracownik jest zatrudniony na 0,6 etatu. Z założenia, że tydzień pracy wynosi przeciętnie 40 godzin, wynika, że pracownik powinien przepracować przeciętnie 24 godz. na tydzień. Założyliśmy, że przychodzi on codziennie od poniedziałku do piątku na taką samą liczbę godzin, tj. 4 godz. 48 min. Pracownik ma prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego. Należny mu urlop za niepełny etat wynosi 16 dni, czyli 128
W przypadku udzielania urlopu wypoczynkowego pracownikom młodocianym zastosowanie ma kilka odrębności w porównaniu z udzielaniem urlopów pozostałym pracownikom. Pracownikom młodocianym przysługuje inny wymiar urlopu niż pozostałym pracownikom, a ponadto pracodawca musi udzielić im należnego urlopu w okresie ferii szkolnych. Możliwe jest również udzielenie urlopu zaliczkowo.
Umowa o pracę zawiera postanowienia o charakterze podstawowym. Zaliczają się do nich informacje dotyczące stron umowy, rodzaju umowy, daty jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy. Pozostałe informacje o warunkach zatrudnienia pracodawca przekazuje pracownikowi w odrębnym piśmie.
Pracodawca, który jest zobowiązany do sporządzania planu urlopów, powinien go przygotować najpóźniej do 31 grudnia danego roku na rok następny. Plan urlopów powinien uwzględniać wszystkie rodzaje urlopów wypoczynkowych, a więc: bieżący, zaległy i uzupełniający (urlop wypoczynkowy w wyższym wymiarze, do którego pracownik nabędzie prawo w trakcie trwania roku kalendarzowego).
Prawo do urlopu wypoczynkowego posiadają osoby pracujące na podstawie umowy o pracę, spółdzielczej umowy o pracę, powołania, wyboru czy mianowania. Zasadą jest, że urlop wypoczynkowy powinien być wykorzystany w naturze, co wyklucza jakiekolwiek finansowe rekompensaty wypłacane w zamian za urlop. Jednak w przypadku, gdy następuje rozwiązanie stosunku pracy, a wykorzystanie urlopu w naturze jest niemożliwe