Płatnicy składek mają określone obowiązki wynikające z przepisów ustawy systemowej. Niedopełnienie tych obowiązków stanowi wykroczenie przeciwko przepisom tej ustawy, które dotychczas było zagrożone stosunkowo niską grzywną (do 5000 zł). Od 1 czerwca 2025 r. kwota grzywny znacząco wzrosła (prawie 10-krotnie).

Po zmianach przepisów od 1 stycznia 2018 r. obcokrajowiec spoza Unii Europejskiej będzie mógł pracować w turystyce, rolnictwie czy ogrodnictwie, jeśli uzyska zezwolenie na pracę sezonową. Taka praca będzie mogła trwać maksymalnie przez 9 miesięcy w roku kalendarzowym. Z kolei na podstawie oświadczenia, zamiast zezwolenia, nadal będą mogli wykonywać pracę obywatele sześciu państw zza wschodniej granicy