Umorzenie kredytu hipotecznego na cele mieszkaniowe generuje przychód zwolniony z opodatkowania na mocy rozporządzenia Ministerstwa Finansów, natomiast zwrot kosztów związanych z ulgą odsetkową skutkuje koniecznością doliczenia tych kosztów do rozliczenia podatkowego, jeśli doszło do ich odliczenia wcześniej.

Umorzenie części kredytu hipotecznego stanowi przychód podlegający zaniechaniu poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia z dnia 11 marca 2022 r., o ile kredyt zaciągnięto na cele mieszkaniowe zgodnie z określonymi przesłankami prawnymi.

Zaniechanie poboru podatku dochodowego dotyczy wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego przeznaczonego na cele mieszkaniowe w zakresie wskazanym w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy PIT, w tym na zakup oraz wykończenie mieszkania. Zwrot nadpłaconych rat kredytowych nie stanowi opodatkowanego przychodu, brak przysporzenia majątkowego.

Kwota zwrotu otrzymana przez kredytobiorców od banku w ramach ugody pozasądowej, stanowiąca zwrot rat kredytowych i kosztów procesowych, nie stanowi przychodu podatkowego w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym, a tym samym nie podlega opodatkowaniu.

Z tytułu umorzenia wierzytelności z kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe, kredytobiorcy nie będą zobowiązani do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, pod warunkiem, że spełnione są przesłanki rozporządzenia Ministra Finansów o zaniechaniu poboru podatku.

Wydatki poniesione na zakup lokalu mieszkalnego po uzyskaniu przychodu pełnią funkcję wydatków na własne cele mieszkaniowe, umożliwiając korzystanie z ulgi podatkowej. Tym samym, prawo do ulgi mieszkaniowej wymaga faktycznego uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia przed poniesieniem kosztów z nowonabytym lokalem.

Skutki podatkowe unieważnionej umowy kredytu hipotecznego powstają wyłącznie w momencie faktycznego rozliczenia z bankiem. Zwroty otrzymane na mocy prawomocnych wyroków sądów nie stanowią przychodu podatkowego, a odsetki naliczone od nieterminowych zwrotów mogą podlegać zwolnieniu z opodatkowania.

Częściowe wydatkowanie środków zbycia nieruchomości na spłatę kredytu hipotecznego na cele własne uzasadnia zastosowanie ulgi podatkowej. Jednak zakup nowej nieruchomości dla celów własnych, wynajmowanej nadal osobom trzecim, nie spełnia kryteriów ulgi mieszkaniowej.

Umorzenie kredytu hipotecznego przysługuje zaniechaniu poboru podatku dochodowego od kwot umorzonych, o ile kredyt mieszkaniowy zaciągnięty został na cele mieszkaniowe zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów. Część kredytu na refinansowanie nie uprawnia do zaniechania, gdyż nie spełnia definicji kredytu mieszkaniowego w rozumieniu ustawy podatkowej.

Podatnik może skorzystać z ulgi mieszkaniowej, jeżeli dokona nabycia nieruchomości z zamiarem realizacji własnych potrzeb mieszkaniowych, a niewykorzystanie lokalu jako miejsca zamieszkania, wynikające z późniejszego wynajęcia go, nie pozbawia prawa do ulgi, o ile pierwotny cel nabycia nieruchomości został zrealizowany.

Zawarta ugoda dotycząca umorzenia długu hipotecznego oraz zwrotu środków wpłaconych na poczet spłaty kredytu nie rodzi obowiązku zapłaty podatku dochodowego, ponieważ korzysta z zaniechania poboru podatku na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r., zaś zwrócone środki nie stanowią dodatkowego przysporzenia majątkowego.

Hiszpański rezydent podatkowy nie podlega w Polsce ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu z tytułu przychodu z ugody kredytowej, a bank nie jest zobowiązany do wystawienia dokumentu IFT-1/IFT-1R, gdyż przychód ten podlega opodatkowaniu wyłącznie w Hiszpanii zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Umorzenie przez bank kwoty kredytu mieszkaniowego, zaciągniętego na cele mieszkaniowe i zabezpieczonego hipotecznie, może korzystać z zaniechania poboru podatku dochodowego, gdy wnioskodawca wcześniej nie korzystał z takiego zwolnienia, a kredyt służył realizacji jednej inwestycji mieszkaniowej.

Zwrócone odsetki, uprzednio odliczone jako ulga, dolicza się do dochodu w roku ich uzyskania bez względu na przedawnienie wcześniejszych zobowiązań. Obowiązek rozliczenia ulgi odsetkowej powstaje z chwilą zwrotu odsetek.

Podatnik, który na dzień umorzenia wierzytelności nie miał miejsca zamieszkania w Polsce, nie jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od umorzonego zadłużenia w Polsce. Dochód z tytułu umorzenia podlega opodatkowaniu jedynie w państwie rezydencji podatnika, zgodnie z odpowiednią umową międzynarodową.

Sprzedaż nieruchomości przed upływem pięciu lat skutkuje powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu, chyba że dochód zostanie przeznaczony na cele mieszkaniowe, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy. Przychód ze sprzedaży po pięciu latach nie podlega opodatkowaniu, a wynagrodzenie pośrednika może być uznane za koszt przy sprzedaży opodatkowanej.

Umorzenie wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zaciągniętego na dwie odrębne nieruchomości, mimo ich fizycznego połączenia, stanowi przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie spełnia przesłanek do zaniechania poboru podatku określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów.

Kredyt hipoteczny zaciągnięty na zakup dodatkowej nieruchomości dla własnej wygody nie stanowi kredytu mieszkaniowego realizującego "jedną inwestycję mieszkaniową" w rozumieniu przepisów podatkowych, tym samym wyłączając zaniechanie poboru podatku dochodowego od umorzeń takiego kredytu.

Możliwość skorzystania z zaniechania poboru podatku - kredyt zaciągnięty na zakup i modernizację lokalu mieszkalnego oraz na refinansowanie środków własnych.

Skutki podatkowe podpisania ugody z bankiem.

Ulga mieszkaniowa (spłata kredytu zaciągniętego na zakup mieszkania).

Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z zakupem i przystosowaniem lokalu mieszkalnego wykorzystywanego w działalności gospodarczej.

Prawo do skorzystania ze zwolnienia wskazanego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i złożenia korekty deklaracji PIT-39.

Możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku (kredyt na zakup lokalu mieszkalnego) i skutków podatkowych otrzymania kwoty dodatkowej.